Passende zorg gaat verder dan medische zorg

Hoe houden we onze gezondheidszorg betaalbaar en toegankelijk, als de vraag verder stijgt en er straks minder mensen beschikbaar zijn om deze zorg te leveren? Veel knappe koppen buigen zich over dit vraagstuk. Zo schreef de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) deze maand het dialoogdocument Passende bekostiging, als vervolg op een eerder document: Open ziekenhuizen. De NVZ geeft hierin aan dat de medisch-specialistische zorg toegankelijk moet blijven voor die patiënten die deze zorg echt nodig hebben. Dat vraagt om een gezamenlijke inspanning om zorg die niet per se in ziekenhuizen hoeft te worden verleend, te verplaatsen. Preventie moet leidend zijn in het toegankelijk houden van de zorg. Integrale zorg en ondersteuning dus, dwars door de domeinen heen. En dus met een rol voor het sociaal werk.

Wat is er nodig voor die open ziekenhuizen? Passende bekostiging! In het dialoogdocument van de NVZ wordt voorgesteld dat de inzet op een vergoeding voor het zo gezond mogelijk houden van de populatie in de regio en het voorkomen van ziekenhuisbezoek kan helpen. Dit kan gecombineerd worden met een prestatieafhankelijke bonus op basis van kwaliteit van de geleverde zorg. Hierbij moet er ruimte zijn voor waardegedreven uitkomsten, advance care planning en samen beslissen. Hier zijn regionale pilots voor nodig.

Veel zorg, weinig welzijn: dat is wat ons vooral opvalt in dit dialoogdocument. Als het gaat om preventie heeft de NVZ het over de wijkverpleging... We moeten die zorgbril echt eens afzetten en veel meer redeneren vanuit gezondheid! Denk vanuit de leefwereld van mensen, die soms patiënt of cliënt zijn, maar altijd bewoner van een buurt of dorp. Het sociaal domein is partner in crime in integrale zorg én ondersteuning. Een sterke sociale basis, ontmoetingsplekken in de wijk, laagdrempelige ondersteuning en zorg dichtbij: het zijn basisingrediënten van integrale zorg. En onmisbaar bij het streven naar open ziekenhuizen, die immers volop in verbinding staan met de samenleving.

We moeten die zorgbril echt eens afzetten en veel meer redeneren vanuit gezondheid! 

Als integrale zorg om passende bekostiging vraagt, dan zullen we nu dus ook baanbrekend aan de slag moeten – binnen het Integraal Zorgakkoord en daarbuiten – met hoe de inzet vanuit het sociaal domein duurzaam geborgd kan worden. Zodat de ondersteuning die je als bewoner krijgt, niet langer afhankelijk is van je postcode. Nu moeten nut en noodzaak op 342 plekken in het land jaarlijks opnieuw worden bediscussieerd. Passende bekostiging in de zorg vraagt óók om passende bekostiging voor het sociaal werk in gemeenten en ontschotting tussen de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

De NVZ wil met behulp van dit dialoogdocument proactief met andere spelers in het zorglandschap in gesprek over de doorontwikkeling van het stelsel, met als einddoel de bekostiging beter te laten aansluiten bij het leveren van passende zorg. Wij hebben de NVZ voorgesteld om ook het sociaal werk en gemeenten te laten meepraten. Als cruciale partner denken wij graag mee hoe we samen toekomstbestendige, integrale zorg mogelijk maken. Want dit gaat verder dan medische zorg.

Dit opinieartikel is op 22 augustus 2024 gepubliceerd op de website van Zorgvisie.