Ontevreden over aanbesteding? Doe mee aan de enquête

Ontevreden over een aanbestedingsprocedure? Dan kun je als (potentiële) inschrijver/aanbieder een beroep doen op rechtsbescherming. Er zijn echter signalen dat die rechtsbescherming onvoldoende zou zijn. Daarom laat het ministerie van Economische Zaken en Klimaat een enquête houden onder ondernemers, aanbestedende diensten, brancheorganisaties en experts. Ook sociaalwerkorganisaties worden van harte uitgenodigd mee te doen. Dat kan tot 29 maart en kost pakweg twintig minuten.
De enquête werd opgezet nadat de Tweede Kamer halverwege 2018 een aantal moties had aangenomen om de rechtsbescherming bij aanbesteden te onderzoeken. Er waren bijvoorbeeld geluiden dat voorzieningenrechters enkel simpel toetsten, waardoor gemeentelijke diensten vaker zouden winnen bij juridische procedures rond aanbestedingen. En omdat de gunning hiermee door kan gaan, zou hoger beroep geen effect meer hebben voor de klagende ondernemer.
Vandaar dat het kabinet de KWINK groep heeft gevraagd een deel van dit onderzoek uit te voeren. Dat onderzoek geldt het functioneren van het bestaande systeem, de feitelijkheid van de gesignaleerd problemen en of er wijzigingen in dit systeem nodig zijn. Ook is de evaluatie van de Commissie van Aanbestedingsexperts onderdeel van het onderzoek.
Ook bij Sociaal Werk Nederland krijgen we al langer signalen van leden dat er sprake is van onnodige juridificering, waardoor er geen ruimte meer is om te kijken hoe de procedure beter kan. Behalve dan misschien in een evaluatiegesprek met de aanbestedende dienst na afwijzing van de offerte.
Ook speelt mee dat procederen consequenties kan hebben voor je reputatie als aanbieder en dus voor toekomstige opdrachten. Dit geldt zeker voor leden die in een afhankelijkheidsrelatie zitten met één gemeentelijke opdrachtgever. Bovendien schatten leden de slagingskans bij aanvechten van gunningsbeslissingen zo laag in, dat ze er gewoonweg niet aan beginnen.
Dit laatste geldt zeker voor een gang naar de burgerlijke rechter bij een kort geding. Dat kan wel helpen bij procedurele zaken, maar niet voor meer complexe zaken rond kwaliteit, transformatie en kostenbeheersingsafwegingen.
In ons gesprek met de KWINK groep kwam ook de rol van de Commissie van Aanbestedingsexperts (CvAE) aan de orde. De Commissie heeft de taak te bemiddelen tussen partijen bij klachten rond een aanbesteding en het geven van niet-bindende adviezen in dat kader.
De Commissie heeft een tweeledige doelstelling: enerzijds aangekaarte problemen in de aanbestedingspraktijk oplossen en anderzijds de professionalisering vergroten bij zowel aanbestedende diensten als inschrijvers. Het direct oplossen van problemen lukt echter nauwelijks, omdat hun adviezen niet-bindend zijn. Wél leveren ze een bijdrage aan de professionalisering. Dat hun adviezen gezaghebbend zijn blijkt namelijk onder meer uit het gegeven dat de rechter er wel naar kijkt.
Naast de Commissie van Aanbestedingsexperts en een kort geding bij de burgerlijke rechter zijn er trouwens nog veel meer mogelijkheden van rechtsbescherming, zoals klachtenregelingen/-meldpunten, hoger beroep en een bodemprocedure bij de burgerlijke rechter, Raad van Arbitrage, klacht bij Europese Commissie, of een procedure bij de administratieve rechter.
De enquête biedt u een uitgelezen kans om uw ervaringen en opvattingen over al deze mogelijkheden van rechtsbescherming te geven!