Resultaten QuickScan coronacrisis; 173 leden deden mee
Gepubliceerd op mei 20, 2020
Om een beeld te krijgen van de behoefte en aandachtpunten bij leden heeft Sociaal Werk Nederland een QuickScan georganiseerd over de coronacrisis. Waar lopen leden tegenaan, waar hebben ze behoefte aan en wat zijn de verwachtingen voor de komende tijd? De resultaten geven een beeld van deze aandachtspunten voor nu en de nabije toekomst. In totaal hebben 173 leden meegewerkt aan de QuickScan.
Er zijn voor de uitvoering van het sociaal werk in coronatijd richtlijnen ontwikkeld, zoals het afwegingskader voor sociaal werkers, richtlijn mantelzorgondersteuning, dagbesteding, opvang van dak- en thuislozen, zeven kerndiensten voor sociaal werk ouderen.
Bieden de richtlijnen voldoende steun voor de uitvoering van het sociaal werk nu?
Ruim 80% van de respondenten geeft aan voldoende steun te hebben aan de richtlijnen voor het nu uitvoeren van het sociaal werk. De richtlijnen bieden houvast en zijn in de meeste gevallen goed bruikbaar. Desondanks geven veel leden aan dat er nog veel onduidelijkheid is voor specifieke gevallen. Er is meer maatwerk nodig, protocollen of richtlijnen specifiek gericht op de verschillende onderdelen van het sociaal werk.
Bieden de richtlijnen voldoende steun voor de opstart van uw organisatie, als de beperkende maatregelen straks weer worden afgebouwd?
Ja, zegt ruim 66% van de ondervraagden. Maar het is veel en moet veel worden uitgezocht merken meerdere respondenten op. Er is namelijk geen harde regelgeving, dus moeten organisaties vaak zelf afwegingen maken. Verschillende leden geven aan dat de kaders nog niet concreet genoeg zijn en dat er maatwerk nodig is. Bijvoorbeeld voor werk op kantoor, of werken met ouderen. Wanneer wel, wanneer niet en hoe dan? Ook geven verschillende leden aan zich zorgen te maken over de beperkte beschikbaarheid van beschermingsmiddelen. Di leidt in de praktijk tussen verschillen in uitvoering en opstelling.
Het Rijk en de VNG hebben een richtlijn voor gemeenten opgesteld over het waarborgen van financiële zekerheid voor sociaalwerkorganisaties binnen de Wmo en de Jeugdwet.
Biedt uw gemeente deze zekerheid voor de uitvoering van het sociaal werk nu?
Ja, zegt een kleine 70% van de respondenten. Veel leden geven aan dat de gemeente zich al constructief heeft opgesteld en dat er al toezeggingen zijn gedaan. Maar veel leden laten ook weten daar nog niks over te hebben gehoord van hun gemeente en zich zorgen te maken over aanstaande gemeentelijke bezuinigingen die er (vermoedelijk) aan zitten te komen voor volgend jaar. Ook maken leden zich in toenemende mate zorgen over minder inkomsten door de coronamaatregelen. Door het stilleggen van activiteiten en het sluiten van wijkcentra lopen verschillende leden veel inkomsten mis.
Biedt uw gemeente voldoende zekerheid voor de doorstart van uw organisatie, als de beperkende maatregelen straks weer worden afgebouwd?
Ja, zegt 55% van de respondenten. Voor veel leden blijven er echter veel onduidelijkheden bestaan over de financiën op de middelange/lange termijn. Zelfde verhaal als bij de vorige vraag, verschillende gemeenten moeten bezuinigen op het sociaal domein en door de maatregelen lopen leden inkomsten mis. Er zijn grote verschillen tussen gemeenten.
Wat zijn de verwachte gevolgen voor de bedrijfsvoering in uw organisatie, nu en straks? (denk daarbij aan zaken als ziekteverzuim, structurele wijziging dienstverlening, exploitatie vastgoed, etc)
Een meerderheid van de leden geeft aan te verwachten dat de dienstverlening blijvend verandert en meer digitaal gaat worden door de coronacrisis. Niet alleen om het werk aan te passen op de huidige crisis, maar ook voor na deze coronatijd. Verschillende respondenten geven aan dat hier ook investeringen mee gemoeid zijn.
Een belangrijk deel van de respondenten geeft aan nu te kampen met een hoger ziekteverzuim. Hoe dit zich dit ontwikkeld de komende tijd is onduidelijk. Een deel van de leden geeft aan dat het ziekteverzuim inmiddels aan het dalen is, een ander deel geeft aan te verwachten dat het ziekteverzuim juist toe gaat nemen de komende periode.
Relatief veel leden geven aan te verwachten geconfronteerd te worden met een daling aan inkomsten. Enerzijds doordat er minder inkomsten uit activiteiten binnenkomen, anderzijds doordat ze verwachten dat de gemeente zal gaan korten op het sociaal werk.
Een aantal leden verwacht een ‘stuw’ aan verlof voor het tweede deel van het jaar. Dit zorgt voor een mogelijk probleem met onderbezetting en hoge werkdruk.
Heeft uw organisatie behoefte aan specifieke ondersteuning vanuit Sociaal Werk Nederland gedurende de COVID-19 crisis of na afloop daarvan?
Ruim 1/3e van de respondenten geeft aan behoefte te hebben aan specifieke ondersteuning vanuit Sociaal Werk Nederland gedurende de coronacrisis en na afloop daarvan. In de toelichting worden de volgende opmerkingen vaak genoemd:
Respondenten zijn blij met de corona-updates, de toelichting op persconferenties, de algehele lobby voor bijvoorbeeld de cruciale beroepenlijst, de tv-reclame en de goede voorbeelden van andere leden. ‘Ga daar mee door!’
Verschillende leden zouden graag zien dat Sociaal Werk Nederland een bijdrage levert aan een sterke politieke lobby. Nu sociaal werk een cruciaal beroep is, is dat een goede aanleiding om het sociaal werk goed zichtbaar op de kaart te zetten en duidelijk te maken wat de betekenis is van welzijn voor de samenleving. En om hard te maken dat er niet bezuinigd moet worden op het sociaal werk. Hiervoor moet Sociaal Werk Nederland samen optrekken met de VNG noemen verschillende leden.
Verschillende respondenten geven aan dat de goede voorbeelden helpen om inzicht te krijgen hoe andere leden dilemma’s oplossen. Het delen van de best practices, dus.
Verschillende respondenten geven aan ook behoefte te hebben aan een verdere uitwerking (vertaalslag) van de richtlijnen voor de verschillende vormen van dienstverlening binnen sociaal werk. Hoe doe je 1 ½ meter jongerenwerk, ouderenwerk of ambulant werk?