Normen van Kwaliteitslabel licht aangepast op basis van eerste audits
Op basis van de eerste vijftien audits is het normenkader van het Kwaliteitslabel geëvalueerd. Sommige normen zijn geherformuleerd, samengevoegd of juist gesplitst. En bovendien: sommige vrijwilligers worden nu ook meegenomen in de toetsing.
Een belangrijke reden om het Kwaliteitslabel Sociaal Werk in eigen beheer te houden wás en ís dat je op die manier zelf aanpassingen kunt doorvoeren. Zodoende kun je inspelen op ontwikkelingen en geleerde lessen bij het toepassen van het label in de praktijk.
Dit voorjaar is het normenkader voor het eerst aangepast, aldus Stephanie Gross. ‘Er zijn inmiddels voldoende audits gedaan om te kunnen bekijken in hoeverre de 52 normen die we indertijd samen met leden hebben opgesteld in de praktijk ook voldoende toetsbaar zijn. En of deze normenset een goed beeld geeft van de kwaliteit van de organisatie.’
Huidige normen voldoen prima
Voor die tussentijdse evaluatie zijn twee sessies georganiseerd. Stephanie Gross: ‘Eentje met de vier certificeerders met wie we mantelovereenkomsten hebben. En eentje met de beheercommissie. In beide sessies hebben we alle normen tegen het licht gehouden. Waar is aanscherping nodig? Zijn er dubbelingen of juist blinde vlekken?’
Het goede nieuws: door de bank genomen voldoen de huidige normen prima. Ze leiden tot zinvolle gesprekken over het dagelijks werk van sociaal werkers. Omdat het toch altijd beter kan hebben zowel de certificeerders als de leden van de beheercommissie verbetersuggesties gedaan, op basis van de ervaringen met de audits en auditrapporten tot nu toe.
Dit leidde tot een herziene versie van het normenkader. ‘Die wijkt inhoudelijk niet fundamenteel af van de vorige. Maar sommige normen zijn net iets anders geformuleerd; andere zijn samengevoegd of juist uit elkaar getrokken. En weer andere bleken beter in een andere categorie te passen; die verhuisden bijvoorbeeld van “dienstverlening” naar “organisatie & bestuur”.’
Door die herschikking zijn er nu nog maar 49 normen. Stephanie Gross: ‘Bovendien is er een kleine verschuiving bij de beoordeling. Voorheen mocht een organisatie om gecertificeerd te worden aan maximaal 10 normen maar deels en/of aan maximaal 5 normen niet voldoen. Vanwege het lagere aantal normen wordt dat in het nieuwe normenkader respectievelijk 8 en 3.’
“Bedrijfskritische” vrijwilligers
Een belangrijke specificatie en toevoeging in de nieuwe versie betreft de vrijwilligers die binnen veel sociaalwerkorganisaties actief zijn. Bij toepassing van de nieuwe versie telt een bepaald soort vrijwilligers mee voor de scope van de toetsing. Dit was in de oude versie niet het geval. Stephanie Gross: ‘Je kunt twee soorten vrijwilligers onderscheiden: zij die wél en zij die níét cruciaal zijn voor de dienstverlening. De eersten noemen we de bedrijfskritische vrijwilligers. Dat zijn vrijwilligers die geschoold of geïnstrueerd zijn om zelfstandig coördinerend of uitvoerend werk te doen dat om kwaliteitsborging vraagt. Deze vrijwilligers zijn in de nieuwe versie dus ook onderdeel van de scope van de audit. Dat is bijvoorbeeld van belang voor organisaties met relatief weinig fte’s en veel vrijwilligers.’
Overgangsjaar
De nieuwe versie van het normenkader is sinds kort gepubliceerd en organisaties kunnen zich hierop laten toetsen. Stephanie Gross: ‘Maar 2019 is een overgangsjaar. Het oude en het nieuwe normenkader worden naast elkaar gebruikt. Anders gezegd: wie al was begonnen mag de oude variant blijven gebruiken; wie nu begint gaat met het nieuwe normenkader aan de slag.’
Inmiddels hebben de eerste audits op het nieuwe normenkader plaatsgevonden en zijn twee leden volgens het nieuwe kader gecertificeerd.
Wat betreft de ervaringen van de getoetste organisaties zélf staat er een inhaalslag op de agenda. ‘We gaan alle gecertificeerde leden vragen naar hun ervaringen met de toetsing. En vanaf nu gaan we dat direct na iedere audit doen.’
Drie organisaties zijn inmiddels gehercertificeerd
Dan nog nazorg en verdieping. ‘Tot nu toe hebben we vooral naar de voorbereiding en de uitvoering van de toetsing gekeken. Logisch: het was allemaal al nieuw en arbeidsintensief genoeg. Inmiddels zijn de drie gecertificeerde organisaties van het eerste uur alweer gehercertificeerd. Dat is in alle drie de gevallen succesvol verlopen, maar we willen toch meer aandacht besteden aan de twee jaar tussen toetsing en hertoetsing. Hoe borg je in die periode de nieuw verkregen inzichten en werkwijzen rond kwaliteit? Hoe blijf je kwaliteit verbeteren en dus werken aan de stijgende lijn? En hoe kun je de link leggen met Professionalisering en het programma Sociaal Werk Versterkt?’ Een aantal leden zijn hier na afloop van de eerste audit gericht mee aan de slag gegaan en zochten ook contact met Sociaal Werk Nederland. ‘Dat was voor ons een goed moment om daar meer de focus op te richten.’
Daarom organiseert Sociaal Werk Nederland komend najaar een bijeenkomst voor alle gecertificeerde organisaties om vooral daarover door te praten. Stephanie Gross: ‘Een mini-congresje. Wat doe je na certificering en hoe kunnen we als brancheorganisatie daarbij helpen? Hoe kunnen organisaties elkáár helpen? Ook hierbij komen weer de twee argumenten terug die jaren geleden aanleiding waren om dit label te ontwikkelen: intern – gericht op blijven leren en verbeteren; en extern – gericht op positionering tegenover bijvoorbeeld de gemeente. Naar beide aspecten kijken we ook in de “nazorg.’
Kwaliteitslabel zingt rond in gemeenteland
De al gecertificeerde organisaties kunnen bovendien fungeren als ambassadeurs. ‘Bijvoorbeeld voor collega-organisaties die van hun gemeenten een kwaliteitslabel moeten overleggen, maar die niet goed weten hoe ze dat moeten doen. Tot nu toe pakten wij dat als branchevereniging op, maar het is natuurlijk handiger als die organisaties dat uit de eerste hand horen van andere leden.’
Meer dan de helft van de nu ruim dertig certificaten is uitgereikt in de eerste helft van 2019. ‘We liggen echt op stoom. Minstens zestig organisaties zitten in het voorbereidingstraject.’
Certificering leidt er trouwens vaak toe dat de betreffende organisatie een feestelijke bijeenkomst organiseert voor lokale stakeholders. ‘Die redelijk goed geïnformeerd blijken te zijn, zeker in vergelijking met twee jaar geleden. En dat geldt beslist ook voor gemeenten, die weten ondertussen van de hoed en de rand. Ons Kwaliteitslabel zingt ook rond in gemeenteland. Inmiddels stelt een aantal gemeenten het Kwaliteitslabel verplicht en vragen steeds meer gemeenten om een kwaliteitskeurmerk, waarbij het Kwaliteitslabel Sociaal Werk als een van de opties genoemd wordt. Mooi toch?’
