GLOBE-studie: meer inzicht in oorzaak van (on)gezond gedrag

Wat zijn de oorzaken van sociaaleconomische verschillen in (on)gezond gedrag? Resultaten uit ZonMw onderzoek naar de oorzaken van sociaaleconomische verschillen in roken, voeding en lichaamsbeweging lieten zien dat er meer speelt dan alleen “kennis over” of “geld voor” gezond gedrag.

Het doel van het onderzoek was beter te begrijpen welke overwegingen en welke omgevingsfactoren leiden tot sociaaleconomische verschillen in (on)gezond gedrag. Deze studie werd uitgevoerd in het kader van het GLOBE-onderzoek (www.globe-study.nl), een langlopend onderzoek waarbij mensen bijna 25 jaar zijn gevolgd in hun gezondheidsgedrag. Om deze verschillen te verkleinen zijn effectieve maatregelen nodig. Om deze te ontwikkelen was er behoefte aan meer inzicht in onderliggende oorzaken van zowel gezond als ongezond gedrag. Voor twee oorzaken werden nieuwe aanwijzingen gevonden: financiële stress en de sociaal-culturele omgeving.

Financiële stress
Uit het onderzoek is gebleken dat verschillen in gezond en ongezond gedrag niet uitsluitend het gevolg zijn van vrije individuele keuzes. Allerlei omgevingsfactoren vormen de basis voor, of beïnvloeden deze keuzes. Ongezond gedrag is bijvoorbeeld  gerelateerd aan financiële stress, onafhankelijk van het inkomensniveau. Hiermee omgaan kost veel aandacht en energie. Dit belemmert mensen mogelijk in het maken van de gezonde keuze: mensen met veel financiële stress vertoonden vaker ongezond gedrag, ook nadat rekening was gehouden met hun inkomen.

Sociaal-culturele omgeving
Daarnaast bleek  dat de sociaal-culturele omgeving sterk bijdraagt aan sociaaleconomische verschillen in gezond gedrag. In de huidige maatschappij wordt een gezonde leefstijl vaak door mensen uit hogere sociaaleconomische groepen gebruikt als middel om zichzelf te onderscheiden van anderen. Deze culturele betekenis van gezond  gedrag draagt  bij aan sociaaleconomische verschillen in voeding en beweging.

Vervolgonderzoek
De resultaten van het onderzoek worden ondermeer gebruikt in vervolgonderzoek, waarin wordt bestudeerd of hulp bij het oplossen van schulden en andere problemen die leiden tot stress, ook leidt tot gezonder gedrag.

Meer informatie:
Het ZonMw project, Filmpje en factsheet over de meest recente resultaten uit het GLOBE-onderzoek