Sociale isolatie?! Dat past het sociaal werk niet

Sociaal werk en isolatie: twee begrippen die elkaar lijken uit te sluiten. Maar in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus zijn ze ineens aan elkaar gekoppeld. In de branche waar het sociale, de nabijheid, de ontmoeting juist de kern zijn, zie je nu dat ontmoetingslocaties sluiten, dat huisbezoeken stoppen en activiteiten worden stilgelegd. Dat alles om tegemoet te komen aan de nationale strategie van afstand bewaren, of in het nieuwe coronajargon: ‘social distancing’. Maar als er nu iets níét in de genen van sociaal werkers zit, dan is het dat wel.

Natuurlijk is corona een directe bedreiging voor de volksgezondheid en daar moeten we snel en krachtig tegen optreden. En als thuiszitten daarbij helpt, dan moet dat.
Tegelijkertijd is sociaal contact van levensbelang. Een recente studie van The Lancet legt de vinger op vele negatieve effecten van sociale quarantaine: verwarring, verveling, inkomstenderving, angst, stress, eenzaamheid.

Dus moeten we continuïteit van contact, hulp en steun organiseren. We moeten ervoor zorgen dat kwetsbare mensen in deze crisis niet omvallen. Denk aan kwetsbare ouderen die nu de deur niet meer uitkunnen en bezoek moeten missen, uit angst om besmet te worden. En denk ook aan gezinnen die bijvoorbeeld door opvoedingsproblemen toch al onder spanning staan en waar kinderen nu 24/7 thuis zijn; aan mensen die op het sociaal minimum leven en nu minder financiële en materiële hulp krijgen bij hun thuisadministratie; aan mensen met een (psychische) beperking die hun dagstructuur en weekinvulling nu missen... Al die mensen die ook zonder corona al dagelijks kampen met bestaansstress en isolement en die nu in een nóg moeilijkere situatie zitten.

Gelukkig zien we nu volop vindingrijkheid en daadkracht bij professionals en vrijwilligers in het sociaal werk om al die mensen tóch bij te staan. Belcirkels voor ouderen, boodschappenservices, online hulp, chatcontact met jongeren, vervoer: verrassende voorbeelden hiervan zijn de afgelopen drie dagen op stel en sprong georganiseerd. Het bloed kruipt gelukkig waar het niet gaan kan.

Het sociaal werk is inmiddels toegevoegd aan de lijst van de cruciale beroepsgroepen die de samenleving draaiend houden. En terecht, dat blijkt zonneklaar uit al die voorbeelden waarin sociaal werkers alternatieve vormen organiseren van contact, hulp en steun. En daarvan gaan we nog veel meer zien en horen: morgen, overmorgen en misschien nog wel de hele zomer. Want virussen zijn besmettelijk, maar de inventiviteit, behulpzaamheid en daadkracht van sociaal werkers zijn minstens zo aanstekelijk.