Jongerenwerkers willen in gesprek met kabinet over aanpak angstcultuur en wapenverbod

De ministers Grapperhaus en Dekker presenteerden op 11 november het Actieplan Wapens en Jongeren, met daarin plannen voor een landelijk wapenverbod voor minderjarigen. Jongerenwerkers in Nederland steunen dit. Daarnaast willen de jongerenwerkers mét jongeren een gesprek met de verantwoordelijke ministers Grapperhaus en Dekker én de politiek om te bespreken hoe we de angstcultuur en het wapenbezit onder jongeren in kunnen terugdringen.

Het steekincident op een school in Wapenveld op maandag 9 november en tientallen andere incidenten in de afgelopen maanden: ze zijn het trieste gevolg van een sfeer van angst en intimidatie in buurten en op scholen.

#NoShank
Onder de noemer #NoShank zijn jongerenwerkers uit heel Nederland eind augustus een campagne gestart voor het tegengaan van angstcultuur en messengebruik. Honderden jongerenwerkers zijn in gesprek gegaan met jongeren: op straat, op schoolpleinen, in winkelcentra; simpelweg overal waar jongeren zijn. Ook in coronatijd…

En dat heeft gewerkt! Een groot aantal jongeren is zich bewuster geworden van de gevaren van het dragen van een steekwapen. Maar om het risico op steekincidenten te verkleinen moet er meer gebeuren dan alleen praten en het bewust maken van jongeren.

Angstcultuur
Jongerenwerkers horen van veel jongeren dat zij bang zijn om slachtoffer te worden van geweld. Daarom lopen ze met een mes op zak. Een gevaarlijke vicieuze cirkel die nog eens extra wordt gevoed door sociale media: op tv, YouTube, Instagram en noem maar op. Soms gaat dat gepaard met de ‘Drill’ trend. Wie jong en arm is, een identiteit zoekt, is vatbaarder voor machocultuur, criminaliteit en bedenkelijke trends.

Die angstcultuur is volgens ons het gevolg van iets dat op veel plekken ontbreekt in Nederland: een sterk, positief pedagogisch opvoedklimaat in buurten. Wij zien als jongerenwerkers de gevolgen daarvan bij onze kinderen en jongeren elke dag. Nu de ondermijning de bovenwereld raakt, krijgt ook de politiek weer oog voor deze jongeren die opgroeien in een omgeving die niet veilig is.

Betere randvoorwaarden voor opgroeien in buurten nodig
Kinderen en jongeren zijn onze gezamenlijke verantwoordelijkheid. Altijd. Jongeren die opgroeien in gebroken gezinnen, in armoede, zonder de aandacht die nodig is voor positieve ontwikkeling horen in hun buurt en op school tóch gezien en geholpen te worden. Opgroeien vraagt structureel om positieve rolmodellen, activiteiten en veilige plekken in de buurt. In elke buurt hoort kinder- en jongerenwerk, een JOP, een Huis(werk)kamer, sportmogelijkheden en een jongerencentrum.

Jongeren en jongerenwerkers willen in gesprek met de politiek
Jongerenwerkers en Sociaal Werk Nederland willen daarom om tafel met jongeren én met de politiek, om te bespreken wat deze jongeren nodig hebben om niet meer zo bang te zijn dat ze een wapen dragen ‘voor mijn eigen veiligheid.’ Wij willen ook met de verantwoordelijke ministers en de politiek het belang bespreken van sterke sociale buurten en samenwerking tussen ouders, scholen, jeugdagenten, sociaal werk en jongerenwerkers. Minister Grapperhaus heeft steeds aangegeven dat de aanpak ondermijning, criminaliteit, waar wapenbezit aan raakt, behalve de harde ook de preventieve inzet vraagt. Die preventieve kant ontbreekt nog. 

Lees verder in het interview met Niko de Groot van BV Jong en Jerrol Lashley, teamcoach Jongerenwerk en sociaal werker in Hoorn​ in Zorg + Welzijn. Een samenvatting ervan vind je in een van de bijlagen hieronder.

Actieplan Wapens en Jongeren
Minister Grapperhaus presenteerde op 11 november 2020 het actieplan Wapens en Jongeren dat tot stand is gekomen na overleg met onder meer burgemeesters, scholen, Halt, het OM en de politie. Er staan verschillende maatregelen in. Volgens de minister 'zowel preventief als repressief'. Binnen twee jaar moeten alle plannen uitgevoerd worden. Sociaal Werk Nederland wil graag in gesprek over de preventieve kant. Want d eminister vat preventief puur op alks 'preventief fouilleren'. In dit rapport staat niets over hulp aan jongeren die veel teveel alleen moeten doen en geen ondersteuning vanuit thuis krijgen. 

Een woordvoerster van Sociaal Werk Nederland vindt het verkoopverbod een eerste stap.  Maar daarmee is volgens haar het probleem niet opgelost. „Symptoombestrijding”, noemt ze het. „Er is veel meer aan de hand.” Samen met BV Jong, de bracheorganisatie voor jongerenwerkers, wil Sociaal Werk Nederland met het kabinet in gesprek over ’de angstcultuur’ onder jongeren. De zegsvrouw laat weten dat veel jongeren bang zijn om slachtoffer te worden van geweld en daarom met een mes op zak lopen. Volgens haar moet er in buurten geïnvesteerd worden, zodat jongeren in een veilige omgeving kunnen opgroeien. (Bron: Noordhollands Dagblad)

Petitie en steunverklaring
Sociaalwerkorganisaties en jongerenwerkers leven mee met alle slachtoffers en nabestaanden die te maken hebben gehad met deze vorm van geweld. De onderstaande organisaties (zie bijlage)  steunen dit landelijke messenverbod om onze jongeren in bescherming te nemen tegen zichzelf en anderen, en vragen om een gesprek om de sociale basis rond opgroeien in dorpen, buurten en steden sterker te maken.

Door het hele land zetten jongerenwerkers, kinderwerkers en andere jeugdprofessionals zich dagelijks in voor het welzijn en het welbevinden van de Nederlandse jeugd. Deze beroepsgroep steunt de oproep van burgemeesters om een landelijk messenverbod in te stellen voor jongeren. Jongerenwerkers willen een landelijke aanpak angstcultuur en wapenbezit onder jongeren bespreken met het kabinet. Zie de bijlage.

• U vindt dit bericht ook op de website van BV Jong.
• Het bericht over het Actieplan van ministers Grapperhaus en Dekker van Veiligheid en Justitie vindt u hier, en de kamerbrief en het Actieplan Wapens en Jongeren vindt u hier.
• Hier de reportage van de NOS en de verklaring van minister Grapperhaus over het voorgenomen messenverbod voor minderjarigen.
• Jan Hamming, burgemeester van Zaanstad is daar ook blij mee (radio 1).
• En hier het artikel op Gemeente.nu
• Bij M bespreken Danny Ghosen, Jan Hamming, Younes Finani en Erdinc het wapenbezit onder jongeren.
• Scouting Nederland, lidorganisatie van Sociaal Werk Nederland, gaat bespreken of er voor de scouting een uitzondering te maken is voor het dragen van messen.