Bijzondere Leerstoel Sociaal Werk bewijst haar meerwaarde

Sinds juli 2014 werken Prof. dr. René Schalk en Prof. dr. Tine Van Regenmortel hard aan de verwetenschappelijking van sociaal werk in Nederland. Mede dankzij de hoofdsponsoring van Sociaal Werk Nederland zijn zij inmiddels betrokken bij veel onderzoeken en activiteiten. Hun onderzoekskader kent als centrale vraagstelling: Hoe kan sociaal werk burgers versterken en verbinden met de samenleving? Zij kozen daarbij 4 invalshoeken:

• Verwetenschappelijking van sociaal werk
• Professionalisering van sociaal werk
• Vermenselijking van sociaal werk
• Verankering van in sociaal werk onderzoeksdesign

Winst door onderzoek
Inmiddels lopen er 14 PhD-onderzoeken, zijn er tientallen publicaties verschenen en maken onze hoogleraren deel uit van een groot aantal fora en commissies. Zo zijn zij onder andere medebepalend voor het opleidingsprofiel voor de sociaal werker en nemen zij deel aan de Erkenningscommissie sociale interventies. Daarnaast worden zij betrokken bij allerlei vraagstukken rond het thema “Passende zorg in wijkteams”. Centraal staan principes als eigenaarschap, co-creatie, de focus op verbetering, sociale rechtvaardigheid, het kruisen van de drie kennisvormen (wetenschap, praktijk, burgers), lerende organisatie, participatie en dialoog. Dit noopt veelal tot emergente onderzoeksdesigns. De bedoeling is dan ook dat meedoen aan onderzoek voor iedereen ‘winst’ dient op te leveren en in zich een empowerende ervaring dient te zijn.

Onderzoek Sociale Wijkteams
Een concreet voorbeeld is het W4 onderzoek ‘Passende zorg’ met de studie naar de sociale wijkteams in Nijmegen waarbij concreet werd gekeken naar hoe men in de praktijk op- en afschaalt.

Het onderzoek toont aan dat op- en afschalen in sociale wijkteams geen lineair, maar een complex en iteratief proces is. Professionals spreken liever over een continuüm van toeleiding naar zorg. Ook blijken verschillende factoren een rol te spelen bij het op- en afschalen: cliëntfactoren (crisissituatie, inschatting eigen kracht), factoren bij de professionals (bv. advies krijgen van anderen) en contextuele factoren (bv. werkdruk en wachtlijsten). Conclusie van het onderzoek is dat er enerzijds reeds aan een groot aantal uitgangspunten van passende zorg binnen de sociale wijkteams in Nijmegen wordt tegemoet gekomen, maar dat er anderzijds factoren zijn die dit belemmeren. Het onderzoek formuleert concrete verbeterpunten en aanbevelingen voor de verdere doorontwikkeling van sociale wijkteams. Verbeterpunten zijn er alvast op het gebied van toegang tot het sociaal wijkteam (bekendmaking, zichtbaarheid), wachtlijstbeheer, het verminderen van werkdruk en monitoring.

Evidence based
Een ander voorbeeld is het onderzoek naar de Evidence-based practice in het sociaal domein. Dit onderzoek bekijkt welke opvattingen sociale professionals en studenten sociaal werk hierover hebben en hoe Evidence Based Werken – want het is immers een proces - concreet in de praktijk van een sociaal werk organisatie wordt toegepast. Belangrijke conclusies van dit onderzoek zijn dat er veel misvattingen zijn over wat Evidence Based Werken in sociaal werk precies inhoudt, vaak wordt er gedacht dat het alleen gaat om de toepassing van bewezen effectieve methodes. Verder staan studenten Sociaal Werk gemiddeld genomen positiever tegenover de implementatie van Evidence Based Werken dan sociale professionals. De brede definitie van Evidence Based Werken, waarin verschillende kennisbronnen worden benut, wordt breed gedragen binnen Sociaal Werk, maar is niet altijd gekend. Het casestudy onderzoek in een sociaal werk organisatie laat zien welke factoren bij de implementatie van Evidence Based Werken een rol spelen. Al  te zeer wordt er klassiek gekeken naar de individuele professional, terwijl zeker ook de organisatie een duidelijke verantwoordelijkheid heeft bij de implementatie van Evidence Based Werken in de concrete praktijk.

De inzichten uit deze onderzoeken worden teruggekoppeld naar brede groepen van professionals en verder verspreid in breed toegankelijke publicaties en publieke optredens.

Zie voor veel meer informatie de website van Tranzo in Tilburg of de website van de Stichting Sociaal Werk (www.stichtingsociaalwerk.nl).