Komend najaar: gratis trainingen voor jongerenwerkers over online werken

Dat jongerenwerkers zowel online als offline moeten werken, is sinds corona geen opzienbarende uitspraak meer. Maar wat doe je wel en niet online? Wat zijn de risico’s en wat is de meerwaarde? Sociaal Werk Nederland en JOZ organiseren dit najaar zestien gratis onlinetrainingen voor jongerenwerkers in heel Nederland: #Awareness.

‘Een van de positieve gevolgen van de lockdown was dat veel sociaal werkers veel sneller dan verwacht het online werken hebben omarmd,’ aldus Negin van den Berg, die vanuit Sociaal Werk Nederland het project Awareness onder haar hoede heeft. ‘In Rotterdam zijn de jongerenwerkers van JOZ daar vier jaar geleden al mee begonnen. Dus toen de landelijke overheid in het kader van het Deltaplan Jeugd geld beschikbaar stelde om ontwikkelingsachterstanden bij jongeren te verhelpen hebben we samen met JOZ een plan uitgebroed om het online werken van jongerenwerkers stevig te verankeren in hun beroepspraktijk. En VWS heeft dat voorstel gehonoreerd. Concreet: dit najaar kunnen jongerenwerkers overal in Nederland een gratis onlinetraining volgen.’

Mix van online en offline
De trainingen worden verzorgd door Ricardo Danning, leidinggevende bij JOZ in Rotterdam. ‘Wij zeggen altijd: de jeugd bepaalt onze inzet. We moeten zijn waar de jeugd is. Vier jaar geleden zagen we dat onze doelgroep massaal actief werd op sociale media. Dus moet je dat als jongerenwerker ook. In eerste instantie deden we dat met een klein groepje, maar inmiddels zijn al onze 65 jongerenwerkers actief op sociale media. Voor ons is het inmiddels een integraal onderdeel van ons werk; online kun je laagdrempelig in contact komen en blijven met jongeren, en andersom. Het onlinewerken versterkt dus de informatiepositie van onze jongerenwerkers; het vergroot hun werkterrein, zodat ze niet alleen bekende, maar ook onbekende jongeren kunnen bereiken.’

Maar om een volledig beeld te krijgen van de belevingswereld van jongeren kun je ook niet alleen online werken, waarschuwt Ricardo. ‘Je moet echt een goede mix zien te vinden en die twee werelden constant met elkaar verbinden. Bij ons is dat ongeveer 25% online en 75% offline. Daarin hebben we onze jongerenwerkers ook gefaciliteerd, en ik spreek ze er ook op aan. “Ik zie je te weinig online, wat is er aan de hand?” En bij sollicitatiegesprekken vragen we er expliciet naar: ben je een beetje handig met sociale media? Zo niet: ben je bereid daaraan te werken?’

Faciliteer je jongerenwerkers
En dat is wat Ricardo betreft vast een les uit de training: als je als organisatie wil dat je jongerenwerkers ook online werken – ‘en dat wil je’ – dan moet je ze daarvoor in de gelegenheid stellen. ‘Punt één: zorg voor een visie op onlinewerken die het belang ervan onderschrijft. Punt twee: zorg voor goed materiaal, dus een goede laptop en dito telefoon. En drie: geef ze voldoende onlinewerktijd.’

Daarnaast zal de training gaan over do’s en dont’s in de online jongerenwereld. ‘Zorg dat je als organisatie online uniform opereert, dus dat niet ieder voor zich maar wat doet. Op sociale media moet direct duidelijk zijn dat je een jongerenwerker bent van in ons geval JOZ. Met hetzelfde logo, en een bio volgens een vast stramien. Wij werken met gesloten profielen, die dus niet openbaar toegankelijk zijn. De privacy moet gewaarborgd zijn.’

Straatcultuur
Afspraken moeten er ook zijn over de aard van de online-uitingen. Ricardo: ‘Een jongerenwerker helpt en ondersteunt, ook online. 85% van onze activiteiten is positief en steunend, 15% is waarschuwend of zelfs repressief: “niet doen joh”. En wat doe je met signalen over criminaliteit? Daar moet je intern ook eenduidige regels over hebben, zodat jouw mensen weten hoe ze moeten reageren in bepaalde situaties.’

Bovendien heeft JOZ een werkgroep onlinejongerenwerk waarin actuele ontwikkelingen aan de orde komen. ‘Waarin we bijvoorbeeld filmpjes duiden die online circuleren. Wat is precies de strekking ervan en moeten we daar iets mee? Want straatcultuur is nu voor een belangrijk deel sociale-media-cultuur. Wat je bijvoorbeeld ziet is dat jongens zich op sociale media profileren als stoere types en vervolgens worden uitgedaagd om te laten zien dat ze dat op straat ook durven. Daar over gaan we natuurlijk in gesprek met die jongeren, dat soort zaken delen we zo nodig ook met partners in de wijk.’

Overlast opgelost
Wat nog wel eens wordt vergeten is dat sociale media het voor jongerenwerkers een stuk makkelijker maken om jongeren te werven voor activiteiten, merkt Ricardo. ‘Je kunt wel affiches ophangen of het rondbazuinen, maar één berichtje op de sociale media is vaak veel effectiever. Ook in individuele begeleiding kunnen digitale contacten laagdrempeliger zijn, als opstapje náár of als aanvulling óp face-to-face-contacten. Het punt is: online actief zijn is een onmisbaar onderdeel van je werk. Je moet echt weten wat er in de onlinewereld van jongeren speelt. Een voorbeeld? Laatst kregen we een melding over overlast van jongeren. Ze hingen rond op een rare onaantrekkelijke plek. Wat bleek? Ze zaten vlak bij een school die had de wifi aan had staan. Nadat die was uitgezet was het klaar met de overlast.’
Beeld: Ricardo Danning.

• De online trainingen vinden plaats op alle donderdagen in september, oktober en november, dat wil zeggen: september (2,9,16,23,30), oktober (7,14,21,28) en november (4,11,18,25). Ook bieden we 3 extra sessies aan in november voor mensen die hier niet bij kunnen zijn: dat zijn 3 woensdagen in november: 3,10 en 17.
• JOZ wil het liefst dat álle jongerenwerkers van een organisatie (inclusief managers/leidinggevenden) zich inschrijven, zodat er een breed gedragen visie op onlinejongerenwerk kan ontstaan.
• Voor de drie woensdagsessies kunnen jongerenwerkers zich ook individueel zich inschrijven.
• Welke provincie wanneer aan de beurt is maken we binnenkort/na de zomer bekend. Dan kun je je ook aanmelden. Wordt vervolgd!
• De handreiking Online Jongerenwerk: Werken in de online leefwereld van jongeren. Handvatten voor jongerenwerkers en managers vind je hier. 

Dit project is tot stand gekomen in samenwerking met VWS. Het kabinet heeft steunpakketten vrijgemaakt voor jeugd, voor zowel de korte als de langere termijn. Een overzicht van deze steunpakketten is te vinden op de website van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi).