Wat kan sociaal werk (nog meer) doen in de strijd tegen overgewicht?
Eind vorig jaar was Sociaal Werk Nederland een van de medeondertekenaars van het Nationaal Preventie Akkoord (NPA). Dat richt zich op drie probleemgebieden: roken, overgewicht en bovenmatig alcoholgebruik. Sociaal Werk Nederland heeft er in de aanloop naar dat akkoord steeds voor gepleit om niet alleen te kijken naar de gevolgen van ongezond gedrag, maar ook naar de oorzaken; die moet je dus ook tackelen om gezond gedrag te bevorderen. Ongezond gedrag heeft immers alles te maken met eenzaamheid, armoede en schulden, scholing, met al of niet volwaardig mee kunnen doen.
Niet focussen op eetgedrag
Beleidsadviseur Johan Huttinga zit namens Sociaal Werk Nederland aan de landelijke Obesitas-tafel die hoort bij het NPA. Ook daar is de insteek: niet alleen focussen op eetgedrag maar op de volle breedte van factoren die samenhangen met overgewicht. ‘Tegelijkertijd moet je om resultaat te kunnen boeken keuzes maken. Daarom richten we ons nu op jongeren met overgewicht. Die zijn makkelijker te beïnvloeden en staan nog open voor veranderingen. Bovendien hebben hun gedragsveranderingen langer effect, omdat ze doorgaans immers langer leven.’
Sociaal Werk Nederland gaat in dat kader samenwerken met JOGG (jongeren op gezond gewicht). ‘Met als overkoepelende thema “voeding en beweging”. Samen met JOGG gaan we een programma ontwikkelen om leden te ondersteunen bij activiteiten op dat gebied. Dat is onder meer hen informeren over kenmerken van obesitas, zodat met name jeugd- en jongerenwerkers overgewicht kunnen signaleren en oppakken vanuit hun verantwoordelijkheid. Zo mogelijk willen we meteen onze buurtsportcoaches erbij betrekken. En waar nodig verwijzen we door naar diëtist of arts. Voor sociaal werk is dit echt een verantwoordelijkheid die we naar ons toe willen trekken.’
Sociaal werk doet al veel aan sport, spel en bewegen
Let wel: feitelijk gaat het niet om een nieuw aanbod. Johan Huttinga: ‘Uit een quickscan eerder dit jaar bleek dat 250 van onze leden al dingen doen rond sport en spel, bijvoorbeeld door sportbuurtwerkers, maar vaak hebben ze nog niet de link gelegd met landelijke programma’s. Het gaat dus eerder om het anders lábelen van die activiteiten, namelijk niet bewegen om het bewegen, maar vanuit het kader van obesitas. Hoe presenteer je dat en hoe verbind je het met een breder kader?
Tegelijkertijd zou Johan Huttinga het graag een niveau hoger tillen: ‘Kunnen we onze leden ook nog een andersoortig aanbod doen, met dank aan andere partijen aan de Obesitastafel, zoals bijvoorbeeld het IVN? En wat mij betreft verzorgen we ook de toeleiding naar andere vormen van sport en bewegen, zoals de amateursportclubs. Deze samenwerking is er in veel gemeenten trouwens al.’
‘Maar nogmaals,’ benadrukt Johan Huttinga, ‘we veranderen niet van doelgroep of van core business. We blijven ons richten op de mensen - en in dit geval de jongeren - die af en toe een sturende hand nodig hebben. Dáár zit onze kennis. Maar ook ouderen moeten blijven bewegen. Ook zij hebben onze aandacht; omdat het hen vitaal en gezond houdt. We hebben echter niet zoveel mankracht, dus wat we andere partijen kunnen bieden is ons netwerk. Partijen als het IVN hebben die lokale netwerken nodig om hun plannen te verwezenlijken. Want wij zitten in de wijk, wij kunnen moeilijk bereikbare doelgroepen aanspreken, wij zijn de schakel tussen aanbod en doelgroep. Het idee is dat dergelijke partijen onze organisaties een concreet aanbod kunnen doen.’
Wat is nodig? Laat het weten!
Op korte termijn gaat het erom uit te zoeken wat lidorganisaties nodig hebben voor het “omlabelen” van hun sport- en spelactiviteiten zodat die passen binnen het NPA. Johan Huttinga: ‘Dus ik hoor graag van leden aan welk type ondersteuning ze behoefte hebben. Bel of mail me: 06 512 06 509, of Huttinga@sociaalwerk.nl’