Dankzij jongerenwerk kunnen jeugdzorgtrajecten korter zijn

Professioneel jongerenwerk ondersteunt jongeren in hun eigen buurt bij hun persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie. Onderzoek laat zien dat dat ook geldt voor de jongeren die specialistische jeugdzorg ontvangen in de vorm van verslavingszorg, jeugdreclassering, jeugd-ggz of intensieve gezinsbehandeling. Als deze jongeren naast de jeugdzorg die ze krijgen, óók aanhaken bij het jongerenwerk in hun buurt, kan dat een positief effect hebben op de duur of intensiteit van hun jeugdzorgtraject.

Het Lectoraat Youth Spot – (Jongerenwerk) van de Hogeschool van Amsterdam heeft in opdracht van het ministerie van VWS en Sociaal Werk Nederland verkennend onderzoek gedaan naar wat jongerenwerk betekent voor de persoonlijke ontwikkeling, het herstel en de versterking van maatschappelijke participatie van jongeren (16-23 jaar) die specialistische jeugdzorg ontvangen. Youth Spot heeft hiervoor jongeren, jongerenwerkers en jeugdhulpverleners gesproken uit zeven verschillende gemeenten.

Onderzoeker Jolanda Sonneveld: “Dit onderzoek laat zien dat het jongerenwerk op verschillende manieren van betekenis is voor jongeren in jeugdzorgtrajecten. Jongerenwerkers blijken ten eerste een brug te zijn naar de professionals uit de jeugdzorg. Via deze brug kan het vertrouwen van de jongeren in de jeugdzorg groeien, waardoor acceptatie van hulp toeneemt. Ook komen ze via het jongerenwerk in contact met leeftijdsgenoten die hen informele steun bieden. We zien daarnaast dat de eigenwaarde en het zelfbeeld worden versterkt door deelname aan collectieve activiteiten (zoals sport, theater, of iets voor de buurt). Zo krijgen deze jongeren de mogelijkheden om -  via bijvoorbeeld theater of vlogs - andere jongeren te bereiken die kampen met ‘donkere gedachten’. Hierdoor ervaren ze dat ze van betekenis zijn voor anderen. Dat verlaagt de drempel om nieuwe stappen te zetten, naar bijvoorbeeld opleiding of betaald werk. Tot slot ondersteunen jongerenwerkers de jongeren in hun ontwikkeling naar zelfstandigheid. Ook als ze 18 worden, en de jeugdzorg vaak ophoudt, hebben deze jongeren behoefte aan laagdrempelige ondersteuning bij hun weg naar zelfstandigheid. Gebrek aan ondersteuning vergroot het risico dat deze jongeren vastlopen in een samenleving waar het tempo hoog ligt en voortdurend veranderingen plaatsvinden.”

Eric van der Burg, voorzitter Sociaal Werk Nederland: ” Juist deze jongeren hebben die welbekende menselijk maat en ondersteuning in hun buurt nodig. Vertrouwen opbouwen en langere tijd met deze jongeren mee kunnen lopen vraagt tijd én een beter samenspel tussen jongerenwerk en specialistische jeugdzorg. Door deelname in het jongerenwerk ontstaat ook de kans om de specialistische jeugdzorg eerder af te schalen. Dit inzicht geeft gemeenten en de jeugdzorg een beter begrip van het jongerenwerk als mogelijke partner om de druk op de jeugdzorg te verlichten.’

Dit alles vraagt om de aanwezigheid van laagdrempelig jongerenwerk in de wijk, óók voor deze jongeren. Jongerenwerkers en hulpverleners moeten nieuwsgierig zijn naar elkaars expertise en samen met jongeren (en hun ouders) afstemmen hoe zij het best kunnen samenwerken aan de ontwikkeling van jongeren. Ook is het de moeite waard  om deze eerste inzichten verder te onderbouwen met verder wetenschappelijk onderzoek.

Het rapport Ontwikkelmogelijkheden in het jongerenwerk voor jongeren in de specialistische jeugdzorg en de bijbehorende kamerbrief zijn naar de tweede kamer gestuurd. 
U vindt het rapport en de kamerbrief als bijlagen bij dit artikel en op CBS-Jeugdmonitor.
Meer onderzoek naar jongerenwerk vind je op de website van het lecotraat Youth Spot van de Hogeschool van Amsterdam.