Handreiking: Hoe kom je in contact met moeilijk bereikbare groepen?
Hoe kom je als overheid in contact met moeilijk bereikbare groepen? Dit hebben Sociaal Werk Nederland en Onderzoeksbureau Labyrinth onderzocht door in vijf gemeentes een pilot uit te voeren met de lokale sociaalwerkorganisatie. Tijdens een bijeenkomst in Rotterdam is de handreiking van het onderzoek aangeboden aan vertegenwoordigers van het ministerie van VWS, GGD GHOR, het Maatschappelijk Impactteam (MIT) en de VNG. De belangrijkste conclusies: sluit aan bij de leefwereld en investeer in een sterke en duurzame sociale infrastructuur. Download hier de handreiking.
Kloof tussen overheid en moeilijk bereikbare groepen
Hoe kom je als overheid in contact met moeilijk bereikbare groepen? Het is een vraag waar veel overheden mee worstelen en een vraag die tijdens de coronacrisis extra actueel bleek. Om hier een antwoord op te krijgen hebben Sociaal Werk Nederland en Labyrinth Onderzoek & Advies) een grootschalig onderzoek uitgevoerd dat bestaat uit vijf pilots, een veldwerkonderzoek en deskresearch. De mensen zelf, inwoners die tot nu toe moeilijk werden bereikt, zijn via persoonlijk contact bevraagd. Ook hebben mensen uit die groep deelgenomen aan de pilots. De pilots zijn uitgevoerd in Barneveld, Alblasserdam, Schiedam, Rotterdam en Dantumadiel (Friesland).
De resultaten van dit onderzoek zijn verwerkt in een handreiking voor beleidsmakers, ambtenaren en politiek die met dit vraagstuk worstelen. Door de directe aanpak van het onderzoek, waarbij is uitgegaan van de dagelijkse praktijk en leefwereld van de doelgroep, zijn de aanbevelingen direct gebaseerd op de stem van de mensen zelf. Een van de conclusies uit het onderzoek: wanneer er in het bereiken van de doelgroep rekening wordt gehouden met hun leefwereld, dan zijn ze niet zo moeilijk te bereiken.
Aanbevelingen aan rijksoverheid en gemeentelijke instanties
De handreiking is tijdens het congres overhandigd door Lex Staal (directeur-bestuurder Sociaal Werk Nederland) en Nathan Rozema (directeur Labyrinth Onderzoek & Advies) aan vertegenwoordigers van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Gemeentelijke Gezondheidsdienst/Geneeskundige Hulpverleningsorganisaties in de Regio (GGD/GHOR) en het Maatschappelijk Impactteam (MIT).
De sleutel om in contact te komen en te blijven is om vanuit nabijheid te informeren en te communiceren. Leefwereld, beleving, toegankelijkheid, eenvoudig en respectvol zijn belangrijke uitgangspunten. Daarbij zal er moeten worden geïnvesteerd in versterken van voorzieningen en sociale professionals in wijken en buurten. Bij een nieuwe crisis en voor grote maatschappelijke opgaven is meer sociale veerkracht van mensen en de samenleving nodig. Tot slot heeft het prioriteit om deze groepen te blijven horen in onderzoeken. De persoonlijke benadering via veldwerkonderzoek is dan onmisbaar.
De aanbevelingen :
- Sluit met informatie en voorzieningen aan op de leefwereld van mensen. Houd rekening met hun beleving, principes en beperkingen.
- Benader mensen via een bekend en vertrouwd netwerk in hun omgeving, zoals sleutelfiguren, huisartsen en sociaal werkers uit de wijk.
- Bied informatie informeel aan en benut hiervoor laagdrempelige activiteiten als taallessen, creatieve workshops of beweeggroepen.
- Zorg voor heldere en betrouwbare informatie. Wees open en transparant en heb aandacht voor de zorgen die er leven.
- Maak gebruik van beeldtaal zoals infographics, pictogrammen en filmpjes om laaggeletterden en anderstaligen te informeren. Vertaal belangrijke informatie naar de moedertaal.
- Versterk en stimuleer gemeenschapsontwikkeling en steunstructuren in de wijk door ontmoeting en gesprekken over gevoelige onderwerpen mogelijk te maken.
- Investeer in een sterke en duurzame sociale infrastructuur in de wijk. Versterk daarbij de sociale basis met voldoende capaciteit in mensen en middelen.
Bezoek de projectpagina om de handreiking en infographic te dowloaden en de vijf filmpjes van de pilots te bekijken.
