Oud en zelfstandig in 2030: ga (ver)bouwen, ga digitaal en ga samenwerken.

Ga (ver)bouwen, ga digitaal en ga samenwerken. Dat zijn kort samen gevat de drie adviezen van de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen. Het kabinet heeft de commissie gevraagd om advies uit te brengen over wat nodig is om de zorg voor thuiswonende ouderen ook in de toekomst op peil te houden, rekening houdend met demografische, maatschappelijke en technologische ontwikkelingen en de betaalbaarheid van de zorg.

Sociaal Werk Nederland heeft bijgedragen aan het rapport. Nienke Kuyvenhoven: ‘We hebben erop gehamerd dat geschikte woonvormen en passende zorg voor ouderen inderdaad erg belangrijk zijn, maar dat het sociale aspect minstens zo belangrijk is. Denk aan dagbesteding, levensvragen, eenzaamheidsbestrijding, ontmoetingsmogelijkheden, ondersteuning bij administratie. Daarbij spelen sociaal werkers een cruciale rol.’

Ga (ver)bouwen!
De fysieke woonomgeving is voor ouderen cruciaal om zelfstandig te kunnen (blijven) wonen. Nieuwe woonvormen, tussen het aloude eigen huis en verpleeghuis in, kunnen een oplossing bieden. Mede door de problemen op de woningmarkt wordt er ook voor ouderen veel te weinig gebouwd en verbouwd. Dat belemmert niet alleen het welzijn van ouderen, maar ook de doorstroming op de woningmarkt.

Ga digitaal!
Dat geldt niet alleen voor aanbieders van professionele zorg en ondersteuning, voor wie ‘digitaal het nieuwe normaal’ moet worden. Ook ouderen zelf zullen veel meer gebruik moeten maken van digitale technologieën, om hun dagelijks leven makkelijker en aangenamer te maken. Het is een van de weinige oplossingsrichtingen die kan leiden tot een grotere intensiteit en hogere kwaliteit van zorg zónder inzet van meer arbeidskrachten.

Werk samen!
Maar ook als het lukt om voor genoeg geschikte woningen te zorgen en het normaal wordt om digitaal te leven en te zorgen, zullen veel ouderen persoonlijke professionele zorg en ondersteuning nodig hebben. Gegeven de krapte op de arbeidsmarkt is meer lokale en regionale samenwerking nodig.

Een aantal aanbevelingen sluit goed aan bij lopende beleidstrajecten, schrijft minister Hugo De Jonge in zijn begeleidende brief aan de Kamer. “Zo stimuleer ik in het kader van het Programma Langer Thuis gemeenten, woningcorporaties en zorgaanbieders om gemeenschappelijke woonvormen voor ouderen te realiseren (ambitie Taskforce Wonen en Zorg), bevorder ik digitalisering (Stimuleringsregeling eHealth Thuis, VIPP-regelingen, MedMij), werk ik aan betere ondersteuning van mantelzorgers en bevorder ik regionale en domeinoverstijgende samenwerking (o.a. werkstructuur VNG/ZN regionale samenwerking). Ook werk ik aan een nieuwe bekostiging van de wijkverpleging en bevorder ik het werken naar een herkenbaar en aanspreekbaar team in de wijk.”

Maar een aantal aanbevelingen gaat verder dan het huidige kabinetsbeleid en vergt stelselwijzigingen, erkent de minister. Een voorbeeld hiervan is de aanbevolen oplossing voor de “zorgval”, namelijk het advies om alle zorg en ondersteuning aan zelfstandig wonende ouderen uit de Wlz te schrappen en deze voortaan uitsluitend te leveren vanuit de Zvw en de Wmo.

• De commissie nodigt geïnteresseerden uit op het advies te reageren. Stuur je reactie als pdf-bestand naar nico.de.neeling@minvws.nl. Dat kan tot 1 april 2020.
• Voor het hele rapport, een samenvatting en een infographic klik hier