Skip to main content

De impact van sociaal werk

Sociaal werk maakt impact. Voor bewoners, voor wijken en buurten en voor de samenleving als geheel. Wij zien mensen en hun talenten, zorgen voor verbinding en dragen zo bij aan hechte, veerkrachtige gemeenschappen. Ons werk is op zichzelf van grote waarde. Maar mensen die beter tot hun recht komen en buurten waar mensen naar elkaar omkijken, hebben ook belangrijke preventieve effecten. Zoals meer mensen die meedoen, als vrijwilliger of betaalde kracht. Meer jongeren die hun opleiding afmaken en op het rechte pad blijven. Minder mensen die een beroep doen op de zorg of in de schulden raken.

Investeren in sociaal werk betaalt zich dubbel en dwars terug, zowel financieel als in maatschappelijke baten. De bewijsvoering vind je hier: zowel voor sociaal werk in de breedte als specifiek voor maatschappelijke opgaven zoals veerkrachtig opgroeien, vitaal ouder worden, een sterke sociale basis, mentale gezondheid, samenwerking in de eerstelijnszorg en toegang tot rechtshulp.

Wil je jouw eigen impact als sociaalwerkorganisatie beter inzichtelijk maken? Bekijk dan ons aanbod voor leden bij het meten en vergroten van hun impact.

Hoog maatschappelijk rendement

Investeringen in sociaal werk betalen zich dubbel en dwars terug. Dat is de slotsom van onderzoek van Cigarbox Impact Advisory (2023) in vier wijken in Nederland naar de impact van sociaal werk, onder meer voor bewoners in kwetsbare posities. De investeringen zijn op dit moment laag in verhouding tot de problematiek in de wijken, maar de opbrengsten zijn hoog. Of het nu gaat om het terugdringen van eenzaamheid onder ouderen, psychosociale problematiek bij jongeren, het stimuleren van beweging of het vergroten van weerbaarheid. De onderzoekers stellen vast dat de huidige investeringen in het sociaal werk niet in verhouding staan tot de maatschappelijke opgaven.

Elke geïnvesteerde euro levert 1,6 euro op

Elke euro die je investeert in sociaal werk levert de samenleving 1,60 euro op, blijkt uit onderzoek van SEOR (Erasmus School of Economics, 2021). Deze meta-analyse van businesscases is gericht op een grote variëteit binnen het sociaal werk: van opbouwwerk tot maatschappelijke opvang, van jongerenwerk tot Welzijn op Recept. Het gemiddelde berekende rendement van sociaal werk ligt bij de 32 onderzochte cases op ongeveer 1,6. Oftewel: de baten liggen een factor 1,6 hoger dan de kosten. Sociaal werk draagt bij aan een betere kwaliteit van leven en het voorkomen van zorg, concludeert onderzoeksbureau SEOR.

Sociaal maakt gezond

Als je de bevolking gezonder wil maken, waar moet je dan op inzetten? Diverse onderzoeken tonen aan dat de gezondheid van mensen vooral wordt bepaald door sociale omstandigheden. Preventieve maatregelen die hierop gericht zijn, blijken effectiever (Van den Berg et al., 2010). De studie Preventie in het sociaal domein (2022) naar de effecten van diverse typen sociaal werk, wijst uit dat deze inzet in de regel positieve effecten heeft op iemands gezondheid en goedkoper is dan een alternatieve inzet. Brits onderzoek van de NHS Confederation (2022) laat zien dat investeren in preventie niet alleen de gezondheid verbetert, maar jaarlijks tot 11 miljard pond aan rendement kan opleveren.

Eén extra sociaal werker scheelt ruim 3,5 zorgmedewerkers

Het personeelstekort in de sector zorg en welzijn groeit flink, tot wel 253.000 onvervulde vacatures in 2033. Onderzoek van ABF Research (2024) laat zien dat we moeten inzetten op een sterk sociaal domein en betere samenwerking tussen zorg en sociaal werk. Er worden drie scenario’s uitgewerkt die alle drie de krapte op de arbeidsmarkt verminderen. Gemiddeld zijn door de inzet van één extra sociaal werker, ruim 3,5 zorgmedewerkers minder nodig in 2033. Het onderzoek benadrukt de waarde van sociaal werk voor onze samenleving én als sleutel tot het dempen van de personeelstekorten in de zorg.