Parool-artikel over jongerenwerk en ‘2 procent’ harde kern

Vandaag verscheen in Het Parool een interview met Jan Dirk de Jong, lector aanpak jeugdcriminaliteit aan Hogeschool Leiden. In het artikel gaat hij in op de ‘2 procent’, een kleine harde kern van jongens die ernstig probleemgedrag vertonen en misdrijven plegen, en wat en wie ervoor nodig is in het jongerenwerk om deze groep goed te bereiken en ondersteunen. We herkennen het beeld dat in het artikel wordt geschetst en pleiten voor voldoende middelen en goede randvoorwaarden voor het jongerenwerk om te voorkomen dat kinderen en jongeren ‘afglijden’ naar die 2 procent. Daarbij verdient deze groep extra aandacht en een specifieke aanpak, maar moet deze ook niet worden geïsoleerd van het brede jongerenwerk.

Afglijden voorkomen
Jeugd- en jongerenwerk is er in de kern op gericht om kinderen en jongeren in kwetsbare situaties te versterken, hun talenten te helpen ontdekken en ontwikkelen en zwaardere zorg, uitval en criminaliteit te voorkomen. Dat dit werkt, blijkt keer op keer uit onderzoek, zoals onlangs nog door de Rekenkamer Rotterdam. Voor jongeren met meer complexe problemen die een hoger risico lopen om op het criminele pad te belanden, zijn er goede praktijkvoorbeelden van meer gespecialiseerde vormen van jongerenwerk vanuit o.a. Rotterdam, Tilburg en Arnhem. Uit deze aanpakken blijkt dat de inzet van jongerenwerk kan helpen voorkomen dat een kwetsbare groep van circa 15 procent van de jongeren, ‘afglijdt’ naar de genoemde groep van 2 procent.

Onderzoek en randvoorwaarden
Jongerenwerk heeft een preventieve werking, maar voor de kleine harde kern is meer nodig, stelt lector De Jong terecht in Het Parool en in een recente position paper (zie link onderaan dit artikel).

Als Sociaal Werk Nederland pleiten we dan ook voor:

• nader onderzoek, onder meer naar wat dit van de jongerenwerker vraagt aan kwaliteiten en competenties. Een aanvraag voor een dergelijk onderzoek is in voorbereiding in overleg met de ministeries van VWS en VenJ;
• meer gericht geld naar jeugd- en jongerenwerk om hun (preventieve) werk goed te kunnen doen, bijvoorbeeld vanuit het programma Preventie met gezag. Uit onderzoek blijkt dat in de afgelopen jaren de problematiek groter en complexer is geworden, terwijl het aantal jongerenwerkers is gestagneerd;
• continuïteit van het jongerenwerk, door langdurige contracten met de gemeente. Zodat kan worden voorkomen dat relaties en vertrouwen die met veel zorg in wijken en buurten worden opgebouwd, verloren gaan; en
• goede samenwerking met het veiligheidsdomein, zie bijvoorbeeld de Top 600-aanpak in Amsterdam. Nu is die uitwisseling soms ingewikkeld, bijvoorbeeld door privacywetgeving.

We vragen hiervoor aandacht bij het ministerie van Veiligheid en Justitie en gaan binnenkort weer met de minister in gesprek. Vanmiddag staat het onderwerp ook op de agenda van de Tweede Kamer tijdens de begrotingsbehandeling van Justitie en Veiligheid (zie ook nieuwsbericht van 16-11).

Samenhang met breder jongerenwerk
Tot slot: laten we ervoor waken dat die ‘2 procent’-groep geïsoleerd wordt behandeld in het jongerenwerk. Meer aandacht en een gespecialiseerde aanpak is zeker nodig, maar we moeten zorgen dat het onderdeel blijft van een bredere aanpak in samenhang met het andere jongerenwerk. Dit beaamt ook Melvin Kolf, jongerenwerker en medeoprichter van Presikhaaf University in Arnhem: “Die twee procent van jongeren die al in de criminaliteit verblijven of er tegenaan schuren, moeten meer gerichte begeleiding krijgen, zoals we ook in Arnhem doen in het kader van het Breed offensief tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit (BOTOC). Dat vraagt zeker ook om meer tijd, inzet en ondersteuning in de vorm van trainingen en coaching van deze jongerenwerkers. Maar tegelijk laten we deze jongeren vooral ook meedoen met die 98 procent van jongeren die we ook bereiken, juist ook om een positieve peer-to-peer omgeving te creëren zodat deze jongeren goede voorbeelden zien van hoe het wél kan. Daarvoor heb je het reguliere jongerenwerk hard nodig.”

Het Parool-artikel ‘Criminoloog slaat alarm: ‘Hulp voor jongeren die afglijden naar zware misdaad functioneert niet’ is te lezen op de website van Het Parool (alleen voor abonnees). In deze LinkedIn-post van Jan Dirk de Jong vind je een pdf-versie van het artikel.

Op 18 november 2022 publiceerde Het Parool deze ingezonden brief van Ernst Radius, senior adviseur Opvoeden en opgroeien bij Sociaal Werk Nederland.

Lees ook de position paper van Jan Dirk de Jong: Jongerenwerk en de ‘2%’ – Over ‘wat werkt’ en ‘wie werkt’ in jongerenwerk om recidive te voorkomen en sociale problematiek te verminderen (oktober 2022)