Versterking sociaal domein vergt forse investering in Sociaal werk

De transformatie van het sociaal domein vereist een solide structuur aan de basis. Het ‘sociaal werk’ en beroep van ‘sociaal werker’ is langere tijd verwaarloosd en heeft extra investeringen nodig. Het moet ‘net als geneeskunde kunnen uitgroeien tot een volwaardig gezaghebbende professie’. Dat stelt de Gezondheidsraad in het adviesrapport ‘Sociaal werk op een solide basis’.

Sociaal Werk Nederland (voorheen: De MOgroep) en Movisie zijn verheugd dat het belang van het sociaal werk en de sociaal werker wordt erkend. Zij vragen staatssecretaris Van Rijn en de VNG om, conform dit advies, opdracht te geven tot een stimuleringsprogramma voor de opbouw van een Kennissysteem maatschappelijke ondersteuning, en bijbehorende financiering beschikbaar te stellen.

Nu de transformatie van het sociaal domein daadwerkelijk gerealiseerd moet worden met ontzorgen, demedicaliseren, een integrale aanpak, eigen kracht, participatie en preventie, is volgens de Gezondheidsraad een forse impuls in het sociaal werk onontbeerlijk. Goed voorbereide sociaal werkers zijn essentieel bij een succesvolle transformatie. Sociaal werk is een vak, met kennis en kunde die niet door iedereen ‘er zo maar even bij gedaan kan worden’. Daar hoort onderbouwing en een wetenschappelijke basis bij. Een verschuiving van aandacht en middelen van de tweede lijn naar de eerste en nulde lijn is daarom hard nodig.

Marijke Vos, voorzitter Sociaal Werk Nederland: “De afgelopen jaren zijn er miljoenen geïnvesteerd in kennisprogramma’s voor de gezondheidszorg en de jeugdzorg; de tweede lijn. Alleen al in de programma’s van ZonMW zat in 2013 meer dan 127 miljoen. Hoog tijd voor een forse investering in een kennisprogramma voor sociaal werk.”

Marijke Steenbergen, bestuurder Movisie: “Heel goed als er nu ook geïnvesteerd gaat worden in een duurzaam kennissysteem in de sociale sector. Behalve geld vraagt dat ook om een stevige, meerjarige en gecoördineerde inzet van alle partijen. Terecht dat de Gezondheidsraad hierop wijst.” 

Volgens de Gezondheidsraad heeft het sociaal werk een geschiedenis van tientallen jaren van verwaarlozing achter de rug, en noemt het zelfs ‘verweesd’. Het heeft zich onvoldoende kunnen profileren als goed georganiseerde beroepsgroep met een eigen kennisdomein: wisselend gemeentelijk beleid, fluctuerende financiering en de projectencaroussels droegen daar bepaald niet aan bij. Laat staan de vele bezuinigingen.

Sociaal Werk Nederland heeft de afgelopen jaren met Movisie en diverse andere partijen al diverse impulsen gegeven aan het sociaal werk door programma’s als Welzijn Nieuwe Stijl, Beter in Meedoen, het Actieprogramma Professionalisering en de verbinding met Wmo-werkplaatsen en leerstoelen.

Ook ontwikkelde Sociaal Werk Nederland de landelijke campagne ‘Sociaal werk doe je met sociaal werkers’, om het vakmanschap en meerwaarde van de sociaal werker uit te dragen. Maar er is meer en structurelere stimulering nodig. Voor de bevordering van de kwaliteit van de sociaal werker pleiten Sociaal Werk Nederland en Movisie bijvoorbeeld voor één breed wettelijk register sociaal werk, met verschillende kamers.

Sociaal Werk Nederland en Movisie zien er naar uit om samen met beroepsverenigingen, vakbonden, gemeenten, opleidingen en wetenschap verder te bouwen aan het duurzame kennissysteem dat de Gezondheidsraad voor ogen heeft. Zowel op lokaal, regionaal als landelijk niveau. Speciale aandacht gaat uit naar de samenwerking met gemeenten, nu deze zo’n belangrijke rol hebben gekregen in de transformatie van het sociaal domein. 

Het advies van de Gezondheidsraad: Sociaal werk op solide basis vindt u hier.
En Zorg & Welzijn hier.