Eigen kracht? Niet voor iedereen

Versterken van de eigen kracht van de burger. Het is de basis van het sociaal werk. Maar eigen kracht werkt niet voor iedereen. Sommige mensen hebben (langdurig) hulp nodig om hun leven weer op de rails te krijgen. Denk aan mensen in de maatschappelijke opvang en de vrouwenopvang. Even aanduwen is voor hen vaak niet voldoende om de motor weer echt aan de praat te krijgen.

Zij hebben gerichte langetermijninterventies nodig. Alleen dan kun je hen weer genoeg maatschappelijke kracht geven om een bestaan op te bouwen. En dat is al ingewikkeld genoeg, bleek onlangs bij Back on Track, een bijeenkomst van Sociaal Werk Nederland en de Federatie Opvang.

De hamvraag was: hoe verbeter je de keten tussen maatschappelijke opvang, gemeenten en sociaal werk? Zoals zo vaak bleek de oplossing in wezen niet ingewikkeld: vertrouw op de expertise van de professional. Verlos hem van alles wat zijn werk belemmert. Dat vraagt wel om een gemeente die het sociaal werk hierin faciliteert. Die investeert in maatwerk en de bureaucratie terzijde schuift. Die het lef heeft om zich niet te laten door de regeltjes, maar door wat nodig is om juist deze mensen back on track te krijgen.

Voor wethouder Nelleke Vedelaar (Zwolle) spreekt dat allemaal vanzelf. Zo’n bevlogen wethouder gun je iedereen. ‘Maar,’ zei ze, ‘veel bestuurders hebben geen beeld bij deze doelgroep. Ze weten niet wat angst, wanhoop en een laag zelfbeeld teweegbrengen bij mensen. Hoezo eigen kracht? Dat is bij de cliënten in de maatschappelijke opvang echt te hoog gegrepen.’
Ware woorden. Die het er niet makkelijker op maken.

Natuurlijk ligt het niet alleen bij gemeenten. De discussies tijdens de sessies gaven veel input voor verbetering van de hele keten. Present zijn in de buurt. Betere samenwerking tussen professionals. Zorgen dat een buurt zich betrokken voelt bij de opvanglocaties en de nieuwe bewoners. Zorgen dat de sociale infrastructuur in de buurt aansluit bij de maatwerkbehoeften van iemand die net uit opvang komt.

En wie kennen die buurten als geen ander? Wie genieten het vertrouwen van buurtbewoners? En wie hebben de vaardigheden om de noodzakelijke bruggen te slaan? De vragen stellen is ze beantwoorden. Dus nogmaals gemeenten: vertrouw net als Nelleke Vedelaar op het vakmanschap van sociaal werkers. Stel hen in staat samen te werken met hun collega’s in de opvang, zodat er geen gat ontstaat tussen de opvanglocatie in de wijk en de buurt daaromheen.

Onze gedenkwaardige bijeenkomst vond plaats aan de Boothstraat in Utrecht. Wat een toeval, denk je dan. William Booth natuurlijk, de oprichter van het Leger des Heils! Helaas. Deze Boothstraat is vernoemd naar arts en oud-burgemeester Cornelis Booth. Maar let op: als stadsbestuurder trof hij voorzieningen om cholera-uitbraken en andere epidemieën te voorkomen door het stratenplan van de stad om te gooien. Over ingrijpende preventieve interventies gesproken…