Laatste stand van zaken armoedebeleid en Participatiewet

Minister Carola Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) heeft vorig jaar een aanpak gelanceerd om geldzorgen, armoede en schulden tegen te gaan. Het kabinet wil het aantal mensen dat in armoede leeft, in 2030 gehalveerd zien ten opzichte van 2015. Sociaal Werk Nederland is actief betrokken bij de uitvoering van de plannen en bij de herziening van de Participatiewet, die ook onder minister Schouten valt. We zetten de laatste stand van zaken voor je op een rij.

Herziening Participatiewet
Voor de herziening van de Participatiewet zijn werkgroepen voor drie ‘sporen’ in het leven geroepen (zie ook de Kamerbrief van 28 november 2022). Sociaal Werk Nederland heeft zitting in de werkgroepen spoor 2 (Herziening Participatiewet langere termijn) en spoor 3 (Professionalisering van de uitvoering). Op vrijdag 9 juni a.s. wordt de visiebrief Herziening Participatiewet besproken in de Tweede Kamer. In deze brief wordt het sociaal werk als uitvoerende partner bij de uitvoering van de wet genoemd. Na vaststelling in de Kamer zal met stakeholders, waaronder Sociaal Werk Nederland, VNG, Divosa en de Landelijke Cliëntenraad, een programma worden opgesteld ter voorbereiding van de nieuwe wet. Als input voor dit programma schrijven wij samen met leden een position paper met onze visie op de bijdrage van het sociaal werk bij de uitvoering van de wet. Stevig onderbouwd met voorbeelden uit de praktijk en cijfermatige gegevens. Sociaal Werk Nederland ziet meer mogelijkheden voor het sociaal werk bij de uitvoering van de wet dan het ministerie. Daarom organiseren wij ook werkbezoeken om de waarde van ons werk in de praktijk te laten zien.

Voor spoor 3 is een werkgroep aan de slag met dezelfde stakeholders. Onze inzet is het delen van de kennis van onze professionals in het werken met bewoners met een (bijstands)uitkering. Deze bewoners zijn vaak vrijwilliger bij het sociaal werk, lopen stage of volgen werk-leertrajecten. De impact van het sociaal werk is dat bewoners weer kansen krijgen om mee te doen, om stappen zetten op de participatieladder en hun werknemersvaardigheden versterken.

Plan van aanpak Geldzorgen, armoede en schulden
Dit plan bestaat uit vier programmalijnen. De meest relevante voor het sociaal werk is programmalijn 2: Preventie en meedoen. Sociaal Werk Nederland is betrokken bij de uitwerking ervan, bijvoorbeeld op het thema ‘vindplaatsen’. Een opdracht om met landelijke partners zicht te krijgen op wat de vindplaatsen zijn voor bewoners met geldzorgen en/of schulden. Dat de bijdrage van sociaalwerkorganisaties hierbij heel groot is, staat landelijk nog onvoldoende op het netvlies. We brengen de rol en meerwaarde van sociaal werk bij het bereiken van bewoners en het bieden van eerste hulp bij geldzorgen dan ook over het voetlicht. Ook agenderen wij de samenhang tussen gezondheidsproblematiek en armoede en schulden binnen het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en de SPUK-middelen die voor gemeenten beschikbaar zijn voor de aanpak van gezondheidsproblematiek.

Tijdens de conferentie over dit plan van aanpak op 12 april jl. in Rotterdam heeft lidorganisatie gro-up/buurtwerk een workshop gegeven over Gers met Geld. Deze aanpak is gericht op duurzame gedragsverandering bij financiële problematiek. Gers met Geld is er voor inwoners met schulden die al in een schulddienstverleningstraject zitten. Wanneer de situatie stabiel is en de schuldsanering opgezet, wordt ingezet op een schuldenvrije toekomst. Zodat schulden blijvend tot het verleden behoren.

Afronding programma Schouders Eronder
Sinds medio 2017 loopt, met financiële ondersteuning van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), het vakmanschapsprogramma Schouders Eronder. Een gezamenlijk initiatief van Sociaal Werk Nederland, Divosa, VNG, NVVK en de Landelijke Cliëntenraad. Doel van dit programma is om bij te dragen aan het vakmanschap en de professionalisering van schuldhulpverlening. Het bevorderen van lerende praktijken stond centraal: lokale professionele netwerken gericht op de aanpak van schulden werden ondersteund bij kennisuitwisseling en het delen en borgen van werkende aanpakken. Op 20 april jl. vond het slotfestival plaats waarin wij een masterclass verzorgden over beroepscompetenties voor sociaal-financiële dienstverlening. Ook konden bezoekers al fietsend het spreekurennetwerk financiën bezoeken in Rotterdam centrum. Dit is een netwerk met formele en informele organisaties dat bewoners ondersteunt bij financiële problematiek. Deze fietsroute werd georganiseerd door lidorganisatie wmo radar.

Volgende stappen
We betrekken onze leden intensief bij het opstellen van het programmaplan herziening Participatiewet en de uitwerking van de programmalijn Preventie en Meedoen uit het plan van aanpak Geldzorgen, armoede en schulden. Ook gaan wij voor het ministerie van SZW enkele werkbezoeken organiseren. We houden je op de hoogte.

Lees ook:

• Nieuwsbericht Nu doorpakken en bestaanszekerheid duurzaam regelen (februari 2023)
• Kamerbrief Stand van zaken implementatieplan Aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden (februari 2023)
• Nieuwsbericht Begrotingsdebat SZW: regels bijstand versoepeld (december 2022)
• Nieuwsbericht Aanpak geldzorgen, armoede en schulden – kansen voor sociaal werk (augustus 2022)
• Nieuwsbericht Kabinet komt met overkoepelende aanpak armoede en schulden (juli 2022)