Gevraagd: mooie voorbeelden van samenwerking tussen ggz en sociaal werk in de wijk

We zoeken goede voorbeelden!
Sociaal Werk Nederland zoekt Goede Voorbeelden van samenwerking ggz en sociaal werk in de buurt. 

Landelijk en lokaal ontstaat toenadering tussen ggz en sociaal werk. ‘We zien meer wederzijds begrip en er ontstaan gezamenlijke ambities,’ aldus Nienke Kuyvenhoven, adjunct-directeur van Sociaal Werk Nederland. ‘GGZ kan lokaal meesurfen op de netwerken van sociaalwerkorganisaties. In hoeverre gebeurt dat al? Zijn er mooie voorbeelden? Zo ja: meld ze ons.

Sociaal Werk Nederland zit in de Landelijke Stuurgroep Wachttijden (met MIND, de Nederlandse GGZ, MeerGGZ) en heeft bijgedragen aan het Actieplan Wachttijden 2021 (vastgesteld 16 december 2020). Nienke Kuyvenhoven: ‘Dat plan bestaat uit zes speerpunten met concrete acties. Per 1 oktober 2020 zijn in acht regio’s waar wachttijden een groot probleem zijn zogeheten versnellers aangesteld als vooruitgeschoven posten van de landelijke Stuurgroep. De versnellers jagen met de Regionale Taskforces duurzame samenwerking aan om de wachttijden binnen de Treeknormen te brengen.’

Sociaal werk is partner in het voorliggend veld
Alle partijen in de stuurgroep onderkennen hoe belangrijk het is dat mensen met een ggz-achtergrond de kans krijgen weer mee te doen, dat ze zich thuis voelen in hun wijk en daar actief zijn. Nienke Kuyvenhoven: ‘Ggz-aanbieders zoeken meer en meer de aansluiting met de wijken. Vanwege de wachttijden, de oplopende kosten en overmedicalisering, maar zeker ook vanwege een nieuwe, eigentijdse visie op gezondheid.’
Dat laatste is het groeiende maatschappelijke besef dat gezondheidsproblemen niet alleen ontstaan of verergeren door medische oorzaken, maar dat er vaak ook sociale problemen aan ten grondslag liggen, zoals eenzaamheid, geldstress, of het ontbreken van zinvolle dagactiviteiten

In de lift - positieve gezondheid
Het idioom van Positieve Gezondheid zorgt daarbij voor een gemeenschappelijke taal. Mede daardoor zit de samenwerking tussen sociaalwerkaanbieders, het medische en het zorgdomein de afgelopen jaren in de lift. ‘Partijen beseffen hoe cruciaal de driehoek wijkverpleegkundige-huisarts-sociaal werker is om onnodig medicaliseren te voorkomen. Normaliseren is het devies: problemen horen bij het leven. De verwarde buurvrouw in de wijk ook!’

De grens tussen specialistische zorg en sociaal werk wordt vloeiender, professionals weten elkaar beter te vinden. Bijvoorbeeld door samen dagbesteding en ambulante begeleiding in buurten en de wijken te organiseren; door herstelaanpakken, waakvlamarrangementen, open inloopvoorzieningen, personenalarmering en de aanpak van zorgmijders.
Ook blended care neemt een hoge vlucht, dankzij onder meer online behandelmodules en gevalideerde zelfscans. Dit maakt het soms makkelijker om contact met inwoners te krijgen en te houden, én het doorbreekt vraagverlegenheid.

Samenwerking in de regio’s
In het Actieplan Wachttijden 2021 richt actiepunt 9 zich op de samenwerking van ggz-organisaties en leden van Sociaal Werk Nederland.

