Sociaal werk rendeert: interactieve sessie
Sociaal werk draagt bij aan een betere kwaliteit van leven, het voorkomen van zorg en kan daarmee de personeelstekorten in de zorg dempen. Dat concludeert onderzoeksbureau SEOR in opdracht van Sociaal Werk werkt! Uit de meta-analyse van businesscases van sociaal werk blijkt dat sociaal werk op maatschappelijk, economisch en financieel vlak veel oplevert. Eerder berichte Sociaal Werk Nederland al over dit onderzoek, dat is hier terug te lezen. Op 12 april van 15.00 tot 16.30 uur organiseert het Platform Arbeidsmarkt Sociaal Werk een interactieve digitale sessie over het onderzoek en de uitkomsten. Aanmelden kan t/m 29 maart.
'Hiermee is zichtbaar hoe groot de bijdrage is die sociaal werk levert. Dit onderzoek geeft nieuw perspectief om samen met alle branches te werken aan het arbeidsmarktvraagstuk in zorg en welzijn. Als platform van de werkgeversorganisatie Sociaal Werk Nederland en vakbonden FNV Zorg & Welzijn en CNV Zorg & Welzijn gaan we door met vervolgactiviteiten om sociaalwerkorganisaties en werknemers in hun gesprekken met gemeenten verder te ondersteunen', aldus Edwin Luttik, voorzitter Platform Arbeidsmarkt Sociaal Werk.
Businesscases
SEOR onderzocht 51 recente businesscases, met daarin tenminste één sociaalwerkorganisatie én beschikbare informatie over uitkomsten van de businesscase op het vlak van welzijn, gezondheid, financiën en/of arbeidsmarkt. De cases hebben een grote variëteit binnen sociaal werk: van maatschappelijk werk tot maatschappelijke opvang en van jongerenwerk tot werken met ouderen, van breed welzijn in de wijk tot welzijn op recept. Op basis van methodische en praktische criteria is er van 32 businesscases een nadere analyse gemaakt en deze cases zijn onderverdeeld naar mate van preventieve en collectieve werking. Een voorbeeld van een meervoudig preventieve aanpak zijn de ‘Schilderswijkmoeders’. Door buurtcoaching en presentie in de wijk neemt eerstelijnszorg af en wordt tweedelijnszorg (bijvoorbeeld ziekenhuisopname) voorkomen. Een voorbeeld van een meervoudig curatieve aanpak is ‘Housing first’. Door dakloze mensen huisvesting te bieden en te werken aan hun problemen wordt uiteindelijk minder een beroep gedaan op psychologische zorg en verslavingszorg.
Baten 1,6 keer kosten
De belangrijkste conclusie uit de meta-analyse is dat er niet zoiets is als ‘one best way of social work’, want zowel bij preventieve als meer curatieve aanpakken maakt sociaal werk echt een verschil. De spreiding in rendement tussen businesscases is groot, ook binnen de typen. Op basis van 14 maatschappelijke kostenbatenanalyses (MKBA’s) binnen de 32 businesscases constateert SEOR dat de brutobaten gemiddeld een factor 1,6 hoger liggen dan de kosten.
Kostenreductie en de maatschappelijke en economische opbrengst van sociaal werk zijn aantoonbaar ook op het preventieve vlak, zo blijkt uit het onderzoek, maar ook dat deze tot nu toe niet worden meegewogen. Daardoor worden investeringen in preventie via sociaal werk niet gezien als belangrijke bijdrage aan de oplossing maar vaak te veel als kostenpost. En blijven, onterecht, vooral curatieve maatregelen of directe hulpverlening als de belangrijkste waarde van sociaal werk staan.
Uniek onderzoek
Dit onderzoek is uniek, zo geeft ook onderzoeker Fabian Dekker aan: 'Dit is de eerste keer dat de kosten en baten van sociaal werk landelijk in beeld zijn gebracht. Het onderzoek maakt gebruik van literatuuronderzoek en een bestudering van 32 goed beschreven effectstudies met interviews. Het laat zien dat sociaal werk maatschappelijk gezien rendabel is.'
Breder verzamelen van de businesscases, verder doorrekenen van de effecten, opschalen door nieuwe voorbeelden te onderwerpen aan een goede monitoring en het nader in beeld brengen van de arbeidsmarkteffecten zijn belangrijke vervolgstappen. In veel discussies speelt de vraag in welke mate sociaal werk een bijdrage levert aan een nieuwe visie op zorg en op ondersteuning. Deze studie geeft een belangrijke basis voor die discussie en voor de aanpak van het urgente vraagstuk van de arbeidsmarkt. De eerste stap is de interactieve digitale sessie over het onderzoek en de uitkomsten. En om de uitkomsten te koppelen aan je eigen praktijk en het vervolg samen vorm te gaan geven.
