Het gebeurt in Twente!

Zet enkele tienermoeders, ouderen met levenslust en levensvragen, sociaal werkers en vrijwilligers, ambtenaren van drie Twentse gemeenten (Enschede, Hengelo en Almelo), een delegatie van het ministerie van VWS en het team van Sociaal Werk Nederland ‘s ochtends om 11 uur bij elkaar en het wordt oorverdovend gezellig. Zo startte dit unieke ambtelijk werkbezoek van sociaalwerkorganisaties Avedan, Alifa en Wijkracht en Sociaal Werk Nederland op woensdag 14 juni in Trefpunt Elisabeth te Almelo. Directeur-bestuurder Ilse Saris van Avedan kreeg de ruimte stil.

Speeddates met buurtbewoners
“Wij zijn heel blij dat jullie ons hier willen ontvangen, want de afstand tussen Den Haag en de rest van het land is te groot. Maar wij zijn ook maar gewoon mensen”, voegde Maartje Roelofs, directeur Maatschappelijke Ondersteuning van VWS toe. Vervolgens werden er vier groepen gevormd en wandelden bewoners, ambtenaren en de anderen naar het park. Op picknickkleden en aan houten picknicktafels spitsten de gesprekken zich daar toe in ‘speeddates’ met verschillende buurtbewoners. Samen met ‘hun’ sociaal werker vertelden zij hoe hun leven eruit zag voordat zij in contact kwamen met die sociaal werker.

Openhartige gesprekken
We raakten in gesprek met twee van de in totaal 86 jonge ouders die begeleid worden. Tienermoeders die zwanger zijn en al geen idee hadden waar te wonen, waar geld vandaan te halen voor de babyspullen en in de schulden zaten. Via de verloskundige en de huisarts werden ze gewezen op hulp die zij konden krijgen van het jongemoederwerk om zo hun kinderen een kansrijke start te geven: opvoedondersteuning, sollicitatie- en schuldhulp waardoor ook zorgkosten en – deels - bijstand vermeden worden. Een picknicktafel verder zat de oudste dame in het gezelschap die haar leven eerst een 3,7 gaf en nu een 8, omdat ze elke week bijtankt in de buurtkamer. Ze heeft nu een fijn netwerk en doet leuke dingen zodat ze de mantelzorg thuis weer aankan. Twee meiden vertelden hoe ze de avond ervoor samen met hun theatergroep gekookt en gegeten hebben. Ze kennen elkaar dankzij het jongerenwerk dat onder andere via school in hun leven kwam. Dat leven was heftig, maar staat nu weer wat beter op de rails en jeugd-ggz blijkt niet nodig. De dertiger die met zijn vriendin al anderhalf jaar relatieproblemen ontwikkelde die uit de hand dreigden te lopen. Hij kreeg een bijzondere vrijwillige coach toegewezen waardoor het stel binnen drie weken van de stress af was. En de dame die worstelde met een heel zware levensvraag. Het welzijnswerk vond na lang zoeken een perfecte coach die haar hielp om zelf een plan te maken, waardoor zij nu rust heeft in haar hoofd en nieuwe contacten aanboort.

Laat ons werken vanuit ‘wat nodig is’ in plaats van altijd tekort komen en werken vanuit schaarste

Voetangels en klemmen
De intense open gesprekken namen we mee tijdens de lunch. We namen afscheid van de bewoners, en legden vervolgens de bestuurlijke besognes op een hele lange tafel. Hoe krijg je de sociale basis structureel en duurzaam op orde en verminder je de druk op de zorg? Dagvoorzitter Max Daniel loodste het gezelschap langs de actuele voetangels en klemmen: zoals de financiële onduidelijkheid, de druk en deadlines rond IZA, GALA en WOZO, de regel- en verantwoordingsdruk, de dreigende bezuinigingen. “Vertrouw ons, maar geef ons als gemeente en sociaal domein ruimte. We hebben zo de behoefte om te kunnen werken vanuit ‘wat nodig is’ in plaats van altijd tekort komen en werken vanuit schaarste.” En dan zat een van de drie sociaalwerkorganisaties aan tafel met een aanbesteding in het vooruitzicht: “We willen een betrouwbare partner zijn als welzijnsorganisatie, en niet jaarlijks moeten verantwoorden dat je methodisch werkt, en echt weer subsidie nodig hebt. Dat geeft onrust voor bewoners, personeel, voor iedereen. Als wegen worden aangelegd, wordt het een investering genoemd; in het sociale domein worden het kosten genoemd.” Dat sociaal werk betekenis heeft voor bewoners en buurten, is duidelijk. Maar er is te weinig. “De organisaties hebben wachtlijsten voor van alles.”

Wat neem je mee, uit Almelo naar Den Haag? “Dat je basis op orde hebben een voorwaarde is voor een gezond leven.” Dat was een mooie conclusie van het werkbezoek.

Inzicht in werkwijze en impact sociaal werk
Sociaal Werk Nederland bedankt de organisaties voor dit werkbezoek. We weten nu weer dat het een enorme stap is om hulp te vragen, maar ook hoe belangrijk het is dat die gratis, laagdrempelige en heel persoonlijke hulp er is. En dat het niet vanzelf gaat. We waarderen het enorm dat de bewoners dit met wildvreemden wilden delen, en zo inzicht gaven in de werkwijze en impact van sociaal werk. Dat vraagt echt drie keer nadenken en moed! En we waarderen het dat de echt hardwerkende ambtenaren van VWS tussen de deadlines en overleggen met de bewindspersonen door naar Twente kwamen. Zoals het daar gaat, gaat het nergens precies hetzelfde, maar tegelijkertijd gebeurt het overal in het land ongeveer zo. Het sociaal werk is de komende decennia in de sociale basis keihard nodig om de grote veranderingen rond zorg en gezondheid vorm te geven.

Neem voor meer informatie contact op met senior adviseur Jennifer Elich.