Sociaal offensief nodig om maatschappelijke coronaschade te beperken
Sociaal Werk Nederland vraagt in dit artikel aandacht voor de sociale gevolgen van de coronacrisis. Het artikel verschijnt een week lang op de website van Volkskrant en Trouw. Het vorige artikel vind je hier.
Lege stadions, lesgeven met de ramen open, online overleggen tot je er hoofdpijn van krijgt: de tweede golf in een notendop. En weer staan de zorgprofessionals in de frontlinie; in de teststraten, op de verpleegafdelingen en de ic’s.
Ondertussen voltrekt zich ook een maatschappelijke crisis, waarschuwen directeuren van de drie Nederlandse planbureaus. Op school groeit de kloof tussen kinderen van laag- en hoogopgeleide ouders, op de arbeidsmarkt tussen mensen met en zonder een vast contract, tussen mensen met en zonder migratieachtergrond. ‘Om de schade daarvan duurzaam te beperken is een breed sociaal offensief nodig,’ aldus Eric van der Burg, voorzitter van branchevereniging Sociaal Werk Nederland.
Contact houden
Dat ziet ook burgemeester Halsema van Amsterdam: ‘Ik maak me grote zorgen over het psychische en emotionele welzijn van veel inwoners. Het is daarom belangrijk dat mensen in vitale beroepen contact houden met mensen in nood en hen weten te bereiken.’
En dat is precies de kern van sociaal werk. De waarde ervan is de afgelopen tijd ook breed onderkend; door burgers én door de overheid. Het Rijk zette “sociaal werker” tijdens de lockdown op de lijst van cruciale beroepen. Gemeenten staken de loftrompet over jongeren- en ouderenwerkers omdat zij erin slaagden mensen erbij te houden. Juist nu is dat van onschatbare waarde. Zeker nu het Kabinet in een recente Kamerbrief stevig inzet op dat sociale offensief.
Structureel meer geld nodig voor gemeenten
Toch dreigt voor 40% van de organisaties waar sociaal werkers in dienst zijn een stevige bezuiniging. Dat slaat gaten in de lokale sociale basis, terwijl er juist éxtra capaciteit nodig is. Niet voor niets deed wethouder Ria Boere (Krimpenerwaard) in Buitenhof een dringend beroep op het kabinet. ‘Het is code rood voor álle gemeenten. Zonder compensatie vanuit het Rijk kunnen we onze wettelijke taken rond jeugdzorg, wmo en participatie onvoldoende uitvoeren. Als het welzijn van burgers achteruit gaat, stijgt het beroep op de zorg onherroepelijk nog verder.’
Versterk de veerkracht van de samenleving
Sociaal Werk Nederland steunt gemeenten in hun oproep te investeren in de sociale basis. Van der Burg: ‘Gemeenten willen graag investeren in preventie om alle bewoners sociaal fitter te maken, ook de laagst opgeleiden met de slechtste levensverwachting. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving vraagt in het essay “Gezondheidsverschillen voorbij” daarom aan de héle samenleving om een radicale omslag te maken. Gezondheidsverschillen verkleinen door “alle Nederlanders” aan te sporen tot een gezonde leefstijl is niet genoeg. Nodig is een collectieve stap om de veerkracht van juist die onderste kwart Nederlanders te versterken; dan wint de hele samenleving aan kracht.’
Bezuinigen op veerkracht is niet meer van deze tijd
Sociaal werk in je eigen buurt speelt daarin een cruciale rol, voorspelt Van der Burg. ‘Sociaal werkers hebben de expertise die hiervoor nodig is. Zij zoeken het contact met ouderen die opnieuw thuis zitten te verpieteren; ze spreken de taal van jongeren die dreigen af te haken; ze stimuleren dat bewoners zich voor elkaar inzetten, en helpen armen aan voedsel en onderdak, en met de rekeningen en schulden. Ze geven mensen perspectief, en dat is dé manier om ons op een sociale manier uit de crisis te investeren.’
Sociaal werker Marloes biedt hulp én perspectief waardoor een verslaafde moeder met een vastlopende dochter zich herpakt en verandert in een moeder met wérk en met aandacht voor haar dochter. Bekijk haar video
‘We weten wat geldgebrek en de bijbehorende stress met mensen doet; daar moet je je beleid en hulp op afstemmen,’ stelt gezinswerker Marcel.
Sociaal werkers zoals Simone helpen jongeren die geen fijn thuis hebben, die hun baan hebben verloren of nog steeds geen stageplek hebben; die geen zelfstandige woonruimte kunnen vinden en hun toekomstbeeld door corona zien verdampen. Bekijk haar video
Beeld David Rozing - deze foto's zijn gemaakt vóór de coronatijd....
- Zie ook online Trouw en Volkskrant.
- Update - zie ook dringende oproep in dubbelinterview burgemeester Jan Hamming, Zaanstad, en voorzitter SWN Eric van der Burg in Binnenlands Bestuur.