SCP: Ouders in een kwetsbare situatie kunnen minder vaak terugvallen op een steunend netwerk

De toegang tot sociale netwerken is niet voor alle ouders gelijk. Juist ouders in een kwetsbare positie kunnen minder vaak terugvallen op een steunend netwerk. Daarnaast zitten er grenzen aan de inzetbaarheid van het netwerk. Een deel van de ouders wil bijvoorbeeld geen steun vanwege privacy- en schaamtegevoelens.

Dat zijn enkele conclusies uit het net verschenen SCP-rapport Sociale netwerken van ouders. Het SCP onderzocht met bestaande surveys en nieuwe diepte-interviews met ouders de rol van sociale netwerken van ouders bij de opvoeding en andere ouderschapstaken.

Het grootbrengen van kinderen gaat de meeste ouders goed af, maar brengt ook twijfels, zorgen en druk met zich mee waardoor veel ouders soms wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Sinds de decentralisaties in het sociaal domein in 2015 is de nadruk komen te liggen op het stimuleren van de zelfredzaamheid van ouders en hun omgeving door meer gebruik te maken van hun sociale netwerken bij vragen, zorgen en problemen.
Het is echter de vraag of ouders in voldoende mate beschikken over dergelijke netwerken en er gebruik van kunnen maken, dan wel dat deze in voldoende mate te activeren zijn. De vraag is dus of er wel hulppotentieel binnen het netwerk is, en ook of ouders gebruik willen maken van de mogelijkheden die er eventueel zijn, dan wel dat zij hiertoe gestimuleerd kunnen worden.

Ouders in kwetsbare posities ontvangen minder vaak steun van hun netwerk
Niet alle ouders krijgen evenveel hulp. Zo ontvangen moeders vaker hulp dan vaders. Verder krijgen ouders met een lagere opleiding, lager inkomen en alleenstaande ouders minder vaak steun binnen hun eigen netwerk dan ouders met een hogere opleiding, hoger inkomen en een partner. Dat terwijl het gemis van een partner en een laag inkomen stress-bevorderende omstandigheden zijn die de behoefte aan hulp bij het ouderschap kunnen vergroten.
Daarnaast ontvangen ouders van kinderen van 12 jaar en ouder minder vaak informele en vanzelfsprekende formele hulp dan ouders van jongere kinderen. De behoefte aan steun van ouders van oudere kinderen is echter niet minder groot: zij blijken zich juist vaker zorgen te maken.

Kinderwerk onmisbaar
Zeker deze laatste conclusies van de SCP-onderzoekers sluiten aan bij de ervaringen van kinderwerkers. Voor veel ouders in kwetsbare situaties is kinderwerk een uitkomst. Bovendien is kinderwerk is hard nodig om ‘overerving’ van armoede en laaggeletterdheid te doorbreken, stelde Els Spraakman, teamleider Kinderwerk bij De Schoor Welzijn, onlangs. ‘De problemen beginnen vaak niet bij de kinderen zélf maar al bij hun grootouders of overgrootouders. In sommige families zijn bijvoorbeeld verslaving, armoede of laaggeletterdheid generaties lang een constante factor. Als je die “overerving” wilt doorbreken moet je daar als samenleving een andere keten tegenover stellen: van peuterspeelzaalwerk, via kinderwerk, naar jongerenwerk; steeds in nauwe samenwerking met relevante partners.’

• Als bijlage een samenvattende infographic van het SCP-rapport
• En: aanmelden kan nog: Webinar, 11 maart - 14.45 - 16.45 - De waarde van verbinding: sociale netwerken van en voor ouders nader bekeken.