Traumabewust professioneel werken in opkomst: voorkom ouders die het niet kunnen

Vanuit de VS is er de krachtige ontwikkeling richting traumabewust professioneel werken. Het gaat hier om een cultuurverandering op basis van de studie naar ACEs – Adverse Childhood Experiences, negatieve ervaringen in de kindertijd – en de gevolgen van toxische stress op de hersenontwikkeling van het jonge kind.

ACEs is het nieuwe internationale verzamelbegrip voor kindermishandeling en beschadigde hersenontwikkeling die kinderen vanaf de zwangerschap oplopen in disfunctionele gezinnen. Zoals gezinnen met huiselijk geweld of waarin ouders of andere gezinsleden kampen met ernstige sociale of psychische problemen.

De ACEs-wetenschap gaat over de omvang daarvan (een veelvoud van tot nu toe gehanteerde kindermishandelingscijfers), de gevolgen voor de geestelijke én de lichamelijke volksgezondheid (vele malen ingrijpender dan tot nu toe erkend) en over herstelmogelijkheden.

Vanuit de Raad van Europa is er de beginnende ontwikkeling richting positief opvoeden op basis van internationale kinderrechten en nationaal in te voeren familierechtelijke verboden op het slaan en vernederen van kinderen (nu in 32 van de 47 lidstaten van de Raad van Europa, in Nederland sinds 2007). 

Kindermishandeling vraagt eigenlijk om een verbod op ouderschap, indien ongeschikt. Maar hoe geef je daar in een open, democratische samenleving vorm aan?

In 2012 introduceerde Jan Willems het SMECC-model als raamwerk voor effectieve preventie van kindermishandeling. Dit model gaat uit van een wettelijke minimumstandaard voor de uitoefening van ouderlijk gezag, en een daarmee samenhangende voorbereiding, educatie, brede facilitering en gerichte ondersteuning van ouders. Die voorbereiding hoort wat hem betreft al op school te beginnen: het is een basis voor goed burgerschap. 

Als de oorzaak van schade aan opgroeiden kinderen bekend is, ben je als overheid bijna verplicht om maatregelen te nemen om die schadekans te beperken. De tijd is daarvoor rijp.

Interessante stof tot denken voor sociaal werkers die vaak te maken hebben met gezinnen en personen die bezig zijn deze schade te veroorzaken, kinderen die de schade ondervinden, of jongeren, volwassenen die de schadelijke gevolgen van hun opvoeding nog dagelijks ondervinden, levenslang. 

Lees het hele artikel hier, op de website van Sociale Vraagstukken.