Kamervragen na quick scan Sociaal Werk Nederland
Dit najaar hield Sociaal Werk Nederland een quickscan onder lidorganisaties met een peutervoorziening. Aanleiding daarvoor waren de geluiden dat sinds de Harmonisatie van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang de financiering voor deze kindvoorzieningen juist (nog) ingewikkelder is geworden. Dat geldt vooral voor de ouders van de peuters die extra ondersteuning juist het hardst nodig hebben. Dat geluid klonk deze zomer al tijdens een bijeenkomst van de Kenniskring Harmonisatie en werd recent nog eens bevestigd op drie recente regiobijeenkomsten daarover.
Laagdrempeligheid staat op de tocht
Ruim zestig organisaties deden mee aan de quickscan en de uitkomst was verontrustend. ‘De laagdrempeligheid van de peutervoorzieningen is weg,’ aldus adviseur Stephanie Gross, die de quickscan samenstelde. ‘Dat is helaas precies waar we al bang voor waren en waarvoor we de Tweede Kamer ook hebben gewaarschuwd, samen met andere organisaties. RTL-nieuws heeft daar vorig jaar ook al een uitzending aan gewijd.’
Behalve dat er inderdaad uitval is, bleek uit de quickscan ook dat de oorzaken ervan nogal diffuus zijn. Duidelijk werd wél dat vooral de meer kwetsbare ouders en hun peuters sneller afhaken en vaak helemaal uit het zich verdwijnen.
Mede daarom leidde werd het persbericht erover breed opgepakt door de media, met artikelen in het AD, de regionale kranten en NOS radio 1 journaal.
Discussie in Tweede Kamer
De berichten over uitval zorgden ook voor discussie in de Tweede Kamer tijdens het Algemeen Overleg (AO) van 13 december. Vooral de oppositiepartijen gingen erover in gesprek met staatssecretaris Van Ark. Zij wees daarbij op het verschil in uitkomsten tussen deze quickscan en eerder onderzoek van Buitenhek van begin 2018, waarin die uitval niet zichtvaar was. Ze onderkende wel de ernst van dit signaal en ze laat in het begin van 2019 opnieuw onderzoek uitvoeren. De uitkomsten ervan worden pas in mei 2019 verwacht.
De PvdA, SP en GroenLinks willen hier niet op wachten en kwamen met een initiatiefvoorstel om met name kwetsbare ouders niet via de toeslagregeling gebruik te laten maken van peutervoorzieningen, maar via een gemeentelijke regeling. Dit met als doel om het aantal verschillende regelingen voor deze ouders terug te dringen. Want uiteindelijk willen de meeste partijen toch een basisvoorziening voor alle peuters. Zo’n basisvoorziening is vooral gebaat bij één algemene financiering voor het peuterwerk voor alle peuters, ongeacht hun achtergrond. Voor peuters die extra aandacht nodig hebben kunnen dan aanvullende maatregelen worden genomen. GroenLinks liet tijdens het AO in een overzicht nog eens zien hoeveel verschillende financiële regelingen er zijn. Ernst Radius: ‘Wij hebben wie wirwar aan geldstromen ook al regelmatig in kaart gebracht en dat is dus gelukkig niet voor niets geweest. We zijn blij met het initiatiefvoorstel en hopen van harte dat de Kamer het gaat steunen.’
De uitval kan ook worden voorkomen door als gemeente actief peuterouders te benaderen. Ernst Radius: ‘De gemeente Smallingerland heeft daarvoor een aparte oudercoördinator voor- en vroegschoolse educatie (vve) aangesteld. Die helpt ouders met de administratieve rompslomp. Op zich is dat natuurlijk prima, maar eigenlijk is het de omgekeerde wereld dat gemeenten nu worden gedwongen om gaten in de landelijke regelgeving te dichten.’