Met landelijke campagne “Ik zorg” ook sociaal werkers werven

Op 1 november start de landelijke campagne Ontdekzorgenwelzijn, waarmee zorg- en sociaalwerkorganisaties mensen willen overhalen om in deze sectoren te gaan werken. Goed plan, vindt Eric Lemstra, voorzitter van de Raad van Bestuur van de Haagse sociaalwerkorganisatie Xtra, en plaatsvervangend voorzitter van Sociaal Werk Nederland.
‘Die campagne biedt ons een goede kans om werken in zorg en welzijn in the picture te zetten, en verkeerde beelden erover te corrigeren. Dat zal ongetwijfeld gegadigden opleveren. Al zijn we natuurlijk niet heel blij met het motto. We hebben in de voorbereiding steeds gepleit voor “Ik zorg dat”, maar dat bleek alleen al gezien de getalsmatige verhoudingen tussen de deelnemende zorg- en welzijnspartijen helaas een brug te ver.’ Ondertussen is de website ontdekdezorg.nl online. Het sociaal werk is daarop goed vertegenwoordigd. 

Elke week een vacature erbij
Om in de nabije toekomst grote personeelstekorten te voorkomen is er echter nog meer nodig. Eric Lemstra: ‘Er moeten structurelere oplossingen komen. Nu al hebben we bij Xtra permanent vacatures, over de hele linie. Er gaat geen week voorbij zonder nieuwe.’
Ook het niveau van kandidaten is een probleem. ‘Gekwalificeerde sociaal werkers voor  jeugdteams of wijkteam zijn moeilijk te vinden. Belangstellenden hebben vaak nog veel extra scholing nodig. Ook in de peuter- en kinderopvang moet je ze met een lantaarntje zoeken.’
Datzelfde geldt voor jeugdwerkers: ‘Vind maar eens mensen met voldoende bagage. Soms hebben we wel twee of drie sollicitatieronden nodig.’

Ook mbo’ers inschakelen
De krapte heeft ook te maken met de “hbo-isering” van zorg en sociaal werk. Eric Lemstra: ‘De trend is om nu ook mensen met mbo-4 of mbo-5 in te zetten. Dat moet ook wel, want er is nu en zeker in de toekomst gewoon te weinig personeel.’
Een andere, fundamentelere oplossing is samen optrekken met zorgpartijen en het onderwijs om domeinbrede plannen te smeden. ‘Ik ben namens Xtra al een tijdje actief in de regionale werkgeversvereniging Zorgzijnwerkt, als bestuurslid en lid van het Dagelijks Bestuur. Daarbij zijn pakweg zestig organisaties aangesloten, waaronder naast ouderenzorgzorgpartijen ook welzijnsinstellingen, kinderopvang, gehandicaptenzorg, jeugdzorg en GGZ. We gaan een actieplan opzetten in de regio, gekoppeld aan de landelijke campagne “Ik zorg”, ook met de ziekenhuizen. Met als belangrijkste doelen om mensen te werven én in deze regio te houden.’

Aantrekkelijk voor ondernemende mensen
Voor sociaalwerkorganisaties is dat een belangrijke tip: ‘ga in een samenwerkingsverband zitten met organisaties die deels in dezelfde vijver vissen. Grijp die mogelijkheid aan om binnen dat verband sociaal werk profileren. Om te beginnen met het bijstellen van het beeld van sociaal werk dat toch nog steeds opduikt: buurthuizen runnen en activiteiten organiseren. Laat zien wat we wérkelijk doen.’
En bovendien: ‘Binnen de zorg functioneer je in andersoortige organisaties dan binnen het sociaal werk. Een IC-verpleegkundige heeft veel meer status dan een verzorgende. Het sociaal werk is minder hiërarchisch. Mede daardoor heb je als sociaal werker anno 2018 veel meer “professionele ruimte”; en dat is aantrekkelijk voor mensen met ondernemerszin die ervan houden nieuwe initiatieven op te zetten.’

Nee tegen inbesteden
Een minder gunstige ontwikkeling is het stijgende aantal gemeenten dat zélf sociaalwerktaken gaat uitvoeren. Eric Lemstra: ‘Zij mikken dus op dezelfde mensen, daar hebben we echt last van. Daarom zijn we als Sociaal Werk Nederland in gesprek met de VNG om hen ervan te overtuigen dat inbesteden niet de juiste weg is.’
Al met al is er toch nog geen reden tot paniek. ’De zorg- en dienstverleningsbehoefte neemt toe. In 2040 is het dubbele aantal mensen nodig. En die moeten ergens van dan komen, deels ook uit het buitenland. Ook recente nieuwkomers kunnen we op meer plekken inzetten. In Den Haag doen we dat trouwens al. Geen wonder: ruim 50% van de Hagenaars heeft een niet-Nederlandse achtergrond. Dat geldt inmiddels ook voor het personeelsbestand van Xtra. Ook dat is een trend die je voor je kunt laten werken.’