Storytelling en maatschappelijke effecten social work

Vol verwachting klopte mijn hart toen ik eind vorig jaar uitgenodigd werd om aanwezig te zijn bij een evaluatie Sociaal Domein. De insteek was ‘leren’, de gemeente wilde stilstaan bij ‘parels’ en ‘missers’. Enerzijds om te checken of  beleidsambities gerealiseerd waren; anderzijds om te kijken waar aanknopingspunten voor doorontwikkeling  van het beleid lagen.  Het leek me een mooie gelegenheid om eens te kijken hoe het stond met ‘de beloften van de decentralisaties’ (van der Lans & Hilhorst).

Impact

Het extern bureau dat was ingevlogen om de bijeenkomst te leiden, schotelde ons  een aantal stellingen voor.  “We hebben bijgedragen aan sociale samenhang”;  “We werken steeds integraler: 1 gezin, 1 plan”. “We merken dat preventie werkt: er zijn minder escalaties.”. Door een groene of rode kaart op te steken, konden we laten weten of we het eens of oneens waren met de stelling. Daarna kregen een aantal mensen de gelegenheid om hun antwoord toe te lichten. 

Focus op input of outcome?

Wat me opviel in zowel de stellingen als de reacties was dat aanwezigen het meer hadden over de input (“dit hebben we erin gestopt”) dan over de outcome (dit is er uit gekomen). Verantwoorden van maatschappelijke effecten is blijkbaar nog wel ‘een dingetje’. Ondanks mooie woorden over transformatie zijn we nog geneigd om te kijken, denken en doen vanuit het aanbod en minder geneigd om dat te doen vanuit hun betekenis/toegevoegde waarde voor inwoners.

Waar ben je van?

Ook bij mijn welzijnsorganisatie heeft lange tijd de focus gelegen op terugkoppeling van input en  aantallen. “We hebben zoveel inwoners bereikt, zoveel nieuwe vrijwilligers gevonden, zoveel trainingen gegeven.” Niet dat we hier  tevreden mee waren, maar hoe dan wel?  We hadden het al eens geprobeerd met verhalen, maar verhalen ophalen en vertellen  kost tijd en dus geld.  Het bleef dus bij die ene keer. Toen vloog één van de gemeenten waar we actief waren (alweer) een extern bureau in, die ons een workshop ‘outcome gericht werken’ gaf. “Outcome gericht werken start met weten wie je bent waar je van bent”,  vertelde hij.

Verzamelen & duiden van verhalen

 Pas nu, na ruim 1 ½ jaar puzzelen, weet ik hoe het moet. Het is een kwestie van medewerkers prikkelen tot het vertellen van verhalen over identiteit en vervolgens die verhalen duiden.  Medewerkers zitten vol met verhalen over hoe ze in hun dagelijkse praktijk  (hoe groot of hoe klein ook) het verschil hebben gemaakt.  Verzamel die verhalen dus; maak gebruik van ervaringskennis.  (Her)ontdek wat ‘gewoon’ en ‘vanzelfsprekend’ in het handelen is en waarvoor (nog) geen woorden zijn.  Daarnaast is er de wereld aan bestaande (onderzoeks)kennis die je kunt gebruiken om diepere lagen in de verhalen aan te boren. Ik doe dat o.a. met behulp van kennis over identiteit (Massa & Ardui), maatschappelijk ondersteunen (Movisie) en the golden circle (Simon Sinec).  Echt, dan gaat er een wereld voor je open!

Alles wat je nodig hebt is er al

Inzichtelijk maken van de maatschappelijke effecten van je werk kan wèl. Het is eigenlijk niet eens zo moeilijk. Alleen: “Je gaat het pas zien als je het door hebt” (Cruiff).  In verhalen van medewerkers zit alles wat je nodig hebt om inzicht te krijgen op de maatschappelijke effecten van je organisatie. 

De diepte ingaan kost tijd, maar is waardevol en. Als je weet wie je bent en waar je van bent, weet je ook waarop je afgerekend wilt worden. Hoe mooi is het om te  laten zien wat je inwoners en de samenleving te brengen hebt? Volgens mij is de tijd is rijp.

Nieuwsgierig? Als Social Worker en storytelling specialist help ik je graag op verhaal.

riemie@enerrgy.nl