Geplaatst door: Jeroen Berkhout

In opdracht van WIJ (organisatie voor ouderenwerk), IMW (instituut voor maatschappelijk welzijn) en MEE (organisatie voor mensen met beperkingen) hebben Nicis Institute en de afdeling Onderzoek en Informatie van de gemeente Breda een meetinstrument ontwikkeld dat in beeld brengt hoeveel Bredase burgers kwetsbaar zijn en in welke mate de drie Bredase organisaties deze mensen bereiken.

Nieuw meetinstrument
Nicis Institute (www.nicis.nl) heeft een instrument ontwikkeld om kwetsbaarheid objectief en voor de hele populatie in beeld te brengen. Nicis Institute heeft, op basis van een quick-scan van studies, rapportages en bestaande instrumenten, een lijst opgesteld met risicofactoren die bijdragen aan kwetsbaarheid, sociale uitsluiting en maatschappelijke uitval. Meetbaarheid van variabelen en jaarlijkse beschikbaarheid van gegevens golden daarbij als voorwaarden. Dus niet op basis van een steekproef of een enquête , maar met behulp van bestaande en beschikbare (gemeentelijke) registraties. Dat betekent dat op individueel niveau gegevens over burgers bijeen zijn gebracht , die optellen tot een risicoprofiel. De kwetsbaarheid van een burger wordt niet vastgesteld, maar op basis van een aantal risicofactoren wordt de kans op kwetsbaarheid bij elke burger in beeld gebracht.
Nicis Institute heeft een korte lijst van risicofactoren opgesteld en daarbij ook een onderscheid gemaakt naar verschillende levensfasen c.q. vier leeftijdsgroepen: kinderen, jeugdigen, volwassenen en bejaarden. De indicatoren verschillen soms per levensfase. De belangrijkste risicofactoren hebben te maken met psychisch en fysiek welbevinden. Risico op verlies van zelfredzaamheid is er vooral als negatieve scores op deze factoren samenvallen met negatieve scores op andere risicofactoren zoals een laag inkomen of een lage opleiding.
Op basis van de lijst met risicofactoren zijn risicoprofielen opgesteld. Tweederde van alle Bredanaars behoort tot geen enkele risicogroep. Ongeveer 15% heeft 2 of meer risicofactoren. De kwetsbaarheid is groter bij jeugdigen en bij (hoog)bejaarden. En in de aandachtsbuurten van Breda wonen relatief veel kwetsbare burgers.
Vervolgens is de dienstverlening van IMW, MEE en WIJ in beeld gebracht. Deze organisaties richten hun diensten op kwetsbare Bredanaars. Alle drie de organisaties bereiken in grote mate kwetsbare Bredanaars en bieden hen ook in grotere mate haar diensten aan. Uit de studie komt ook naar voren welke bevolkingsgroepen meer gebruik maken van de diensten van deze organisaties. De overlap van cliënten van deze 3 organisaties is gering. Dat varieert van 3 tot 7 procent. Overlap in aanbod is er niet. De diensten die deze personen bij de organisaties afnamen verschilden.
Nu het nieuwe meetinstrument werkbaar en succesvol blijkt, wordt de aanpak verbreed naar andere organisaties die mee willen doen. Het is de bedoeling om begin 2012 een bredere meting van het gezamenlijk bereik van organisaties in 2011 uit te voeren. Als dat lukt heeft Breda medio 2012 voor het eerst een meting die in beeld brengt in welke mate de Bredase organisaties kwetsbare burgers bereiken, samen en per organisatie. Als het goed is, leidt dit tot innovatie in het lokale sociale beleid en in het aanbod van de organisaties.