Moties aangenomen: ook buurt- en dorpshuizen vallen onder de TOGS-regeling

Bron: LSA en Sociaal werk Nederland. 

De Tweede Kamer heeft twee moties aangenomen waarin het Kabinet wordt opgeroepen de TOGS ook van toepassing te verklaren op buurthuizen en wijkcentra. De TOGS wordt vervangen door de TVL, Tegemoetkoming Vaste Lasten. Sociaal Werk Nederland is hierover in overleg met MKB Nederland. De LSA roert zich ook stevig rond dit onderwerp.

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) werkt nu aan de uitvoering van de regeling. Er is op rijksniveau nog wel wat ambtelijke discussie over de buurthuizen: buurthuizen zouden geen ondernemers zijn in de definitie van de TOGS en TVL. Maar dat zal waarschijnlijk niet tot problemen in de uitvoering van de regeling gaan leiden, maar we houden de vinger aan de pols. 

Op 26 mei heeft de Tweede Kamer gestemd over twee moties die staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken opriepen om ook buurt- en dorpshuizen toegang te geven tot de TOGS-regeling. Deze regeling geeft een eenmalige gift aan ondernemers. De Kamer stemde voor het verruimen van deze regeling voor buurt- en dorpshuizen en andere ontmoetingsplekken. Een enorme opsteker voor al die duizenden ontmoetingsplekken in dorpen en wijken, wiens onzekere financiële toekomst hiermee weer wat zekerder wordt.

Eenmalige gift voor ondernemers
De TOGS-regeling is een eenmalige gift die speciaal bedoeld is voor ondernemers die direct getroffen zijn door de coronamaatregelen. Het gaat om 4000 euro en is naar eigen inzicht te besteden. De gift is gekoppeld aan een SBI-code, de code waarmee je ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel en die aangeeft welke bedrijfsactiviteit je uitvoert. En daar zat tot nu toe een groot obstakel, want in de praktijk blijkt dat veel bewonersinitiatieven (ontmoetingsplekken zoals dorpshuizen en wijkcentra die door bewoners gerund worden) met een andere SBI-code ingeschreven staan, terwijl ze wel directe nadelige gevolgen ondervinden van de corona-maatregelen. Ook sociaalwerkorganisaties zijn op veel plekken betrokken bij deze centra, of maken er gebruik van.

In het debat in de Kamercommissie van Economische Zaken en Klimaat van 18 mei pleitten meerdere Kamerleden voor deze verruiming. LSA, samen met de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen hebben hiervoor al langere tijd gepleit bij onze contacten in de Tweede Kamer. Dat leidde tot twee moties (een van het PvdA-lid William Moorlag en een van het SP-lid Frank Futselaar). De staatssecretaris ontraadde deze moties. Haags jargon voor dat zij het geen goed idee vindt en de Kamer aanraadt om hiermee niet in te stemmen. Belangrijkste reden: de regeling is alleen ontworpen voor ondernemers, wat volgens haar buurt- en dorpshuizen niet zijn. Met gemeenten onderhandelt zij over een breed steunpakket, waarin mogelijk ook  ontmoetingsplekken meegenomen worden.

Belangrijke steun in de rug
Behalve de regeringspartijen VVD, CDA en ChristenUnie stemden alle partijen voor, daarmee zijn de moties aangenomen. We gaan ervan uit dat de staatssecretaris ook gevolg zal geven aan deze moties.

Deze toezegging is een belangrijke steun in de rug voor buurt- en dorpshuizen. Deze leiden grote verliezen in omzet, terwijl veel kosten doorlopen. Lang niet alle ontmoetingsplekken hebben een subsidierelatie met gemeenten. Veel buurt- en dorpshuizen voorzien voor een belangrijk deel in hun eigen inkomen. Deze financiële toezegging is hiermee voor iedereen toegankelijk en kan een deel van de eerste verliezen opvangen.

Vinger aan de pols voor gemeenten
Veel gemeenten hebben gewacht met het ontwerpen van eigen regelingen voor financiële compensatie totdat bekend was of deze rijksregeling toegankelijk werd. Dat betekent niet dat hiermee de rol van gemeenten niet meer noodzakelijk is. Tekorten zijn vaak een stuk hoger dan deze regeling. We vragen gemeenten een vinger aan de pols te houden en proactief ontmoetingsplekken te steunen. De eerder genoemde regeling waarover gemeenten op dit moment met het Rijk onderhandelen geeft mogelijk dekking aan tekorten in de belangrijke sociale en maatschappelijke functie van buurt- en dorpshuizen.

Maak scenario’s
Ook buurt- en dorpshuizen moeten aan de slag met het maken van scenario’s. Na beperkte opening zullen de inkomsten nog niet meteen op peil zijn. Ook wordt langzaam duidelijk wat de eerste maanden sluiting voor financiële gevolgen hebben. We horen regelmatig dat ontmoetingsplekken moeite hebben hun liquiditeitspositie (kun je op korte termijn aan al je betalingsverplichtingen voldoen?) en een prognose voor de langere termijn in kaart te brengen. De Vereniging Kleine Kernen Limburg werkt aan een toegankelijke rekentool om dit in kaart te brengen, met het bestuur te bespreken en hiermee in overleg te gaan met gebruikers, leveranciers en financiers. Zodra deze beschikbaar is laten we je dat weten.

Veerkracht
We zien veel veerkracht bij heel veel besturen in Nederland. Er wordt hard gewerkt aan heropening per 1 juni en een eigen protocol met passende maatregelen. Ook lukt het steeds meer buurt- en wijkhuizen om een belangrijke rol te spelen voor mensen die extra kwetsbaar zijn in deze corona-crisis. De veerkracht is enorm en verdient alle mogelijke steun.

Sociaal Werk Nederland is blij met deze actie van LSA, en zal u laten weten hoe er vervolg wordt gegeven aan de uitvoering van de moties. 

• De motie van  Moorlag (PvdA) en die van Futselaar (SP)
• Lees ook de berichtgeving hierover op de website van de landelijke vereniging voor kleine kernen