Werkbezoek Eric van der Burg: sociaal werk en statushouders

Eric van der Burg, staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, bracht op woensdag 29 maart een werkbezoek aan sociaalwerkorganisatie Sociom in het Land van Cuijk. Hij hoorde er verhalen van statushouders, merkte hoe belangrijk ketensamenwerking is om succesvol te kunnen zijn in de opvang, wat de opvang van grote groepen doet met draagvlak in de wijk en wat er schort in de Wet inburgering als het gaat over zelfredzaamheid.

Van der Burg, oud-voorzitter van Sociaal Werk Nederland, ging in gesprek met twee statushouders. Zij vertelden hun persoonlijke verhaal, ondersteund door Michelle van Kruijsbergen en Iman Asaad, sociaal werkers van Sociom en vertrouwenspersonen van de statushouders. Zij gaven een inkijkje in hun begeleidingsproces en hun integratie en participatie in de wijk. Daaruit bleek dat voor de één het proces makkelijker verloopt dan voor de ander.

Na de woning begint het pas
In het Land van Cuijk overheerst trots: trots op een goede samenwerking tussen Sociom, de gemeente en de woningbouwvereniging Mooiland. Bij iedere huurwoning die vrijkomt, wordt bekeken of deze geschikt is voor statushouders. Hierbij is het financiële aspect maar ook het sociale van belang. De taakstelling in 2022 is gehaald en voor de eerste helft van het jaar zitten ze op de goede weg. Maar daarmee zijn ze er niet: integratie begint pas als de statushouders hun woning hebben betrokken. Sociom koppelt dan ook vrijwilligers aan gezinnen. Zij praten met de mensen over Nederland, nemen hen mee naar sportverenigingen. Ook scholen, de vereniging Stichting Leergeld en de zorg (huisartsen, tandartsen) zijn betrokken en vergroten het netwerk.

Onbekend maakt onbemind
Hoe zit het met het draagvlak in de wijk? Wijkconsulenten monitoren dit samen met Sociom. Zij merken dat het draagvlak vermindert doordat er soms veel statushouders in één wijk wonen en er groepsvorming ontstaat of door cultuurverschillen. Elkaar niet kennen speelt ook een rol. Maar ook het lange wachten voordat familieleden naar Nederland mogen komen en iemand - vaak alleenstaande mannen met grote gezinnen - lange tijd alleen woont in een groot huis. Marga de Vet-Meulepas van Mooiland: “Het zou goed zijn voor het draagvlak als de familie sneller herenigd kan worden.”

Zelfredzaamheid
Er wordt een beroep gedaan op de zelfredzaamheid van statushouders, een van de uitgangspunten in de nieuwe Wet inburgering 2021. Iman Asaad, zelf zes jaar geleden als vluchteling naar Nederland gekomen, vertelt dat succesvol je doel bereiken afhankelijk is van de kansen die mensen in het azc krijgen: “Individuele begeleiding is nodig, begeleiding op maat is nodig”. Door risicofactoren als angst, trauma, zorgen over je familie en laaggeletterdheid kan er ook een mentaal probleem zijn. Er is dan geen ruimte om de taal te leren en zonder basis taalvaardigheid kun je moeilijk participeren en integreren. Michelle van Kruijsbergen vult aan: “We mogen zes maanden begeleiden, daarna moeten de mensen zelfredzaam zijn. Voor de één is die tijd voldoende, de ander heeft veel langer nodig.”

Roland van der Heijden, directeur-bestuurder van Sociom: “Wat verwacht wordt van statushouders is niet voldoende. Maatschappelijke begeleiding is vaak onvoldoende voorhanden. We sturen de mensen niet weg, maar kunnen hen ook niet zomaar doorsturen naar een collega, want die wordt dan ook overvraagd. Zelfredzaamheid in de nieuwe wet heeft echt duiding nodig.”

Tot slot spreekt Eric van der Burg zijn speciale dank uit aan de statushouders dat zij hun persoonlijke verhaal met hem hebben gedeeld.