Hoezo: over tot de orde van de dag?

Het is niet de vraag óf er een tweede golf komt, maar wannéér. Daar zijn de deskundigen het wel over eens. Of we ook die golf kunnen opvangen hangt vooral af van de hoeveelheid goedgetrainde IC-verpleegkundigen. En daar gaat het mis, waarschuwt intensivist Diederik Gommers. Het zal  immers niet meevallen om extra personeel te werven nu door het verwerpen van de motie Asscher-Marijnissen de alom bejubelde "helden van de zorg" nog steeds niet kunnen rekenen op een passende beloning. Maar na deze "dreun voor de zorgprofessional" ging de Tweede Kamer over tot de orde van de dag. En vervolgens op reces.

Dat raakt ook het sociaal werk. Ook in onze branche werkte iedereen de afgelopen maanden harder dan ooit. De aanwezigheid van sociaal werkers was – en blijft - cruciaal. Duizenden Nederlanders zaten immers opgesloten in hun buurt; sommigen hadden letterlijk geen eten en geen contact met andere mensen meer. Sociaal werkers zochten binnen de RIVM-aanbevelingen permanent nieuwe manieren om ook hen tóch te bereiken.

Sowieso waren sociaal werkers zichtbáárder dan ooit. Op tv, in de (landelijke) media en bij voor ons interessante instanties. En ook op straat: daar waren ze vaak zelfs de enige buurtprofessionals bij wie mensen terecht konden met vragen en problemen. Gezien de snel stijgende werkloosheid, de toenemende druk op de bijstand en groeiende armoede zal er de komende jaren veel meer sociaal werk nodig zijn. Het Rijk zal gemeenten in positie moeten brengen om dat ook in te kopen. Want de gemeenten zaten voor corona al krap.

Alarmerend: uit een quickscan onder onze leden blijkt dat 65% van de respondenten vermoed dat hun gemeenten gaan bezuinigen. Een aantal sociaalwerkorganisaties voorziet ontslagen, nog meer werkdruk of vrezen zelfs voor hun voortbestaan. Ook gemeenten zien kennelijk nog niet allemaal dat zonder de inspanningen van sociaal werkers een nog grotere groep Nederlanders afglijdt naar een bestaan in de marge. Want hoe dan ook: bezuinigen is geen natuurwet, maar een politieke keuze.

Het goede nieuws: ik sprak ook vijf directeuren die van hun gemeente te horen hebben gekregen dat ze zich geen zorgen hoeven te maken. Ik zou de namen van die gemeenten wel van de daken willen schreeuwen, maar daarvoor is het nog te vroeg. De contractbesprekingen voor 2021 zijn immers nog niet begonnen.

Maar gelukkig zijn er dus wel degelijk gemeenten die de boodschap hebben begrepen: dat een duurzaam veerkrachtige samenleving niet vanzelf komt maar om structurele investeringen en bestaanszekerheid vraagt. Die boodschap is trouwens ook helder verwoord door Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). ‘Sociaal werk is een vitaal onderdeel van de samenleving, géén kostenpost,’ zei ze in gesprek met Eric van der Burg tijdens ons eerste webinar. En eerder waarschuwde de Tijdelijke Werkgroep Sociale Impact er al voor dat “de coronacrisis leidt tot grote sociale problemen in Nederland”. En 15 burgemeesters riepen het kabinet in een manifest op om de groeiende maatschappelijk tweedeling te keren door meer investeringen in kwetsbare wijken. Die oproep hebben we van harte ondersteund.

Dat geeft moed om door te gaan op de ingeslagen weg: nieuwe coalities sluiten met bondgenoten in aanpalende sectoren; aanschuiven aan tafels die ertoe doen; laten zien wat we doen en wat dat bijdraagt aan het welzijn van de meest kwetsbare bewoners en buurten. Wij doen dat landelijk, onze leden en onze sociaal werkers doen dat regionaal en lokaal. Daar moeten we vooral mee doorgaan.
Jet Bussemaker zei het al: ‘Wat we nodig hebben zijn moedige bestuurders die leiderschap durven te tonen. Kom in beweging, met je medewerkers, en durf niet alleen het verschil te maken, maar laat het ook zien.’ Zoals recent de LEVgroep deed!