Jongeren in verkiezingsdebat: de basisbeurs moet terug!

Geen wonder dat veel jongeren financiële problemen krijgen: ‘we verdienen te weinig, er zijn alleen flexbaantjes en als we gaan studeren moeten we een lening sluiten. Logisch dat je dan eindigt met een schuld van € 25.000.’
Dat was ongeveer de boodschap van jongeren in de zaal voor de zeven politici op het podium tijdens het landelijke jongerendebat van ContourdeTwern en Sociaal Werk Nederland. Ruim honderd jongeren waren naar het Tilburgse poppodium 013 gekomen om onder de bevlogen leiding van presentator Ajouad el Miloudi te vertellen wat “Den Haag” voor hen zou moeten doen. 

Brandende kwesties
Marijke Vos (voorzitter Sociaal Werk Nederland) en wethouder Marcelle Hendrikx openden de avond. ’Met heel veel jongeren in Tilburg gaat het goed,’ aldus de wethouder. ‘Maar voor een aantal moet je echt iets extra’s doen. En onder andere daarover horen we graag jullie mening.’
Een mening had ook vlogger Ismail Ilgun. Als side kick haalde hij gewapend met een microfoon voortdurend reacties op. Zelf heeft hij ervaren dat niet iedere jongere gelijke kansen heeft, vertelde hij vooraf. 'Het hangt ook af van de buurt waarin je opgroeit. Je bent zelf verantwoordelijk voor je leven, maar in bepaalde situaties is dat moeilijker.'

Als input voor het debat had Sociaal Werk Nederland via jongerenwerkers en hun jongeren brandende kwesties opgehaald en die omgesmeed tot stellingen. De eerste: ”Scholen zijn leerfabrieken. Wie niet goed in z’n vel zit en strandt, staat voor altijd aan de kant. Sommige jongeren raken vaak veel te diep in de problemen en weten niet waar ze heen kunnen."
Jongeren in de zaal herkenden dat. 'Bovendien zijn ROC’s vaak ver weg. Waarom zijn er niet meer dependances in kleinere plaatsen?’
Sandra Beckerman (SP) was het daarmee eens: ‘We hebben goede praktijkenscholen nodig, met kleinere klassen. En we moeten meer investeren in mbo en vmbo.’
En hoe betrek je ouders beter bij het onderwijs, vroeg presentator Ajouad el Miloudi aan Nevin Özütok (GroenLinks). ‘Daar moet je al heel vroeg mee beginnen. Daarom zijn we in Amsterdam-Oost begonnen met een Opvoedacademie voor mensen in de buurt.’

Flexcontracten: wen er maar aan!
Stelling twee: “Werken en Je Toekomst? Van Flexcontracten kun je niet rondkomen.”
De zaal reageerde direct. ‘Flexwerk is de nekslag. Als je zelfstandig woont moet je 60 uur per week werken om je huur te betalen. Vanaf je achttiende zou je het minimumloon moeten krijgen.’
Martijn de Kort (PvdA) en Nevin ÖzÜtok (GroenLinks) waren het daar hartgrondig mee eens: ‘Volwassen zijn betekent ook een volwassen loon krijgen.’ Net als Sandra Beckerman (SP): ‘Wij willen bovendien het minimumloon met 10% verhogen,’ en Hermen Vreugdenhil (ChristenUnie): ‘Tegelijkertijd moeten er meer betaalbare woningen komen voor jongeren.’ Want ja, betaalbare huurwoningen zijn er ook niet. 
Sjoerd Potters (VVD) vond het juist een kortetermijnoplossing. ‘Ik garandeer je dat de jeugdwerkloosheid gaat stijgen als je jongeren als volwassenen gaat betalen. En vaste contracten gaan verdwijnen. Kortdurende contracten? Wen er maar aan!’
Stijn Steenbakkers (CDA) en Arend Meijer (D66) kwamen met een compromis: ‘We moeten het verschil tussen vast en flex verkleinen. Denk aan vaste contracten voor maximaal vijf jaar.’

Hoge schuld? Dikke bult
Veel jongeren komen structureel geld tekort. En dan lonkt de criminaliteit. ‘Ik moet van drie tientjes in de week rondkomen. Dan neem je wel eens een fiets mee. Dat zou toch niet nodig moeten zijn?’
Criminaliteit valt niet goed te praten, stelde Stijn Steenbakkers (CDA). ‘Maar het leenstelsel is inderdaad verschrikkelijk.’ Dat vond ook Hermen Vreugdenhil (ChristenUnie): ‘Daarmee zeg je feitelijk dat schulden opbouwen heel normaal is.’
De zaal: ‘Veel jongeren hebben nooit voorlichting gehad over omgaan met geld en de gevaren van lenen.’
Martijn de Kort (PvdA): ‘Meer voorlichting helpt, maar bijvoorbeeld telefoonwinkels moeten zich ook beter aan de regels houden.’
Arend Meijer (D66): ‘Maar dat alle studerende jongeren in de schulden raken is een fabeltje.’
Sjoerd Potters (VVD): ‘En uiteindelijk ben je zelf verantwoordelijk. Pak je kansen. Maak een positief verhaal van je eigen toekomst.’

Tweede kans
Daarna was het podium voor Jayshon PSM, een van de jongeren die dankzij R-Newt (een initiatief van ContourdeTwern) de mogelijkheden van een carrière in de muziek verkent. De broodjes vooraf en de bitterballen na afloop werden bovendien geserveerd door jongeren zonder startkwalificatie die dankzij R-Newt en Chef’s Level op weg zijn naar de arbeidsmarkt.

Kijk hier voor een korte film over het debat. Gemaakt door jongeren uit Dordrecht (jongerenwerk R-Newt) die het debat bijwoonden; presentatie Jonathan de Lijster.
Lees ook: Jongeren worstelen met politiek in Tilburgse 013 (Brabants Dagblad)
En de aankondiging van het debat.
Enkele foto's in bijlage.
UPDATE: Ismail Ilgun maakt vanaf half april filmpjes voor ad.nl Achter Buurten.