Investeer toch enkele miljarden in kwetsbare burgers en sociale voorzieningen

Willem-Alexander las het voor uit de troonrede: ‘…vertrouwen begint bij een sterke rechtsstaat die beschermt tegen criminaliteit, willekeur en machtsmisbruik. Bij waardevol werk en een fatsoenlijk inkomen. Bij gezondheid en goede, toegankelijke zorg. Bij een opleiding die kansen biedt. Bij een stevig sociaal netwerk van familie, vrienden, geloofsgemeenschappen en verenigingen. En bij een betaalbaar huis in een veilige buurt.’

Een mooie en waardevolle uitspraak. Zonder dat vertrouwen lukt het inderdaad niet. Eén essentieel en bindend onderdeel ontbreekt echter: hoe zorgen we er met elkaar voor dat iedereen dit vertrouwen ook kan krijgen?

Want wie niet alles heeft wat Willem-Alexander opnoemde, redt het niet in onze snelle samenleving. Niet zonder hulp tenminste. Maar de middelen daarvoor zijn beperkt en worden vaak te laat ingezet. Dat móét anders en dat kan ook anders. Je kunt als gemeente zoveel méér doen als je problemen vroegtijdig bij de bron aanpakt.

Dit kabinet heeft nog steeds geen sterke sociale visie. Er is sinds de crisis in 2008 alleen gerepareerd en niet geïnvesteerd in jeugd, lage inkomens, ouderen en sterke buurten. Het meest trieste is dat de koning in de Troonrede een ‘winstwaarschuwing’ geeft en stelt dat we op redelijk korte termijn rekening moeten houden met nieuwe economische tegenspoed. En dat terwijl de meest kwetsbare burgers nog steeds in problematische situaties verkeren.

Sterker: nieuwe bezuinigingen worden overal weer aangekondigd en zullen ten koste gaan van de nog nauwelijks opgetuigde ondersteuning van bewoners in de achterstandswijken, de ouderen, migranten, mensen met psychische problemen, eenoudergezinnen en andere bewoners van huurwoningen. Zo wordt dat sociaal domein nog verder uitgehold.

Het kabinet heeft nog een kans om dat tij enigszins te keren: door toch enkele miljarden minder te gebruiken voor het aflossen van de staatsschuld en dat geld te investeren in de sociale basisvoorzieningen van die miljoenen kwetsbare burgers met schulden, flexbaantjes, toeslagen en andere problemen.

Dat zou dan gebruikt kunnen worden om het voornemen van het ministerie van VWS handen en voeten in de buurten te geven: 'Doelstelling van het ministerie van Volksgezondheid is om in 2030 minstens de helft van alle zorg in de eigen leefomgeving van mensen te organiseren, samen met het netwerk van die mensen.'

LONGREAD!
Traditiegetrouw heeft Sociaal Werk Nederland voor u relevante passages uit de miljoenennota verzameld. U vindt de Longread Miljoennota 2020 als bijlage bij dit artikel.
Beluister hier Eric van der Burg in gesprek met Bert Kranenbarg op radio 5, over het grote belang van sociale voorzieningen in buurten, en het effect van bezuinigingen. En zie Binnenlands Bestuur.
Hier vindt u de Miljoenennota, Belastingplan, begrotingen en bijbehorende stukken en hier de Troonrede.
De reactie van de VNG staat hier, en het Nibud ziet dat niet-werkenden geen extra koopkracht krijgen. 
Lees ook over de dreigende teloorgang van de Vogelaar-wijkenaanpak, door Jos van der Lans, Sociale Vraagstukken.