Sociaal werkers profileren zich met verhalen vanuit het hart
Hoe kun je jezelf als sociaal werker voor ouderen goed profileren tegenover je financier en het sociaal werk agenderen bij beleidsmakers? Dat was een van de prangende vragen die kwamen bovendrijven toen Jenny Zwijnenburg en Sjef van der Klein om de tafel zaten met pakweg tien op innovatie beluste ouderenwerkers. Jenny Zwijnenburg: ‘Dat deden we in het kader van ons project voor VWS over het versterken van de sociale basis voor ouderen. En als antwoord op die vraag naar profileren dachten Sjef en ik naderhand: we gaan het eens over een heel andere boeg gooien; we zoeken het in de commerciële hoek. Sociaal werkers en hun opdrachtgevers hebben eigenlijk een gemeenschappelijk belang: het welzijn van bewoners. Maar hoe vind je elkaar daarin? Hoe word je partners op het goede pad?’
Van verkooppraatje naar authentieke relatie
Zo kwamen ze terecht bij de consultants van Sales vanuit je hart die een verkennende workshop verzorgden. Jenny Zwijnenburg: ‘Hun methode past bij ons. Het draait bij hen heel erg om authenticiteit én hoe jij daarmee van meerwaarde kunt zijn voor je klant. De klassieke salestheorie is “je probeert iemand iets aan te smeren, los van of ie het nodig heeft”. Maar deze aanpak draait niet primair om de verkoop, maar om de feitelijke behoefte van je klant. Die moet je onderzoeken, dan weet je pas echt wat je voor die persoon kunt betekenen. Dat is dus precies wat wij in het sociaal werk al jaren doen tegenover cliënten, maar meestal niet tegenover beleidsmakers. Die beschouwen we vaak als afstandelijk veraf, lastig, onvermijdelijk. Maar goh! je kunt ze ook verleiden. Dat zorgde wel voor een eye opener: hoe kunnen we een soortgelijk relatieonderzoek aangaan met een ambtenaar of opdrachtgever?’
Geef de praktijk een gezicht
Die workshop beviel zo goed dat Jenny Zwijnenburg er ook een gaat organiseren voor de sociaal werkers bij ContourdeTwern die verbonden zijn aan Vangnetwerken. Jenny Zwijnenburg: ‘Hoe kun je als sociaal werker collectiveren en niet alleen betekenisvol werken voor drie bewoners, maar voor dertig? Hoe raak je de financier? Hoe kun je als sociaal werker op je eigen manier zo’n authentieke relatie aangaan?’
Een van de sociaal werkers had al eens een deelnemer van Vangnetwerken meegenomen naar een gesprek met de wethouder. ‘Die deelnemer was een “markante dame” die echter sinds haar jeugd last heeft van psychoses. De buitenwereld ziet haar daarom vooral als “patiënt” of “verward persoon”. Dat is bij vangnetwerken anders. Dankzij de veilige sfeer die de sociaal werkers en de deelnemers weten te creëren kan ze daar zichzelf zijn. Iedere week leest ze een gedicht voor in de groep, want dichten is haar lust en haar leven. Bij de wethouder las ze een gedicht voor over haar eenzaamheid. En wat bleek? De wethouder dicht zelf ook. Dat was een mooi toeval, maar waar het om gaat is dat je zo kunt laten zien met welk soort mensen wij dagelijks werken. Het geeft onze praktijk een gezicht. Dat helpt en dat pakte in dit geval zelfs heel goed uit. Zo bouw je aan een relatie.’
Maar kun je dan ook laten zien hoe jullie haar ondersteunen?
‘Zeker. Dat dit werkt hebben Sjef en ik ook zelf al gemerkt in onze relatie met onze contactambtenaren bij VWS. Als je die authentieke relatie eenmaal hébt staan ze echt wel open voor wat je doet, maar ook voor wat moeilijk is in ons werk; hoeveel tijd het soms kost om iemand over een drempel te helpen, waarom je het lang niet altijd met een vrijwilliger kunt oplossen en waarom je het effect van onze interventies heel moeilijk kunt omzetten in cijfers of kpi’s. Als ze je kennen en vertrouwen is er meer ruimte voor zowel de succesverhalen als de dagelijkse strubbelingen.’
Breed inzetbaar
Deze “sociale salesmethode” is breed inzetbaar binnen het sociaal werk, verwacht Jenny Zwijnenburg. ‘Als sociaal werkers hebben we het vaak over profileren en politiseren, maar lang niet iedereen weet hoe je dat handig kunt doen. En dit is een methode die aansluit bij het wezen van de sociaal werker: geen verkooppraatje maar echt contact maken met je gesprekspartner dankzij de vraag: wat kan ik voor je betekenen? Vanuit die saamhorigheid kun je het dan hebben over je gezamenlijke belang. Dat maakt het voor de sociaal werker een ander verhaal. En bovendien: je kunt het ook omdraaien. Nodig eens een ambtenaar uit: ik heb dit probleem in mijn werkgebied, wil je eens meedenken? Als je vanuit de relatie denkt ga je op een heel andere manier met mensen om. Het sociaal werk profileren lijkt een heel ingewikkeld groot vraagstuk, maar iedereen kan het op zijn eigen manier gewoon dóén.’
Inmiddels is er overleg met Sociaal Werk Nederland of en zo ja in welke vorm de methode kan worden opgepakt binnen bijvoorbeeld het arbeidsmarktplatform.