Skip to main content
Nieuws

Inzet op gemeenschapszin in Groningen en Noord-Drenthe

Gepubliceerd op januari 29, 2025

Groningen en Noord-Drenthe krijgen over een periode van dertig jaar 3,5 miljard euro voor diverse plannen die de structurele sociale achterstand in dit gebied moeten terugdringen. Hiermee compenseert het Rijk de schade die is ontstaan door decennia van gaswinning. Onderdeel van de plannen is de extra inzet van sociaal werkers: één per 2.500 inwoners. 

Na de parlementaire enquête over de aardgaswinning in Groningen, kondigde het kabinet aan een ‘Nij Begun’ te willen maken om de regio weer perspectief te bieden. Afgelopen week presenteerde kwartiermaker Henk Nijboer, samen met dertien betrokken gemeenten, provincie Groningen en het Rijk vertegenwoordigd door staatssecretaris Van Marum en minister Van Hijum, de Sociale agenda Groningen. Deze omvat vier thema’s: het vergroten van de leefbaarheid, het bieden van kansen voor kinderen en jongeren, het deelnemen aan werk en het voorkomen van armoede, en het verbeteren van de (mentale) gezondheid. Alle maatregelen dienen meerdere doelen: het gaat bijvoorbeeld over het versterken van gemeenschapszin en de sociale basis en de inzet op het eerder signaleren van problemen. Het kabinet stelt hiervoor de komende dertig jaar 3,5 miljard euro beschikbaar: dit commitment wordt vastgelegd in de Groningenwet die op een later moment naar de Tweede Kamer gaat.


Investeren in sociale basis en sociaal werk
 

In de sociale agenda wordt uiteengezet hoe kan worden bijgedragen aan een fijn leven in Groningen en Noord-Drenthe: door lokale initiatieven maximaal te ondersteunen, budget uit te trekken voor dorpshuizen en andere plekken waar mensen willen samenkomen en sociaal werkers in te zetten in wijken en dorpen waar het nodig is. Dit heeft een preventieve werking, maar dat is volgens de kwartiermaker nadrukkelijk niet het hoofddoel: “Natuurlijk leidt een rijker dorps- buurt- en wijkleven tot minder eenzaamheid, meer sociale betrokkenheid, meer omzien naar elkaar, meer bewegen en een betere (mentale) gezondheid. Maar dat is niet het voornaamste doel. Sociale cohesie, gemeenschapszin, noaberschap hebben voldoende waarde in zichzelf. Het leven in wijken en dorpen wordt fijner. Daar doen we het voor.” 

“Sociale cohesie, gemeenschapszin, noaberschap hebben voldoende waarde in zichzelf”

Enkele van de voorgestelde maatregelen in de sociale agenda:  

