Armoede en bestaansonzekerheid: lees dit boek!

“Armoede en bestaansonzekerheid”; het is niet direct een titel waarvan je zegt: dat boek gaat mee op vakantie. Dat heb ik dus ook niet gedaan, maar eenmaal weer thuis ben ik er wel direct ingedoken.
Het boek is geschreven door een aantal wetenschappers, onder aanvoering van Toby Witte. Hij is lector Maatschappelijke Zorg bij het kenniscentrum Talentontwikkeling van de Hogeschool Rotterdam. Dit boek, aldus Witte, dankt zijn ontstaan aan het gebrek aan toegankelijke studieboeken over het veelkoppige monster “armoede”.
En inderdaad: het boek is absoluut een aanwinst. Het is vlot en helder geschreven, en heel leerzaam voor iedereen die zich met armoede bezighoudt, dus niet alleen voor studenten.

Het monster ontleed
Deel 1 geeft een helder overzicht van het begrip armoede; het laat zien hoe armenzorg overging in de verzorgingsstaat en waar we nu staan. Het is informatief en als zodanig onmisbaar voor wie aan het begin van studie of loopbaan staat.
Bij deel 2 werd ik echt enthousiast. Elf hoofdstukken geschreven door dertien wetenschappers die het monster ontleden, maar zeker ook de samenhang van de onderdelen duidelijk neerzetten.

Dat armoede geen eendimensionaal probleem is en ook niet verholpen wordt met één aanpak binnen één professioneel domein, weten we al. Dat armoede in een groot aantal gevallen niet ontstaat door enkel onverantwoord consumptief gedrag van individuen en dat het vooral een groot maatschappelijk probleem is met enorme gevolgen, weten we ook. Maar nooit eerder werd dat zo inzichtelijk en overtuigend gepresenteerd.
De complexiteit is afgepeld en uitgewerkt in relatie met wonen, gezondheid, onderwijs, gezin, werk en inkomen. Ook de relatie met de (geestelijke) gezondheidszorg, de rol van scholen, eenzaamheid (van ouderen), thuis- en daklozen en vluchtelingen komt aan bod. Al deze aspecten komen samen in een integrale aanpak en professionele interventies. Het aanvullende online studiemateriaal bevat veel informatie over relevante organisaties, websites, onderzoeken en beleid.

Preventie krijgt een gezicht
Ik kan hier natuurlijk niet het hele boek samenvatten. Ik haal er nog twee aspecten uit, te beginnen bij het overheidsbeleid. Het is geen politiek gekleurd boek, maar het geeft de politiek en de overheid inzicht ín en handvatten vóór verbeteringen en hopelijk beleidskeuzes die leiden tot meer bestaanszekerheid voor iedereen.
Het tweede aspect is de rol van sociaal werk in wijken en steden. De kern van dat werk is mensen ondersteunen bij het versterken van hun vaardigheden, zelfvertrouwen, weerbaarheid en het vergroten van hun netwerk. Die cruciale bijdrage van sociaal werk aan het vergroten van bestaanszekerheid is nadrukkelijk onderdeel van de integrale aanpak die Witte en de zijnen voorstaan. Daardoor is ‘preventie’ geen vaag begrip meer, maar krijgt het een gewaardeerd en herkenbaar gezicht.

Sociaal Werk Nederland is blij met dit boek. Het is niet alleen een studieboek voor studenten, maar ook een aanrader voor bijvoorbeeld schulddienstverleners, sociaal werkers, ambtenaren en politici. Binnenkort heb ik namens Sociaal Werk Nederland een gesprek met Toby Witte. Dan praten we over aansluitingen die nog aandacht behoeven in het boek en het studiemateriaal, zoals die met Spoor22, Schouders Eronder, Moedige Dialoog en de grootscheepse wijkaanpak waartoe steeds meer burgemeesters het kabinet oproepen. 
Sociaal Werk Nederland is ook aangesloten bij de nieuwe aanpak Kinderarmoede samen met Divosa, Sterk uit Armoede, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), Jeugdeducatiefonds en de Alliantie Kinderarmoede. Veel bouwstenen bij elkaar om professionals te ondersteunen met goed gereedschap!

• Meer weten of het boek direct bestellen? Klik hier