Interview met Eva Brouns over het Dataprogramma van Sociaal Werk Nederland

Hoe kunnen sociaalwerkorganisaties data inzetten om opdrachtgevers, beleidsmakers en gewone Nederlanders te laten zien wat sociaal werkers doen en wat dat de samenleving oplevert? Dat is en blijft de overkoepelende onderzoeksvraag van het dataprogramma dat Sociaal Werk Nederland begin dit jaar is gestart. Een eerste sprintreview heeft twee denkrichtingen opgeleverd, aldus programmaleider Eva Brouns, ‘een mkba-tak en een kpi-tak. Maar feitelijk hoort en nog een derde poot bij. Immers: als je de data over de waarde van sociaal werk eenmaal hebt, hoe breng je die vervolgens aan de man? Nodig is daarom ook een aanbod van trainingen over onder meer sales, marketing, relatiemanagement en aanbesteden.’

Aan de slag met de oogst van de eerste sprintreview
De eerste sprintreview van het nieuwe dataprogramma leverde veel bruikbare reacties op. Eva Brouns: ‘Om te beginnen twee denkrichtingen: het mkba-verhaal[1] en een kpi-model[2]. Wat betreft dat eerste het goede nieuws dat het FCB momenteel een metastudie laat verrichten over mkba’s. Daarvoor is onderzoeksbureau SEOR ingeschakeld. Hun opzet komt vrijwel overeen met wat wij voor ogen hadden: een overzicht van wat er allemaal al is en wat je ermee kunt.’

Voortborduren of bij nul beginnen
Voor het kpi-model geldt iets soortgelijks. ‘Diverse organisaties hebben al pogingen ondernomen om een voor sociaal werk geschikte set van kpi’s samen te stellen. Minstens één ervan lijkt bruikbaar om op voort te borduren.’
Of het inderdaad voortborduren wordt of toch bij het begin beginnen, is een zaak voor de ledenwerkgroep. Die telt momenteel tien deelnemers, van zowel kleine, middelgrote als grote organisaties. Eva Brouns: ‘We gaan met de werkgroep binnenkort ook vaststellen wie met welk onderdeel aan de gang gaat, wat dat moet opleveren en hoeveel tijd ervoor nodig is.’

Voet tussen de deur
Het gaan werken met kpi ofwel mkba heeft hoe dan ook gevolgen voor een organisatie. Eva Brouns: ‘Zeker het implementeren van nieuwe kpi-sets vereist bepaalde manieren van registreren en rapporteren. Voor grotere organisaties is dat meestal niet zo’n probleem, maar voor de kleinere kan het wel een aanslag zijn op de beperkte middelen en menskracht.’

Ook dat implementeren zou onderdeel kunnen zijn van een breed aanbod aan trainingen, stelt Evan Brouns. ‘Ik denk aan een soort “sociale MBA[3]”, een leergang op het niveau hbo+. De bedoeling is natuurlijk niet om mensen om te vormen tot gladde verkopers,  maar het pakket moet toegespitst zijn op ónze werksoort en ónze professionals. Hoe breng je de waarde van sociaal werk aan de man? Wat benadruk je wél en wat juist niet? Tot wie richt je je bij je gemeente? Waar zit de beslissingsmacht? Hoe krijg je daar een voet tussen de deur?

Hooggespannen verwachtingen
Die leergang zou primair bedoeld zijn voor het management en de staf, maar ook voor sociaal werkers. ‘Je ziet momenteel een beweging dat sociaal werkers zelf zich nadrukkelijker moeten laten horen; en desnoods met de wethouder bellen als ze iets signaleren dat volgens hen niet door de beugel kan. De recente actie van jongerenwerkers tegen wapenbezit en angstcultuur is daar een mooi voorbeeld van.’

Al met al is Eva Brouns tevreden over de voortvarende start van het programma, ondanks alle corona-perikelen. ‘De belangstelling en het enthousiasme zijn groot. Al maak ik me soms ook een beetje zorgen over leden met misschien al te hooggespannen verwachtingen over bijvoorbeeld kpi’s. Het krijgt soms de allure van een “oplossing voor al uw problemen”, maar het daadwerkelijk ermee werken vraagt echt wel wat van een organisatie. Tegelijkertijd denk ik dat we al heel wat misère kunnen voorkómen door de toepasbaarheid expliciet als ontwerpcriterium te noemen. Het is een zoektocht, waarbij het van doorslaggevend belang is dat onze leden hier nauw bij betrokken zijn en feedback kunnen leveren.’