Rapport LOSR: Invordering uit balans - Oplopende kosten bij de invordering van schulden

Wie iets koopt moet daarvoor betalen. Wie vervolgens niet op tijd betaalt kan met extra kosten worden geconfronteerd. Op zich is daar niets mis mee, want invordering van geld vergt administratie en kost dus geld. Sociaal raadslieden zien echter in de praktijk dusdanige specificaties van schulden voorbij komen, dat de vraag zich opdringt of de invordering van schulden nog wel in evenwicht is. Van sociaal raadslieden, schuldhulpverleners en bewindvoerders ontving de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR) 80 voorbeelden van hoog oplopende invorderingskosten. In dit rapport geeft de LOSR aanbevelingen om de incassofase meer te stimuleren om zo executiekosten te voorkomen.

Kosten niet in verhouding tot oorspronkelijke vordering
Mensen met problematische schulden hebben te maken met meerdere schuldeisers. Vaak worden moeilijke financiële situaties uitzichtloos vanwege cumulatie van schulden en opstapelende kosten. Bij elke vordering komen extra kosten. Hoe meer kosten, hoe hoger de schuldenlast. Sociaal raadslieden merken regelmatig tot welke menselijke ellende dit kan leiden. Het gaat dan om zaken waarin de kosten van invordering niet meer in verhouding staan tot de oorspronkelijke vordering. In die gevallen bieden wet en tuchtrecht onvoldoende bescherming.

Incassofase: oplopende kosten?
De kostenspecificaties in dit rapport zijn niet opgenomen om de indruk te wekken dat deurwaarders ‘vooral bezig zijn om kosten op kosten te maken’ en daardoor extra inkomen te verwerven. Dat is nadrukkelijk níét wat wij in de praktijk zien gebeuren. Wel zien we dat sommige deurwaarderskantoren sneller tot dagvaarding overgaan dan andere; met als gevolg dat kosten snel oplopen. Andere kantoren leggen de nadruk op de incassofase om zo extra kosten juist te voorkomen.

Dat laatste is volgens de sociaal raadslieden uiteraard de bedoeling. Waarom zou je burgers die in de financiële problemen zitten opzadelen met nog meer – onbetaalbare kosten die in veel gevallen ook nog uitmonden in steeds grotere maatschappelijke kosten? In dit rapport formuleert de LOSR dan ook aanbevelingen om de incassofase meer te stimuleren om zo executiekosten te voorkomen.

Excessen door tariefstelsel
Daarnaast komen sociaal raadslieden in de praktijk excessen tegen waarbij erg hoge kosten in rekening worden gebracht. In de meeste gevallen is ‘volgens de regels’ gehandeld, zodat het tuchtrecht hiervoor geen oplossing biedt. De hoge kosten hangen samen met het tariefstelsel waarvoor we in dit rapport aandacht vragen.

Aanbevelingen
In dit rapport komt de LOSR met aanbevelingen om het systeem van invordering meer in evenwicht te brengen en zodoende dergelijke excessen te voorkomen. Door een aantal prikkels om kosten te genereren weg te nemen komt het oorspronkelijke doel weer dichterbij: de oorspronkelijk schuld incasseren. Wat de LOSR betreft dient de oorspronkelijk schuldeiser betrokken te blijven nadat de vordering uit handen is gegeven. Dat draagt bij aan sociaal incasseren en verkleint het gevaar dat de schuldenaar als verdienmodel kan fungeren.

Het rapport is op 29 januari 2020 aangeboden aan minister Sander Dekker, tijdens het landelijke sociaalraadsliedencongres. 

U vindt het rapport als bijlage bij dit artikel.