CDA-motie over de volgende coronagolf: wat hebben we geleerd?

Tweede Kamerlid Joba van den Berg (CDA) heeft samen met collega’s van andere partijen een motie ingediend omdat de inzichten die aanbieders hebben opgedaan in de afgelopen corona-periode bij hun werk met zelfstandig wonende mensen met beperkingen en kwetsbare bewoners van belang zijn bij een eventuele tweede coronagolf. Het gaat om twee vragen:

• Wat zou u als aanbieder voor welke (doel)groepen mensen met beperkingen willen behouden (qua uitvoering dan wel beleid) dan wel anders willen doen indien zich een tweede coronagolf voordoet?
• Hoe bereidt uw organisatie zelfstandig wonende bewoners met beperkingen voor op terugkeer naar het “gewone” leven ervan uitgaande dat de anderhalve meter samenleving bij hen voor nieuwe vragen en keuzes stelt?

Het ministerie van VWS is vervolgens direct aan de slag gegaan om antwoorden te verkrijgen op die vragen. Ook Sociaal Werk Nederland is gevraagd om mee te denken. Hieronder een en ander op rij: omdat dit mogelijk ook bruikbaar voor sociaalwerkorganisaties, lokaal. 

Senior adviseur public affairs Marcel Mathijssen: ‘Over deze vragen heeft Sociaal Werk Nederland een boodschap meegegeven op basis van tips, ervaringen en overall adviezen van sociaalwerkorganisaties die we opgehaald tijdens quickscans, bijeenkomsten en bij diverse ledengroepen. Die hebben we gedeeld met de politiek, het kabinet (VWS), andere branches en organisaties als de VNG.’

Boodschap Sociaal Werk Nederland
De kernboodschap is “Samen investeren in duurzaam veerkrachtige samenleving”, aldus Marcel Mathijssen. ‘Voor een tweede coronagolf betekent dat als overkoepelende tip: maak lockdownmaatregelen minder generiek; differentieer waar mogelijk naar groepen burgers, waardoor bijvoorbeeld jongeren minder (sociale) achterstand oplopen dan bij de eerste coronagolf. Bied oudere bewoners ook meer eigen keuzes: denk aan lockdownscenario’s met meer of minder risico’s, die nog wel binnen de landelijke tolerantiegrenzen vallen. Sociaal werk kan bewoners hierin ondersteuning bieden.’

Daarnaast heeft Sociaal Werk Nederland een aantal tips over afzonderlijke sociaalwerksoorten gestuurd naar zowel de VNG als VWS.’

Sociaalraadsliedenwerk
Om de toestand in het land te peilen hield de LOSR een enquête onder lidorganisaties van Sociaal Werk Nederland die (onder meer) aan raadsliedenwerk doen. Naast knelpunten kwamen daaruit ook tips:

• Zorgen voor meer zzp-expertise bij raadslieden.
• Spreekkamers coronaproof inrichten
• Een afwegingskader maken voor het uitnodigen van cliënt op kantoor (gebaseerd op advies Movisie).
• Vrijwilligers weer langzaam inschakelen, wellicht kunnen zij van huis uit werken
• Bij de Belastingdienst Toeslagen kunnen we als Toeslagen Servicepunt inloggen met een token en maken we telefonisch gebruik van de backoffice. Dat helpt en het zou enorm handig  als dat bij de Belastingdienst Inkomstenbelasting ook zou kunnen.
• Nog meer inzetten op onderwijsprogramma’s rond digitale vaardigheden voor cliënten
• Bij de politiek benadrukken dat veel van onze klanten niet zelfredzaam zijn en daarom een ruimhartiger beleid nodig hebben.

Schuldhulpverlening
In een brief uitten de Armoedecoalitie en de G4 hun zorgen over de grote groep nieuwe kwetsbaren met financiële problemen. De oplossingsrichtingen hebben als uitgangspunt om bestaanszekerheid te bieden. Nodig is een breed schuldenoffensief met 3 punten: 

• Voorkom schulden: richt de landelijke campagne op nieuwe kwetsbare groepen en investeer in vroegsignalering en toegankelijke schuldhulpverlening die maatwerk kan bieden.
• Houd geldproblemen klein: voer een landelijke noodstop/pauzeknop in om betaalstress te verminderen en verruim de vermogensnorm voor kwijtschelding gemeentebelastingen.
• Los problematische schulden op: regel schulden collectief, op landelijk niveau, met korte saneringsoplossingen voor coronaschulden. Daarbij zijn aanvullende maatregelen nodig voor niet-saneerbare schulden en ondernemers.

De brief dient als input voor het Algemeen Overleg Armoede- en Schuldenbeleid in de Tweede Kamer op 18 juni aanstaande. De brief sluit aan bij de oproep van de Landelijke Cliëntenraad, NVVK, Sociaal Werk Nederland, Divosa en de VNG.

Ouderenwerk

• Heb aandacht voor de vrijwilligers; voor hen is het vaak ook een dagbesteding die ze kwijt raken.
• Er is veel verlies en verdriet geweest. Mensen kroppen het op; dit gaat nog zijn weerslag geven (aandacht voor zingeving).
• Bij een volgende keer: sluit niet alle locaties in de wijk of buurt. Geef de mogelijkheid om inlooppunten open te houden.
• Allochtone ouderen werden niet bereikt. Zij trekken zich terug. Informatie bereikt hen ook niet. Creëren hun eigen beeld.