  • Wijk en dorp aan zet met wijk- en dorpsondersteuning (3.3)
    Er wordt budget beschikbaar gesteld om wijk- en dorpsondersteuners aan te nemen ‘in dienst van wijk of dorp’. Deze professional versterkt het verenigingsleven, organiseert sociale activiteiten, is spin in het web ten behoeve van vrijwilligers, ondersteunt informele zorg, legt verbinding met het sociaal en medisch domein en staat bewoners bij in hun relaties met overheid en instanties. Deze maatregel gaat uit van één dorps- of wijkondersteuner per 4.500 inwoners en ziet erop toe dat de helft van de dorpen en wijken gebruik zal maken van deze ondersteuning, wat naar inschatting neerkomt op 6,5 miljoen euro per jaar. 
  • Inzet sociaal werkers (3.4)
    Met opbouwwerkers, jongerenwerkers, buurtsportcoaches en cultuurcoaches wordt gewerkt aan een gezamenlijk opgave: het vormen en versterken van gemeenschappen van inwoners en het versterken van de eigen regie over het leven en de omgeving. Deze maatregel gaat uit van één sociaal werker per 2.500 inwoners. Ingeschat wordt dat ongeveer een derde van de wijken en dorpen in de regio (met in totaal 230.000 inwoners) onder de criteria zal vallen. De maximale kosten hiervoor bedragen 9,4 miljoen euro per jaar. 
  • Versterking pedagogische omgeving in het voortgezet onderwijs (3.8)
    De pedagogische omgeving op alle voortgezet onderwijs (VO-)scholen wordt structureel versterkt met een verbindende professional die op school de randvoorwaarden biedt voor sociale veiligheid en het welbevinden van de jongeren. Zoals een brugfunctionaris, jongerenwerker of sociaal werker. De inzet binnen de school draagt bij aan de talentontwikkeling van jongeren, en aan normalisering, vroegsignalering en de aanpak van sociaal-maatschappelijke problematiek. Hiermee wordt een brug geslagen tussen jongeren, school en omgeving. Met deze maatregel kunnen alle VO-scholen enkele dagen per week een professional inzetten. De totale kosten bedragen dan structureel 3,5 miljoen euro per jaar. 
  • Opschalen Welzijn op Recept (3.15)
    Uit een inventarisatie in 2024 blijkt dat alle gemeenten in de regio Welzijn op Recept omarmen, maar dat er onvoldoende middelen beschikbaar zijn om het programma in alle huisartsenpraktijken in te zetten. Daarom wordt er opgeschaald naar 60 voltijds welzijnscoaches, inclusief opleidingskosten en noodzakelijke faciliteiten. Dit kost in totaal 7,6 miljoen euro.
  • Vergroten mentale weerbaarheid jongeren (3.16)
    Om de mentale weerbaarheid van jongeren te vergroten, zet de sociale agenda in op vijf maatregelen. Eén daarvan is School als Wijk, met als doel mbo-studenten beter geëquipeerd aan hun volwassen leven te laten beginnen door de inzet van sociaal werkers op alle locaties in Groningen. Voor deze maatregelen is in totaal 5 miljoen euro per jaar beschikbaar.


Sterke en veerkrachtige gemeenschappen 
 

Sociaalwerkorganisatie Tintengroep is actief in alle noordelijke provincies. Directeur-bestuurder Johan Brongers over de Sociale agenda Groningen: “Deze langjarige investering helpt ons om structureel te bouwen aan sterke en veerkrachtige gemeenschappen. Vanuit het sociaal werk hebben we onze inzichten op verschillende manieren gedeeld in de voorbereiding. Tijdens het werkbezoek van Henk Nijboer aan Tintengroep in april 2024 bespraken we de rol van sociaal werk binnen de vier hoofdthema’s van de agenda (zie video). Daarnaast namen meerdere collega’s deel aan de expertteams. Er is geluisterd naar wat de gemeenschap nodig heeft én kan. Dat sociaal werk in de uitwerking van de plannen zo’n belangrijke plek krijgt, laat zien dat gemeenten en het kabinet onze rol erkennen. Dit sterkt ons om samen de schouders eronder te zetten en ons maximaal in te zetten om de doelen te bereiken.” 

“Dat sociaal werk in de plannen zo’n belangrijke plek krijgt, laat zien dat gemeenten en het kabinet onze rol erkennen”


Sociale agenda voor Nederland
 

Als Sociaal Werk Nederland ondersteunen we deze agenda en maatregelen van harte: wij zouden heel Nederland een dergelijke sociale agenda gunnen. Sterk aan de aanpak is dat wordt benut wat al werkt en dat bestaande voorzieningen, initiatieven en netwerken in wijken, buurten en dorpen worden verbreed en versterkt. Het is wel belangrijk dat de extra middelen niet worden besteed aan andere zaken, nu de financiële nood bij veel gemeenten hoog is. We monitoren de voortgang samen met onze leden in Noord-Nederland, die mede invulling gaan geven aan de sociale agenda. 

Lees ook de kamerbrief sociale agenda Groningen en Noord-Drenthe van staatssecretaris Van Marum (BZK, Herstel Groningen) en minister Van Hijum (SZW) van 23 januari 2025. 

Wat kan sociaal werk betekenen voor een sterke sociale basis? Lees er hier meer over. 

Deel deze pagina via

Neem contact met ons op

Jennifer Elich

Senior adviseur sociale basis, preventie, kennis & wetenschap