Lex Staal: “Drugscriminaliteit is een sociaal vraagstuk”

Een lange adem, goede alternatieven na schooltijd en duurzame samenwerking met het jeugd- en jongerenwerk in de wijk. In vakblad Zorg+Welzijn pleit directeur Lex Staal van Sociaal Werk Nederland ervoor om de 82 miljoen euro die Den Haag jaarlijks extra uittrekt voor criminaliteitspreventie wijs te besteden. “De tijd van korte projectjes is voorbij.”

Op 26 april jl. maakte minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid bekend jaarlijks 82 miljoen euro extra te investeren om de jonge aanwas in drugscriminaliteit een halt toe te roepen. De minister heeft 15 gemeenten gevraagd om plannen uit te werken voor wijken waar deze risico’s het grootst zijn: in Amsterdam, Arnhem, Breda, Den Haag, Eindhoven, Groningen, Heerlen, Leeuwarden, Lelystad, Nieuwegein, Rotterdam, Schiedam, Tilburg, Utrecht en Zaanstad. Op basis van hun plannen wordt het geld verdeeld. Later dit jaar komen meer gemeenten in aanmerking.

Lokroep van snel geld
In het artikel vandaag in Zorg+Welzijn verduidelijkt Staal dat vooral de overgang van de lagere naar de middelbare school een riskant ‘life event’ is: “De aanwas van jongeren in drugscriminaliteit neemt toe, dus het is goed dat de minister hier nu extra geld voor uittrekt. Vooral voor de jeugd tussen 12 en 15 jaar oud blijkt de lokroep van het snelle geld verleidelijk. Vanuit het kinder- en jongerenwerk zien we dat met name de overgang van basisschool naar voorgezet onderwijs risico’s met zich meebrengt. Vooral jongens en meiden die weinig ondersteuning van thuis uit meekrijgen, lopen het risico dat zij in de nieuwe omgeving van een grote school, buiten hun eigen wijk, de verkeerde vrienden kiezen. Meiden zie je dan vaak slachtoffer worden van bijvoorbeeld jeugdprostitutie, terwijl jongens vaker in de criminaliteit belanden.”

Duurzaam investeren
De minister wijst er volgens Staal terecht op dat het een lange adem vraagt om deze criminaliteit goed aan te pakken. Daarom zou je juist ook voor de langere termijn moeten investeren in de ondersteuning van deze jeugd: “Dus niet alleen via kortdurende programma’s en projectjes, maar door een duurzame inzet van kinder- en jongerenwerkers. We moeten daar vroeg mee beginnen, al op de basisschool! Vanuit een integrale aanpak kunnen we deze kinderen ondersteunen, zowel individueel als collectief. Kinderwerkers kennen de gezinnen goed en kunnen een rolmodel zijn. Zo hou je ze erbij. En als zij ouder worden, zorg je ervoor dat zij gebruik kunnen maken van het jongerenwerk in hun eigen buurt of wijk.”

Zinvolle tijdsbesteding 
Ten slotte is het belangrijk om de jeugd ook alternatieven te bieden naast de school. Staal: “Geef hen een zinvolle tijdsbesteding in hun eigen buurt. Een mooi voorbeeld waren de Winter en Summer Games die wij in coronatijd samen met de Johan Cruyff Foundation en de Krajicek Foundation hebben georganiseerd. Meer dan 200.000 jongeren deden eraan mee. Een initiatief dat zeker navolging verdient. Ook werken we nauw samen met stichting Halt in het project #Samenbloeien om de jeugd goed te informeren en om jongeren die in de fout gaan een alternatief te bieden voor de verleidingen van de criminaliteit. Dit initiatief zou vanuit de extra beschikbaar gestelde middelen voorgezet kunnen worden. Vanuit het sociaal werk kunnen we heel veel betekenen voor deze jeugd.”

Oproep aan leden:
We doen een oproep aan onze leden die actief zijn in het jeugd- en jongerenwerk in de 15 gemeenten die nu plannen mogen uitwerken, om contact met ons op te nemen zodat we een gezamenlijke visie kunnen ontwikkelen op de besteding van de 82 miljoen ter preventie van drugscriminaliteit. Dit kan ook leden helpen die actief zijn in gemeenten die later dit jaar voor extra middelen in aanmerking komen. Wil je meewerken aan deze gezamenlijke visie, stuur dan een e-mail naar Ernst Radius.

Meer informatie

• Zorg+Welzijn artikel ‘Criminele verleiding begint al op de basisschool’ (4 mei 2022)
• Rapport Jong ontspoord in het drugsmilieu (Stichting Maatschappij en Veiligheid, april 2022)