Kamerbrief Inkoop en Aanbesteden sociaal domein - Actieplan Inkoop met inhoud: samen goed contracteren

Namens Sociaal Werk Nederland hebben vicevoorzitter Eric Lemstra en directeur Lex Staal op 24 januari deelgenomen aan een Bestuurlijk Overleg met minister Hugo de Jonge over inkoop en aanbesteden in het sociaal domein. De Jonge bestempelde ‘Inkoop in het sociaal domein’ al eerder tot een van zijn prioriteiten in deze kabinetsperiode.

Het belangrijkste wapenfeit van het Bestuurlijk Overleg was de bekrachtiging van het “Actieplan Inkoop met inhoud – Samen goed contracteren”.
‘Daar hebben we als Sociaal Werk Nederland de afgelopen maanden nadrukkelijk aan meegeschreven,’ aldus Marcel Mathijssen, senior adviseur bij Sociaal Werk Nederland, ‘samen met gemeenten, aanbieders, het Rijk en diverse kennisinstellingen.’

Blijf weg bij de Controltoets
Marcel Mathijssen: ‘Onze inbreng? We hebben voortdurend ingezet op dialoog en partnership tussen gemeenten en aanbieders. Dus geen harde concurrentie; blijf weg bij de “Controltoets”. En de beoogde dialoog is heel breed, het gaat ook over marktordening. Hoeveel aanbieders wil een gemeente? Heb je als bewoner straks te maken met honderd aanbieders, of hooguit een stuk of tien? En hoe lang duurt het contract met aanbieders?  Dat zijn voor iedere gemeente belangrijke afwegingen.’

Nee tegen inbesteden
En die inzet op dialoog heeft vruchten afgeworpen. ‘Het Actieplan sluit heel goed aan bij onze eerdere handreikingen. Alles wat wij belangrijk vonden staat er nu in. Daar zijn we wel heel erg blij mee. Ook het inbesteden door gemeenten is er nagenoeg uit verdwenen.’
Vicevoorzitter Eric Lemstra wees de minister tijdens het Bestuurlijk Overleg niettemin nogmaals op de negatieve consequenties van inbesteden. Marcel Mathijssen: ‘En terecht, het past echt totaal niet bij partnership en dialoog. Het zet de lokale verhoudingen op scherp tussen partijen die worden geacht samen te werken. Mede daardoor verstoort het de continuïteit van ondersteuning.’

Opleiding over inkoop en aanbesteding?
Het Actieplan is overigens een trein die al eerder in gang is gezet, onder meer met een Kennisweek in september 2018. Marcel Mathijssen: ‘In mei 2019 komt er opnieuw zo’n kennisweek. Die moet onder meer leiden tot de contouren voor een opleiding over inkoop en aanbesteding, voor gemeenten en aanbieders. Waarschijnlijk post-hbo/academisch. In de kennisweek inventariseren we daarvoor de animo. Welke kennislacunes constateren mensen in de praktijk? Welke leerdoelen horen daar dan bij? Wat zijn de opties voor niveau en duur van zo’n opleiding?’

Aparte ondersteuning voor kleine aanbieders
Bovendien staan er regiobijeenkomsten op het programma met workshops over onderdelen van het inkooptraject. Ook komt er in de loop van 2019 een landelijke bibliotheek/helpdesk met handleidingen en producten; voor onder meer gemeenten en  aanbieders waaronder sociaalwerkorganisaties. ‘En er komt aparte ondersteuning voor kleine aanbieders.’

• Nog veel meer activiteiten staan genoemd in de brief van Hugo de Jonge aan de Tweede Kamer (zie ook bijlage)

Goed aangesloten
Bij de uitvoering van het Actieplan is Marcel Mathijssen op diverse manieren nauw betrokken. ‘Ik ben voorzitter van de werkgroep Dialoog & Partnership, en lid van de  werkgroep Outcome & Kwaliteit. En dan zit ik ook nog in de stuurgroep en in de groep van voorzitters van werkgroepen.’
Die kapstok met petten laat zien dat Sociaal Werk Nederland op dit punt goed is aangesloten. ‘Ik hoop en verwacht we zo een aantal problemen voor onze leden uit de wereld kunnen helpen.’

• Zie ook de berichtgeving hierover van Divosa

Het Actieplan in een notendop

Doel
“… een versterking van de lokale praktijk, vanuit de behoefte van gemeenten en zorgaanbieders. Het ondersteuningsprogramma is daarmee faciliterend aan het lokale proces van leren en doorontwikkelen, gericht op het versnellen van de transformatie in het sociaal domein door verbetering van het inkoopproces in den brede.”

Vijf actielijnen en een stuurgroep
Om te komen tot die versterking van de lokale praktijk hanteert het Actieplan vijf actielijnen:

1. Weloverwogen inzet van inkoop en contractering
2. Goede jeugdhulp en ondersteuning
3. Minder administratieve lasten door inkoop
4. Transformatie
5. Europa

Een aantal werkgroepen en een overkoepelende stuurgroep moet dat alles handen en voeten geven. Die stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers van gemeenten, aanbieders, Sociaal Werk Nederland en Rijksoverheid, en wordt ondersteund door de brede werkgroep aanbesteden Jeugdwet en Wmo 2015 met vertegenwoordigers van:

• Gemeenten: VNG, Netwerk Directeuren Sociaal Domein en diverse gemeenten
• Aanbieders: GGz Nederland, Jeugdzorg Nederland, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), Sociaal Werk Nederland, RIBW Alliantie, Actiz, Zorgthuisnl, Federatie Opvang en enkele aanbieders
• Rijksoverheid: VWS, BZK, J&V en EZK
• Kennisinstellingen: PIANOo en Europa Decentraal

Het hele Actieplan vind je als bijlage