Wat is sociaal werk?
Bewoners bij de samenleving betrokken houden. Helpen om aangehaakt te blijven. Je weg in het leven (terug)vinden. Daarvoor is het sociaal werk de cruciale spil in wijken en buurten. Het sociaal werk is de enige sector die in wijken, buurten en dorpen op alle levensterreinen en maatschappelijke vraagstukken ondersteunt en samenwerkt. Van veiligheid, huiselijk geweld en jongerenwerk tot integratie, gezonde leefstijl, hulp bij toeslagen en schulden en ouderenwerk in zorgzame buurten.
Vanuit laagdrempelige ontmoetingsplekken versterken we bewoners en gemeenschappen. Sociaal werkers ondersteunen bewoners bij het oplossen van problemen in hun dagelijks leven, zodat zij (weer) grip krijgen, sociaal kunnen functioneren en naar vermogen kunnen deelnemen aan de maatschappij. Sociaalwerkorganisaties werken daarin als verbindende schakel nauw samen met gemeenten, bewoners, politie, onderwijs, zorg, ondernemers en andere organisaties rond maatschappelijke vraagstukken. Een sterke sociale basis heeft alle soorten sociaal werk nodig, passend bij de vraagstukken en problematiek: van individuele hulpverlening via maatschappelijk werk, gezinshulp of indicatie, tot samenlevingsopbouw en sociale cohesie met opbouwwerkers die sociale netwerken ontwikkelen met bewoners in buurten.
Sociaal werk is een gratis, laagdrempelige basisvoorziening in de buurt, waarbij geen indicatie nodig is. Met passende begeleiding zet sociaal werk in op het versterken van de sociale en mentale veerkracht van bewoners en buurten, wat een preventieve uitwerking heeft op de gezondheid. Met een goed gesprek, langere ondersteuning en hulp of een activiteit bevordert het sociaal werk gemeenschapszin, verbinding met anderen, meedoen, ontstressen en normaliseren.
Laagdrempelige aandacht, ondersteuning en hulp op alle dagelijkse levensterreinen in de eigen buurt vermindert stress, voorkomt erger, emancipeert, activeert en verlaagt zorg- en andere maatschappelijke kosten. Het draagt bij aan het voorkomen van polarisatie, radicalisering en criminalisering. Het sociaal werk werkt overal in Nederland en is in elke gemeente actief. Sociaalwerkorganisaties beheren zelf zo'n 1.500 buurthuizen, en werken samen met bewoners en gemeenten in nog eens 4.000 dorpshuizen, wijkcentra en 'buurthuiskamers'.
Dit is de richtinggevende definitie van sociaal werk, afkomstig van de Internationale Federatie van Sociaal Werkers (IFSW):
‘Sociaal werk is een praktijkgericht beroep en een academische discipline die maatschappelijke verandering, sociale cohesie en de emancipatie en zelfstandigheid van mensen bevordert. Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor diversiteit staan centraal in het sociaal werk. Versterkt door theorieën van sociaal werk, sociale wetenschappen, geesteswetenschappen en relevante lokale kennis, stimuleert het sociaal werk mensen en instituties om uitdagingen in het leven aan te gaan en het welzijn van individu en samenleving te verbeteren’.
Wat is een sociaal werker?
Sociaal werker is een ingewikkeld vak met een veelheid aan disciplines, rollen en functietitels. Sociaal werkers delen hun basisvakmanschap, maar kunnen gespecialiseerd zijn en werken als kinder- en jongerenwerker, schuldhulpverlener, opbouw-/buurtwerker, ouderenadviseur, sociaal raadsman/vrouw, in de maatschappelijke opvang, als maatschappelijk werker, in de peuteropvang of vluchtelingenwerk. Sociaal werkers werken ook in bedrijven, het gevangeniswezen of als wijk- of buurtteamwerker. De sociaalwerkorganisatie heeft diverse soorten sociaal werk en dus veel soorten hulp en ondersteuning in huis. Vandaar die spilfunctie.
De unieke kracht van sociaal werk
Het sociaal werk is een sociale basisvoorziening 'in de buurt'. Niet voor niets is het vak tijdens de coronacrisis gekenmerkt als cruciaal beroep. Wij geloven erin dat ieder mens meetelt en vanuit diens eigen talenten mee kan doen aan onze samenleving. Vanuit deze overtuiging dragen wij bij aan een samenleving waarin wij werken aan verbinding, veerkracht, veiligheid en bestaanszekerheid in leefbare buurten. Onze unieke werkwijze resulteert in gemeenschappen van mensen die zichzelf kennen, handelen vanuit hun eigen kracht, elkaar helpen, en minder afhankelijk zijn van (zorg)instanties en voorzieningen.
Wat maakt sociaal werk uniek?
- Wij boren de kracht in mensen aan
- Wij zien mensen
- Wij zijn er, voor jong en oud
- Wij zijn de verbindende schakel
- Wij verstaan ons vak
Lees er meer over in het in het verhaal van sociaal werk, in 2024 ontwikkeld door en voor onze leden in samenwerking met de Argumentenfabriek.