Georgette Fijneman: ‘Gezondheid is meer dan niet-ziek zijn.’

Voor de meeste Sociaal Werk Nederland-volgers klinken de namen Hans Boutellier en Ahmed Marcouch waarschijnlijk bekender dan Georgette Fijneman. Maar dat ook zij zal spreken op het Jaarcongres is voor de branche toch echt wel een doorbraak. De komst van de directievoorzitter van Zilveren Kruis symboliseert immers de koerswijziging die zorgverzekeraars de afgelopen tijd hebben gemaakt als het gaat om gezondheid en preventie. Aanmelden voor het jaarcongres kan hier.

“Het Nederlandse zorgstelsel is gericht op ziekte, niet op gezondheid. Dat moet veranderen, vinden de bestuursvoorzitters van Zilveren Kruis, CZ en Menzis. Zij prediken een revolutie: stel zorgverleners verplicht om aan de preventie van gezondheidsklachten te werken.”
Zo begint een uitgebreid artikel van Michiel van der Geest in de Volkskrant van 11 februari 2021. De drie verzekeraars hebben samen een pleidooi opgesteld voor het invoeren van een ‘gezondheidsplicht’, als aanvulling op de al bestaande zorgplicht voor partijen in de zorg. Die gezondheidsplicht houdt wat hen betreft in dat zorgpartijen de plicht krijgen om zich in te zetten voor een betere volksgezondheid. En dus voor minder overgewicht, meer bewegen, minder stress. Die gezondheidsplicht zou moeten worden opgenomen in de huidige vijf zorgwetten: de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Jeugdwet, en de Wet publieke gezondheid.

‘Inmiddels heb ik het liever over een gezamenlijke gezondheidsambitie dan over een plicht,’ zegt Georgette Fijneman. ‘Gezondheid is meer dan niet-ziek zijn. Het vraagt meer dan zorg. Het is ook lekker in je vel zitten. Mentaal weerbaar zijn. Bewegen en gezond eten. Maar vooral ook je prettig en veilig voelen in je eigen buurt of wijk. Een sociaal probleem uit zich vaak in een gezondheidsprobleem. En als we ons meer richten op welzijn, is zorg soms niet meer nodig.’

Maak alle zorgpartijen verantwoordelijk
‘Maak formeel alle zorgpartijen verantwoordelijk,’ aldus Georgette Fijneman tegenover De Volkskrant. ‘Dus geef zorgverzekeraars, gemeenten, zorginstellingen, GGD’s, zorgkantoren een gezondheidsplicht. Die partijen moeten dan per regio concrete afspraken maken welke maatregelen het meest noodzakelijk zijn. In de ene regio gaat het om eenzaamheid onder ouderen terug te dringen, in de ander om het percentage kinderen met overgewicht naar beneden te brengen met behulp van de sportverenigingen, of het aanpakken van de schuldenproblematiek. Leg dan vanuit alle partijen geld op een stapeltje en combineer effectieve interventies uit alle zorgdomeinen.’

Meer speelruimte nodig
Om die gezondheidsambitie daadwerkelijk om te zetten in meer preventie moet er iets aan de huidige regels gebeuren, stelt Georgette Fijneman. ‘We denken te vaak vanuit het stelsel, niet vanuit de klant. Wanneer je als oudere structureel zorg nodig hebt, en jouw zorgvraag gaat van de Zorgverzekeringswet naar de Wet langdurige zorg, dan gelden er opeens andere regels. Zelfs als je hoogopgeleid bent, is het moeilijk te begrijpen welke eigen bijdragen je dan moet gaan betalen. Als we met alle partijen nou uitgaan van die doelgroep, dan kunnen we het geld op een effectievere manier inzetten, in zorg, in welzijn of een combinatie daarvan. Het geld op zich is dan het probleem niet.’

Mis het niet!
Hoe zien zorgverzekeraars hun nieuwe rol als het gaat om preventie? Wat betekent dat voor hun verzekeringspakketten? Hoe past dit initiatief in de (concurrentie)verhoudingen tussen zorgverzekeraars? En hoe ziet Georgette Fijneman de samenwerking met sociaal werk in de nadere uitwerking van de gezondheidsambitie?
Dat zijn ongetwijfeld vragen die debatleider Eric van der Burg haar zal stellen tijdens de forumdiscussie op het Jaarcongres van Sociaal Werk Nederland. Dus wees erbij, mis het niet!

• Lees het hele interview met de drie zorgverzekeraars hier (alleen voor Volkskrant-abonnees)
• En kom natuurlijk ook naar het Jaarcongres!