Sociaal werk onder druk: ‘De overheid schiet in eigen voet’
Het overheidsbeleid is erop gericht de sociale basis te versterken. Maar intussen zitten veel sociaalwerkorganisaties in de knel door bezuinigingen en ontoereikende compensatie van loon- en prijsstijgingen door gemeenten. De overheid schiet zich zo in eigen voet, stelt directeur-bestuurder Lex Staal van Sociaal Werk Nederland in vakblad De Eerstelijns. “Er is echt een gesprek tussen Rijk en gemeenten nodig over de investering die nu moet worden gedaan in het sociaal domein.”
Wie het Integraal Zorgakkoord (IZA) leest, kan alleen maar concluderen dat de doelstellingen uitsluitend te realiseren zijn met meer professionals in het sociaal domein. Het laatste wat de overheid daarbij kan gebruiken, is dat sociaal werkers zich gedwongen zien het vak te verlaten. Toch is dit precies wat er nu gebeurt: recent onderzoek van Bureau Bartels laat zien dat door ontoereikende indexering van tarieven de continuïteit van het sociaal werk structureel dreigt te worden aangetast. Zo luidt sociaalwerkorganisatie WijZijn de noodklok over de geplande bezuinigingen van de gemeente Bergen op Zoom.
Bijval van partners
Bijzonder aan het offensief van WijZijn is dat alle partners in het veld zich erachter scharen: de brandbrief is mede ondertekend door o.a. de woningcorporatie, huisartsen, thuiszorg, ggz en bewonersinitiatieven. Lex Staal: “Deze partijen zeggen hier dus gezamenlijk: doe dit niet, want de problemen nemen alleen maar toe. Ook landelijk hoor ik van partijen in de zorg dat toekomstvaste financiering nodig is voor het sociaal domein. Dat hebben zij ook nodig. Anders komen mensen na verloop van tijd weer terug in de zorg. En die is dan intussen – in overeenstemming met de plannen van het IZA – bezig geweest met afbouwen en kan dus niet meer aan die vraag voldoen.”
Sociale basis garantie
Volgens Staal is een structurele oplossing nodig: “Het Rijk moet een sociale basis garantie gaan bieden en moet die heel helder definiëren. Nu is postcode afhankelijk welke laagdrempelige ondersteuning beschikbaar is voor bewoners. Dat is rechtsongelijkheid.” Om de acute financiële nood te ledigen, kunnen gemeenten de SPUK-middelen benutten die in het kader van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) beschikbaar zijn gesteld. Staal: “Dat geeft ze nog een kleine twee jaar de tijd – tot die voorgenomen korting voor de gemeenten per 1 januari 2026 – om tot een oplossing te komen die het sociaal werk structureel de ruimte en de continuïteit biedt die het nodig heeft.”
Je vindt het artikel ‘Schieten in de eigen voet’ op platform De Eerstelijns.
Update april 2024: Bergen op Zoom erkent belang sociale basis.
Lees ook:
- Nieuwsbericht Offensief WijZijn tegen bezuinigingen sociaal werk (februari 2024)
- Blog Lex Staal: Laat de zorgakkoorden niet sterven in schoonheid (januari 2024)
- Artikel Binnenlands Bestuur: Onvoldoende tariefindexaties kostte sociaal werk 31 miljoen (januari 2024)
- Nieuwsbericht Onderzoek: sociaalwerkorganisaties in de overlevingsstand (januari 2024)
