Sociaal ondernemen in Rotterdam: De Voedselketen

Wat krijg je als je zes sociaal ondernemers laat sparren met ambtenaren, netwerkpartners en fondsen over duurzaam ondernemen rond groen, gezond en participatie? Een boeiende middag over de onverwachte kansen en onvermijdelijke obstakels voor sociaal ondernemerschap in de nabije toekomst. Marije van der Meij en ik waren erbij namens Sociaal Werk Nederland.

Zes sociaal ondernemers in Rotterdam vormen een keten om expertise uit te wisselen en samen sterker te staan. In de Voedseltuin, een van de sociaal ondernemers uit deze Voedselketen, vertelden de zes organisaties kort over het hoe wat waarom en wie van hun organisatie en de keten. Vervolgens maakten we een mooie wandeling naar de Tafelvanzeven, ook een organisatie uit de keten. Daar werd het gesprek voortgezet.

De Voedselketen in het kort
De Voedselketen bestaat uit zes kleine sociaal ondernemers in Rotterdam die iets doen op het terrein van groen, gezond en duurzaam. Ze bestaan allemaal tussen de vijf en tien jaar, zijn klein qua organisatie en werken op kleine schaal. Toch bieden ze samen maar liefst 250 activeringsplekken en hebben ze een omzet van één miljoen.

Waarom sociaal ondernemen?
Deze zes ondernemers springen in een gat waar andere aanbieders in het sociaal domein niet in voorzien. ‘We zijn er voor mensen die ”aanspoelen” omdat ze nergens anders meer passen.’ Zo dragen ze bij aan welzijn en participatie op een betere, efficiëntere of goedkopere manier. De kracht van kleinschaligheid wordt hierin sterk benadrukt.

Waarom een keten?
Ze vormen nu een keten omdat ze gezamenlijke behoeften hebben: professionalisering, benutten van elkaars expertise en profilering. De zes deelnemende organisaties voelen zich namelijk nog niet voldoende erkend door de gemeente. ‘We blijven hangen in de ”aaibaarheidsfactor”.’

Daarom zoeken ze een manier om zichzelf sterker te profileren zonder daarbij de kracht van kleinschaligheid uit het oog te verliezen. Maar hoe doe je dat? Wil je als keten wel of niet een eigen naam? En moeten de afzonderlijke organisaties dan die naam overnemen? Dat laatste leek voor niemand een optie, omdat ze erg veel waarde hechten aan hun eigen identiteit.

Wat deed Sociaal Werk Nederland daar?
Naast haar persoonlijke betrokkenheid bij de keten als bestuurslid van de Tafelvanzeven, was Marije van der Meij ook vanuit haar rol bij Sociaal Werk Nederland geïnteresseerd in deze bijeenkomst. Want wat zijn sociaal ondernemers nou precies en waarin verschillen ze van de sociaalwerkorganisaties die lid zijn van SWN? Kan SWN sociaal ondernemers in de toekomst wellicht iets bieden? Als sociaalwerkorganisaties en sociaal ondernemers (moeten) gaan samenwerken: wat hebben ze daarvoor nodig? Het is precies deze samenwerking die centraal staat in mijn afstudeeronderzoek bij SWN. Zijn sociaalwerkorganisaties en sociaal ondernemers elkaars concurrenten of is het meer een soort mutualisme zoals bij ossenpikkers die hun gastheer ondersteunen? Daarover ga ik de komende maanden een en ander uitzoeken. Wordt vervolgd.

De Voedselketen:

• Pluspunt Rotterdam
• Voedseltuin
• Tafelvanzeven
• Afrikanerwijkcoöperatie
• Rotterdamse Munt
• Buitenplaats Brienenoord