Nienke Kuyvenhoven: ‘Daarom vragen we onze leden op om initiatieven, projecten, pilots te delen die als doel hebben mensen met ggz-problemen een plek te geven in wijken en buurten, terugval en escalatie te voorkomen. Het accent in het actieplan ligt nu op het terugdringen van de wachttijden. Om op de langere termijn de (onnodige) druk op de ggz te verminderen is structurele samenwerking met huisartsen en ggz dé weg om dit te realiseren. De wachtlijstproblematiek kan een versneller zijn voor deze samenwerking.’

Vóór en na de zomer organiseert Sociaal Werk Nederland bovendien samen met de stuurgroep twee (online) werkbezoeken waarin we met ggz-partners goede voorbeelden laten zien. We starten in twee van de acht versnellingsregio’s: Apeldoorn, Drenthe, Flevoland, Groningen, Nijmegen, Rotterdam en Zuid-Limburg. Afhankelijk van de voorbeelden kiezen we twee regio’s. Bij voorkeur één (groot)stedelijke en één in een meer landelijk gebied.

Ggz-organisaties zijn vaak nog onbekend met sociaalwerkorganisaties. Nienke Kuyvenhoven: ‘Daarom delen wij met de Versnellers uit de versnellingsregio’s welke van onze leden in die regio’s actief zijn. Zij kunnen dan contact opnemen om aan te haken bij de Regionale Taskforces.’

_______________________________________________________________________

Mooie voorbeelden? Hoe meer, hoe beter!

Dus nogmaals: ken je mooie voorbeelden van lokale of regionale samenwerking tussen ggz- en sociaalwerkorganisaties? Neem contact op met Cynthia Lionahr Vernie, senior adviseur gezondheid en integratie, lionahr@sociaalwerk.nl, 030 721 0 721

_______________________________________________________________________

• Op de site www.wegmetdewachtlijst.nl zijn de regionale plannen te vinden.
• Het Actieplan Wachttijden 2021 vind je hier.
  
  Verder lezen:
• Het Trimbos Instituut heeft op basis van gesprekken waar ook Sociaal Werk Nederland aan deelnam deze publicatie gemaakt: Een mentaal gezonde samenleving en de rol van de ggz - Een verbindend perspectief vanuit gemeenschappelijke waarden en gebruik makend van nieuwe initiatieven in het sociaal domein en in de ggz. Zie hier. 
• Mentale vooruitgang
  Een gelukkiger, socialer, betekenisvoller, meer betrokken en daadkrachtiger bestaan voor alle Nederlanders. Dát is het doel van de Denktank Mentale vooruitgang. Een ambitieuze denktank die voortvarend stappen zet naar een mentaal sterker Nederland in 2050.
  
  Het gelijknamige boek dat uit de denktank is ontstaan, geschreven door Kees Kraaijeveld, Joep Verbugt en Simone Halink, biedt wetenschappelijk onderbouwde manieren om de mentale kracht van mensen, gezinnen, organisaties en van de samenleving als geheel te vergroten. Hier een interview met de drie schrijvers over de betekenis van mentale kracht, de uitdagingen die ons te wachten staan, de relatie met materiële vooruitgang en waar je meteen al mee kunt beginnen als je het boek hebt gelezen.
  
  “De grootste uitdaging is om als samenleving echt bewust te kiezen voor andere doelen”, stelt Kees. “Dus niet alleen maar materieel rijker, rijker, rijker worden, maar veel breder kijken. Doelen stellen als een gelukkigere samenleving, een beter gemotiveerde samenleving, een socialere samenleving, een meer betekenisvolle samenleving en een daadkrachtiger samenleving. Kijk maar naar hoe de Scandinavische landen dit doen. Kijk naar Canada. Kijk naar de regering van Nieuw-Zeeland, die nu al haar beleid baseert op een fonkelnieuwe set met brede welvaartsindicatoren (het Living Standards Framework). Dat kunnen wij in Nederland ook.”
• Meer artikelen over Mentale vooruitgang zijn hier te vinden. 
  
  Afbeelding: copyright Denktank Mentale Vooruitgang