Peiling sociaal werk: balans menskracht en financiering blijft uitdaging
Wat zijn je verwachtingen en uitdagingen voor het komend jaar? Deze vraag stond centraal in de jaarlijkse arbeidsmarktpeiling in maart 2023 onder sociaalwerkorganisaties. Op de website van Sociaal Werk werkt! vind je alle uitkomsten van het onderzoek. Hieronder zetten we zes opvallende resultaten op een rij.
1. Sociale vraagstukken omvangrijker en complexer
Van de deelnemers verwacht 61 procent dat de omvang van sociale vraagstukken toeneemt. Daarnaast verwacht 71 procent dat de complexiteit van de sociale vraagstukken toeneemt. Dit is vergelijkbaar met de uitkomsten van de peiling in maart 2022.
2. Minder of evenveel beschikbare financiële middelen
Over de financiële middelen voor hun werkzaamheden zijn de deelnemers iets positiever dan vorig jaar. Toch verwacht een vijfde in 2023 over minder financiële middelen te beschikken; bijna twee derde denkt dat ze ongeveer hetzelfde blijven. Gevraagd naar de oorzaken van de verwachte afname, geeft 94 procent aan door bezuinigingen vanuit gemeenten minder geld te ontvangen voor hetzelfde werk. Andere genoemde oorzaken zijn onder meer: een verloren aanbesteding of gemeenten die een deel van het werk in eigen beheer gaan uitvoeren.
3. Meer of evenveel menskracht nodig
Minder dan de helft denkt het werk in 2023 met hetzelfde aantal mensen te doen. Iets meer dan helft verwacht dit jaar juist meer menskracht nodig te hebben. Op de vraag hoe extra menskracht te realiseren, zegt 84 procent nieuwe medewerkers aan te willen nemen. 42 procent wil meer gebruikmaken van vrijwilligers en 39 procent wil medewerkers meer uren laten werken. 37 procent wil de uitstroom beperken, waarbij vooral veel wordt verwacht van activiteiten gericht op professionals zoals waardering uiten, ontwikkelingsmogelijkheden bieden en het wegnemen van onzekerheid en stress.
4. Disbalans menskracht en middelen mogelijk knelpunt
Hoewel meer dan de helft van de deelnemers verwacht in 2023 meer menskracht nodig te hebben, nemen volgens het merendeel de financiële middelen het komend jaar niet toe. Gevraagd hoe zij hiermee denken om te gaan, antwoordt twee derde te proberen om meer financiële ruimte te krijgen vanuit gemeenten. Een derde geeft aan werk terug te geven als het niet mogelijk blijkt om meer betaalde menskracht te organiseren.
5. Kansen voor strategisch partnerschap met gemeente
Een meerderheid van de sociaalwerkorganisaties geeft aan dat de omvang en continuïteit van financiële middelen vanuit gemeenten onvoldoende is. De helft van de organisaties vindt ook de financiële afstemming met gemeenten ontoereikend. Gemeenten leggen volgens hen veel focus op de inzetkant en kostenreductie, in plaats van op impact en wat nodig is. Een meerderheid van de sociaalwerkorganisaties ervaart voldoende vertrouwen van gemeenten in samenwerking en expertise van hun sociaal werkers. Tegelijkertijd ervaart een meerderheid onvoldoende visie van gemeenten over sociale vraagstukken.
6. Arbeidsmarkttoeslag nog niet volledig in praktijk
Tot slot is bestuurders, directieleden, staf- en beleidsmedewerkers in de peiling gevraagd naar het ontvangen en uitbetalen van de arbeidsmarkttoeslag middeninkomens. Deze is in de Cao Sociaal Werk opgenomen vanaf 1 januari 2022 voor werknemers in het primair proces in de schalen 4 tot en met 9. Afspraak is dat gemeenten deze middelen uitkeren via de looncomponent van de Wmo en jeugdwet. Meer dan de helft ontving de arbeidsmarkttoeslag in 2022 niet of slechts gedeeltelijk. Dit had verschillende oorzaken: zo wilde niet elke gemeente deze middelen beschikbaar stellen of vielen werkzaamheden niet onder deze financieringsstroom.
Kijk op de website van Sociaal Werk werkt! voor een overzichtelijke infographic en het rapport met alle uitkomsten van de arbeidsmarktpeiling 2023.
Sociaal Werk werkt! is de samenwerking van werkgeversorganisatie Sociaal Werk Nederland en de werknemersorganisaties FNV Zorg & Welzijn en CNV Zorg & Welzijn. In het Platform Arbeidsmarkt Sociaal Werk en de cao-tafel Sociaal Werk zetten wij ons samen in voor een aantrekkelijke sector en een gezonde arbeidsmarkt met goede arbeidsvoorwaarden. Wij zijn ervan overtuigd dat sociaal werkers bij uitstek in staat zijn de maatschappelijke opdracht te vervullen voor alle inwoners, wijken en buurten. Alle werkgevers in sociaal werk dragen daarvoor een bijdrage af aan het arbeidsmarktfonds FCB.
Beeld: Brooke Cagle via Unsplash